Μια γαλοπούλα γεμιστή

“Terrorism is the war of the poor, and war is the terrorism of the rich”.

Sir Peter Alexander Ustinov


Η πρόσφατη τρομοκρατική επίθεση στην Ινδία, συνέπεσε ακριβώς με τη Μέρα των Ευχαριστιών (Thanksgiving). Οχι βέβαια τυχαία. Το Thanksgiving είναι μετά τα Χριστούγεννα, η σημαντικότερη γιορτή στις Ηνωμένες Πολιτείες. Και επειδή είναι περισσότερο μια συμβολική και όχι θρησκευτική γιορτή, έχει τεράστια λαική αποδοχή. Είναι η μέρα ακριβώς που η αγορά κυριολεκτικά ερημώνει, και ο κόσμος μαζεύεται στο σπίτι με φίλους και οικογένεια, για το παραδοσιακό φαγητό της γαλοπούλας. Είναι μια μέρα που όλη η οικογένεια συγκεντρώνεται μπροστά στην τηλεόραση για μουσικά προγράμματα, την παραδοσιακή Νεουορκέζικη παρέλαση του Μacy’s, και παιχνίδια του φουτμπόλ. Είναι ακριβώς η μέρα, που όλη η Αμερική, με ελάχιστες εξαιρέσεις, παρακολούθησε σε απευθείας μετάδοση, την επίθεση στη Βομβάη. Η ημέρα που το αίμα, η βία και ο τρόμος μπήκε σε κάθε αμερικανικό σπίτι.

Κάπως έτσι, πέρασα και εγώ την ημέρα μου. Ανάμεσα στις φωνές, τους μεγάλους μπουφέδες, τις γαλοπούλες και τα υπέροχα γλυκά, άκουσα τα θλιβερά νέα της τηλεόρασης. Ανάμεσα στις γλυκιές γεύσεις του καλού κρασιού και των ορεκτικών, πικρές γεύσεις απο το αιματηρό χτύπημα της Βομβάης. Τα μεγάλα τηλεοπτικά κανάλια της χώρας, σταμάτησαν κάθε πρόγραμμα για να δείξουν τα νέα της επίθεσης. Ολη η μέρα αφιερώθηκε στα αιματηρά γεγονότα της τρομοκρατίας, πολλά απευθείας απο την ινδική τηλεόραση. Ηταν το δώρο των φανατικών για ένα ευτυχισμένο Τhankgiving με μεγάλη ακροαματικότητα. Με κυρίους αποδέκτες τους Αμερικανούς, τη χώρα τους, την πολιτική τους, και τον καινούργιο αδοκίμαστο Πρόεδρό τους. Μια υπενθύμιση πως ο πόλεμος κατα των μουσουλμάνων, οι εκατοντάδες χιλιάδες νεκροί του Ιράκ και Αφγανιστάν, οι πρόσφυγες, τα μεγαλεπίβολα σχέδια της νεοσυντηρητικής αυτοκρατορίας που τώρα όλοι θέλουν γρήγορα να ξεχάσουν και να εγκαταλείψουν, γυρνώντας σελίδα σαν να μήν συμβαίνει τίποτα, δεν εχουν ξεχαστεί, και ούτε θα ξεχαστούν ποτέ.

Σκοπός των τρομοκρατών είναι να μεγαλώσουν τον πόλεμο. Να τον κρατήσουν ζωντανό και να τον μεγαλώσουν. Οσο μπορούν περισσότερο. Να χτυπήσουν τους Ινδούς, οι οποίοι στη συνέχεια θα ξαναχτυπήσουν μαζικά τις μειονότητες των ντόπιων μουσουλμάνων όπως έγινε και στο παρελθόν με χιλιάδες νεκρούς, αρχίζοντας έτσι ένα κύκλο αιματος ανάλογο μέ κείνον της Παλαιστίνης. Να δημιουργήσουν μια ακόμα τεταμένη διαμάχη μεταξύ της Ινδίας και του Πακιστάν, δύο κράτη σε συνεχή διαμάχη, και με πυρηνικά όπλα, ειδικά του Πακιστάν, για το οποίο ήδη έχουν ηδη αρχίσει τα όργανα στην Ουάσινγκτον και την αμερικανική τηλεόραση. Και φυσικά, την εμπλοκή του Ισραήλ και του Ιράν στο οποίο πολλοί έχουν ήδη υποσχεθεί βομβαρδισμό.

Σκοπός των τρομοκρατών είναι να παρασύρουν την Ουάσινγκτον στο παιχνίδι του πολέμου, των συνεχών βομβαρδισμών άμαχου πληθυσμού, και την τρομολαγνεία. Να σπείρουν τον τρόμο που τουλαχιστον οι Αμερικανοί έχουν αγοράσει τοις μετρητοίς απο την ίδια τους την κυβέρνηση, και να ανοίξουν νέα και μεγάλα μέτωπα. Διότι η κυβέρνηση Μπούς, και αυτό το γνωρίζουν καλά οι τρομοκράτες, για να πετύχει τα σχέδιά της, επένδυσε στην τρομοκρατία του ίδιου της του πληθυσμού. Γνωρίζουν οι τρομοκράτες, πως τα τελευταία πέντε χρόνια, η μόνη συνεχής συζήτηση στις αμερικανικές τηλεοράσεις, είναι η τρομοκρατία. Μια ψύχωση που έχει δημιουργήσει η ίδια η κυβέρνηση, με τα γελοία πολύχρωμα επίπεδα ασφάλειας, τις ασταμάτητες σεναριολογίες για το που θα χτυπήσουν εκ νέου οι τρομοκράτες, τις μεγαφωνικές, σοβιετικού στύλ τρομοανακοινώσεις σε κάθε σταθμό τραίνου και λεωφορείου, με τις συνεχείς εκπομπές τρομολαγνείας στην τηλεόραση. Κάθε κτίριο εργασίας στις Ηνωμένες Πολιτείες, έχει τώρα ενα στρατό απο σεκουριτάδες που το φρουρούν άσκοπα και ανόητα. Μια κυβερνητική λίστα το National Asset Database με πιθανούς στόχους που πρέπει να προστατευθούν, ενώ ξεκίνησε με τα κέντρα πυρηνικής ενέργειας μόνον, σήμερα έχει ξεπεράσει τις 300 χιλιάδες προστατευόμενους στόχους. Μια ανόητη λίστα. Η ζωή σταμάτησε όταν εισέβαλε ο τρόμος. Ολη η κοινωνία, είναι πλέον ένας στόχος.

Η φετινή μέρα του Thankgiving, είχε για μένα και ένα ιδιαίτερο συμβολισμό. Είχα πρίν δύο μέρες αρχίσει ένα υπέροχο βιβλίο, ενός αναλυτή που εκτιμώ ιδιαίτερα, του κ. Τariq Αli. Αναφέρεται στην Ιστορία του Πακιστάν, και το ρόλο της Αμερικής που δημιούργησε τη στρατιωτική δομή και νοοτροπία του. To βιβλίο, The Duel, αναφέρεται στα εξήντα χρόνια της ύπαρξης του Πακιστάν. Εξήντα χρόνια παρέμβασης και χάους. Tη στιγμή που τα νέα της επίθεσης πρωτοανακοινώθηκαν, βρισκόμουν στο σημείο που περιέγραφε πως οι Αμερικανοί έφτιαξαν, χρηματοδότησαν και εκπαίδευσαν τις Πακιστανικές μυστικές ηπηρεσίες. Τίς ίδιες υπηρεσίες που τώρα στρέφονται εναντίον τους. Το βιβλίο διαγράφεται σπουδαίο, και θα επανέλθω στο μέλλον. Επι του παρόντος, ας μην ξεχνάμε το μήνυμα των τρομοκρατών, το γεγονός πως η Αμερική αυτή τη στιγμή πρακτικά δεν έχει πρόεδρο, και το καινούργιο σκηνικό-παγίδα που μας περιμένει απο τον Ιανουάριο.

Μια πόλη μαγική

Hταν μια γυναίκα που θαύμαζα, κρυφά ίσως αγαπούσα. Αδελφή του παιδικού μου φίλου Γιώργου, 4 χρόνια μεγαλύτερή μου, φοιτήτρια στη Νομική Αθηνών. Εργαζόταν και σπούδαζε. Μιλούσε όμορφα, κινούσε τα χέρια της με χάρη, ντυνόταν ωραία. Κοινωνική, με άψογο χαμόγελο και σκέρτσο, ίση προς ίσους, ευγενική αλλά και απέραντα δυναμική. Η Λιάνα.

Σίγουρα τη θαύμαζα. Ηταν το παιδί της φτωχογειτονιάς που έφυγε απο την επαρχία για την Αθήνα με δανεικό παλτό συγγενών και λίγες δραχμές στην τσέπη. Αριστούχος του σχολείου της, υπερήφανη σημαιοφόρος στο Θηλέων που φοιτούσε, πρώτη εκλογή για την απαγγελία των ποιημάτων στις γιορτές, στα σχολικά αμφιθέατρα. Αφησε πίσω της ενα πατέρα καταπονημένο απο τις χειρωνακτικές δουλειές της καπνοκαλλιέργειας, και μια μάνα που ποτέ της δεν είχε δεί την πρωτεύουσα. Και ενα σπίτι φτωχό, αλλα ευπρεπές, που το στόλιζαν τα λουλούδια και ο βασιλικός στην είσοδο και τα περβάζια, ασβεστωμένο στα λευκά, και βουτηγμένο στις νερατζιές και τα βατόμουρα.

Και άρχισε έτσι μια νέα ζωή στη μεγάλη πόλη. Σ΄ενα μικρό υπογειάκι στην Οδό Τήνου, αν θυμάμαι καλά, στη Κυψέλη. Ενα μέρος που έβαψε με γούστο, στόλισε με πολύ αγάπη, επίπλωσε με κόπο. Το ‘τοίμασε για να το δούν οι γονείς της, όταν κάποια μέρα θα ρχόταν και εκείνοι στην Αθήνα. Ηταν το καμάρι της, το πολύτιμο ιδιωτικό της παλατάκι, στολισμένο με λουλούδια, αρωματισμένο με πατσουλιά, διακοσμημένο με βιβλία σημαντικών ανθρώπων που σκόπευε να γνωρίσει. Με ειδικό χώρο για το διάβασμα, ελαφρύ φωτισμό, και ένα μικρό σαλονάκι για τους επισκέπτες. Στη μικρή της κουζινίτσα, άπλωσε τα νέα της αποκτήματα. Μια συλλογή με εξωτικά και ντόπια καρικεύματα της μαγειρικής και του τσαγιού. Το μπρίκι του φοιτητή. Τα λίγα σκεύη της μαγειρικής.

Την περίμενα κάθε Χριστούγεννα και Πάσχα να γυρίσει. Να βρεθούμε, να πιούμε καφέ, να γλεντήσουμε στην άπλα της επαρχίας. Να κατεβούμε στη λίμνη της Τριχωνίδας με τα παμπάλαια πλατάνια, και δίπλα στη δροσιά της όμορφης λίμνης να μου αφηγηθεί τη ζωή της στη μεγάλη πόλη. Πως περνούσε, τι έκανε. Και εκείνη, με τη λαμπερότητα και την ενέργεια που τη χαρακτήριζε, άρχιζε τις αφηγήσεις για το Πανεπιστήμιο, τις τρέλλες της Αθήνας, τη νυχτερινή ζωή, τις φοιτητικές παρέες. Η Νομική ηταν δύσκολη, αλλά η Λιάνα ήταν αριστούχος. Οπως το περίμενα. Ζούσε μόνη της, διάβαζε πολύ, και δούλευε σε μια εφημερίδα. Κουραστική δουλειά, μεγάλες απαιτήσεις. Αλλά εκείνη τα κατάφερνε. Δεν θα φορούσε ποτέ πιά ξένα ρούχα, δεν θα ξέμεινε ξανά απο λεφτά. Ο,τι είχε, ήθελε να είναι δικό της να το ορίζει, να της ανήκει. Αλλος κόσμος η Αθήνα, εκεί κανείς δεν νοιάζεται και δε σε ξέρει. Σκληρή η ζωή, δίνει πολλά αλλά και παίρνει. Ο μόνος της εχθρός η μοναξιά, αλλά κι’ αυτή την έπνιγε με τη δουλειά και τα διαβάσματα. Στο Πανεπιστήμιο είχε κάνει και μερικούς καλούς φίλους.

Θα θυμάμαι για πάντα εκείνο το μαγικό τριήμερο που ανέβηκα στην Αθήνα να την επισκεφτώ. Με τον αδελφό της. Μας φιλοξένησε στο διαμερισμά της, όπου ξενύχτίσαμε τρείς ολάκερες νύχτες μιλώντας γιά όλα όσα χώραγε τότε ο νούς μας, και το εφηβικό μυαλό μας. Γέμισε το μικρό διαμερισματάκι με όνειρα για τη ζωή που ήταν ακόμα μπροστά μας. Ταξίδια που θα γινόταν, αγάπες που θα συναντιόταν, σπουδές, παρέες, δουλειές. Ο χαλασμένος κόσμος. Και πήγαιναν και έρχονταν οι πολλαπλοί καφέδες και τα αυτοσχέδια μαγειρέματα. Είχα σταθεί θυμάμαι μπροστά στη βιβλιοθήκη της και κοιτούσα τα βιβλία. Υπάρχει τόση σκέψη στο χαρτί απο τόσους, απο χρόνια μακρινά, απο κόσμους άγνωστους. Ποιός θα τα προλάβει άραγε όλα τούτα.

Και πάνω απ’ όλα, θα θυμάμαι την εντύπωση που μου έκανε τότε η μεγάλη πόλη, ναί, αυτό έχω συγκρατήσει, την πολυκοσμία και διαφορετικότητα της μεγαλούπολης απο την μικρόμυαλη και στενή επαρχία. Ηταν ακόμα η εποχή που η επαρχία ήταν “μακριά”, και η έλξη της Αθήνας στο επαρχιακό μυαλό ήταν μαγική. Γιατί η επαρχία τότε ήταν στερημένη. Πολύ στερημένη. Και σε ύλη, και σε εμφάνιση, και σε απαιτήσεις. Φάνταζε η Αθήνα στα μάτια του επαρχιώτη σαν μια όμορφη ερωμένη της νύχτας. Οι παραστάσεις της ισχυρές, ελκυστικές, καθοριστικές. Μια πόλη μαγική.

Εχω μεγαλώσει, και δεν γνωρίζω πιά, αν αυτή η μαγική αίσθηση και μαγία της μεγάλης πόλης ήταν απλώς ρεύμα της γενιάς μου, ή υπάρχει ακόμα σε όλες τις γενιές. Αν ήταν απλά στίγμα της ζωής μου, ή αποτελεί στάδιο γιά όλες τις ανθρώπινες εφηβικές ζωές. Αν πάντα ο μεγάλος κόσμος κατάπινε τον μικρό. Τα παιδιά της επαρχίας σήμερα, μάλλον δεν αισθάνονται τη στέρηση και την αποτελμάτωση που αισθάνθηκε η γενιά μου. Μετα την επίσκεψη, ένοιωσα μέσα μου μια τρομερή τάση φυγής απο την επαρχία. Μια ανάγκη να εξαφανιστώ. Μια ανάγκη να βάλω τη ζωή μου σε άλλες βάσεις.

Μια τελευταία ανάμνηση. Στο σκοτεινό χώρο της μπουάτ που μάς έφερε η Λιάνα, στην Πλάκα, ο φωτισμός ήταν χαμηλός, και οι θαμώνες ήρεμοι. Η μουσική ξεχύλιζε όμορφα στον μικρό χώρο. Και απο το πλαινό πορτάκι, μπήκε στην αίθουσα και ο αναμενόμενος. Μάζεψε τα παντελόνια που του πέφτανε, συμμάζεψε το τσαλακωμένο του πουκάμισο, και ανέβηκε στο μικρό πάλκο του μαγαζιού. Ο Βασίλης Τσιτσάνης. Και η μουσική άρχισε. Σε μια ονειρική συγχορδία που θα θυμάμαι για πάντα.

Το αλέτρι της Ιστορίας

Το πρωινό σερβίρονταν γύρω στις 6 το πρωί, και ο μπουφές γέμιζε με φαγητά, χυμούς και λουλούδια. Ασπρα τραπεζομάντηλα και ασημενια μαχαιροπήρουνα και κηροπήγια διακοσμούσαν τα τραπέζια στον όμορφα διαμορφωμένο χώρο του σπιτιού. Ανάμεσα στις όμορφες γλάστρες με τα εξωτικά φυτά, σε μια ατμόσφαιρα με τρεχούμενα νερά και αρώματα, έπαιρναν θέση οι πρωινοί επισκέπτες. Οι οικοδεσπότες του σπιτιού. Στη γωνία του δωματίου, η τετραμελής ορχήστρα έπαιρνε κι’ αυτή θέση. Πιάνα, βιολιά και πνευστά όργανα άρχιζαν την πανδαισία της ευρωπαικής κλασσικής μουσικής. Μότσαρτ, μπέικον και αυγά τηγανητά. Μπετόβεν με Γαλλικά τυριά και φρέσκο ψωμί. Τσαικόφσκι με πορτοκαλάδα και ρωσικό αυγοτάραχο. Η καθημερινή ρουτίνα, 6-7.30. Πριν την ώρα της δουλειάς. Κάθε μέρα, κάθε πρωί. Έτσι έπαιρνε το πρωινό του ο κύριος George Eastman.

O κύριος George Eastman, ήταν μεγαλοεπιχειρηματίας, και ιδρυτής της Kodak. Το σπίτι του, μαζί με τα οικήματα που το περιβάλλουν, είναι σήμερα μουσείο. Η ζωή του ένας μύθος στην πόλη του Rochester, στη λίμνη Οντάριο. Η μπαρουτοκαπνισμένη βιομηχανική πόλη, ζούσε αποκλειστικά απο τις δουλειές που δημιούργησε ένας άνθρωπος. Εξήντα χιλιάδες άνθρωποι, ξυπνούσαν κάθε πρωί και κατευθύνονταν στο τεράστιο εργαστάσιο που έφτιαχνε φίλμ και φωτογραφικές μηχανές. Και μαζί τους, άλλες τριακόσιες χιλιάδες κόσμος, οι οικογένειές τους, τα παιδιά τους, οι φίλοι τους, περίμεναν να ζήσουν, να φάνε, να μορφωθούν και να διασκεδάσουν απο τα εισοδήματα αυτής της επικερδούς δουλειάς. Μια πόλη που δημιουργήθηκε και ζούσε απο τον κύριο Εastman.

Πενήντα περίπου χρονια νωρίτερα, ένας αλλος πανέξυπνος και θρασύς επιχειρηματίας, ο Francis Cabot Lowell, έφερνε κρυφά στην Αμερική αργαλιούς απο την Αγγλία, και κλεμμένα σχέδια παραγωγής υφαντών. Οι Αγγλοι πήραν την τέχνη του αργαλιού απο τους χειροποίητους Ινδούς, και έφτιαξαν την τεράστια αγορά της κλωστουφαντουργίας. Ο κος Lowell, έκλεψε τα βιομηχανικά πρότυπα των αργαλιών απο τους εγγλέζους, και μετέφερε την τέχνη στην Αμερική. Η κλωστουφαντουργία, ήταν απο τα πρώτα κερδοφόρα προιόντα της Βιομηχανικής εποχής. Στον ποταμό Μέριμακ, μία ώρα έξω απο τη Βοστώνη, δημιουργήθηκε η πρώτη βιομηχανική μονάδα κλωστουφαντουργίας στον Νέο Κόσμο. Με υπερσύγχρονους αργαλιούς. Και η πρώτη σχολή μάθησης της τέχνης. Το σημερινό πολυτεχνείο του Lowell, λεγόταν αρχικά Textile University.

Rochester και Lowell έζησα για αρκετούς μήνες, κατα τη διάρκεια των φοιτητικών μου χρόνων. Εκεί συνάντησα τους απλούς λαικούς ανθρώπους της εργατιάς. Τη γενιά που ζούσε αποκλειστικά απο βιομηχανικές δουλειές. Που τα σαββατοκύριακα και τα καλοκαίρια, έστρωνε φαγητό στη λίμνη και έκανε το μπάνιο της. Που είχε όνειρο μακρινό να δεί τη Νέα Υόρκη και την Καλιφόρνια. Που στο τέλος της ημέρας πήγαινε στο τοπικό μπάρ και εστιατόριο για φαγητό και συζήτηση. Που κάθε Παρασκευή είχε λεφτά και κάθε Δευτέρα ξέμενε. Εκεί απέκτησα και μια τρελλιάρα φιλενάδα, μια ροκού με τατουάζ (Do my brains), που μέπαιρνε με ενα βροντερό Camaro για βόλτες και μαστούρα στη λίμνη (αυτή, εγώ έπινα πορτοκαλάδα). Εκεί κατάλαβα γιατί το μπλού-τζήν είναι λαικό ρούχο. Εκεί κατάλαβα πως η ρόκ, είναι λαικιά μουσική.

Τα κτίρια με τους αργαλιούς, μύριζαν μούχλα και καπνίλα. Ανάμεσα στα σαπισμένα σανίδια, ποντίκια αρμένιζαν το χώρο εργασίας κατα την ώρα της δουλειάς. Τα εργατικά δικαιώματα λίγα, τα ατυχήματα πολλά. Τρείς γενιές ανθρώπων μεγάλωσαν και δούλεψαν σ’ αυτά τα κτίρια. Αρχικά Ιρλανδοί και Κεμπεκουά μετανάστες. Κατόπιν, ήρθαν κι΄αλλοι. Μετά τον πόλεμο του Βιετνάμ, Βιετναμέζοι και Καμποτζιανοί μετανάστες. Και πολλοί έλληνες. Χιλιάδες. Η πόλη του Lowell ήταν για χρόνια ένας εργατικός προορισμός για τους μετανάστες της πατρίδας. Με τέσσερις ελληνικές εκκλησίες, ελληνικά σχολεία και ζωντανή ελληνική κοινότητα. Με ελληνικές γιορτές, επετείους και φεστιβάλ. Με επιτάφιο που γύρναγε την πόλη. Εκεί γεννήθηκε και ο πολύ αγαπητός γερουσιαστής Paul Tsongas, υποψήφιος για την αμερικανική προεδρία το 1992.

Κάποτε, λόγω οικονομικής κρίσης και αλλαγής στις παγκόσμιες συνθήκες, η κλωστουφαντουργία πέθανε. Οι περίφημοι αργαλιοί έκλεισαν ο ένας μετά τον άλλον. Τα αρχοντικά των μάνατζερ αγοράστηκαν απο γιάπηδες και ανακαινίστηκαν. Τα φτωχικά σπίτια κατέρρευσαν ακομα πιο πολύ και σάπισαν. Ολόκληρη η μεσαία τάξη της πόλης μετακόμισε σε άλλες πολιτείες και πόλεις. Χιλιάδες ανθρωποι έγκατέλειψαν την πόλη για πάντα. Απέμεινε μόνο το γραφικό κέντρο με τα ψηλοτάβανα πολυκαταστήματα (General Stores), που πρίν την εποχή των Supermarket και των πιστωτικών καρτών, κρατούσαν χοντρά βιβλία με ονόματα και βερεσέδες. Και που όλοι γνώριζαν προσωπικά το αφεντικό. Και το The Olde Worthen, το παλιό στενό μπάρ, στο δεύτερο όροφο του οποίου ζούσε και έγγραφε ο συγγραφέας Εντγκαρ Άλαν Πόε.

Απο το Pittsburg της Πενσυλβάνια, με τις καπνισμένες χαλυβουργίες και το εργατικό Steel Town, κρεμασμένο στα βράχια να αγναντεύει το βιομηχανικό τοπίο με τα φουγάρα, και απο την πόλη του Lynn, την «πόλη των παπουτσιών» που φιλοξένησε χιλιάδες μετανάστες και έξοχους έλληνες τεχνίτες μετά τον μεγάλο πόλεμο, μέχρι το εγκατελειμένο Buffalo που σήμερα μοιάζει με βομβαρδισμένη πόλη, και το θλιβερό παρακμιακό Detroit, μια πόλη διαμάντι που εξέπνευσε στο αλέτρι της Ιστορίας, η Αμερική έχει σπαρμένες στο κορμί της, τόσες μεταβιομηχανικές πληγές, όσες κλασσικές αρχαιότητες έχει η Ελλάδα. Σημάδια της Ιστορίας της, της διαδρομής της, και των προγόνων της. Ολων εκείνων που έζησαν πρίν απο εμάς το κομμάτι της Ιστορίας που τους έλαχε.

Είναι οι πόλεις που άλεσε το αλέτρι της Ιστορίας. Μαζικά. Πόλεις που γεννήθηκαν και πέθαναν. Πόλεις με αληθινή Ιστορία, αληθινούς ανθρώπους, και αληθινές γειτονιές. Πόλεις που κρύβουν στα σπλάχνα τους τεράστιες ιστορίες και δράματα. Πόλεις με πραγματικό ανθρώπινο πόνο, ζωή, αγάπη και θάνατο. Πόλεις που τις άλεσε η Ιστορία. Θα μείνουν μόνον οι λίγοι περίεργοι συγγραφείς που κυνηγούν θαμμένες ιστορίες, να μας θυμίζουν τη ζωή που χάθηκε. Η Ιστορία δεν παίρνει αιχμαλώτους...

--------------------------------------------------------------------------

Eμπνεύστηκα αυτές τις σκέψεις, καθώς άκουσα την είδηση πως η τεράστια εταιρεία μεταφορών DHL, ανακοίνωσε πως θα κόψει 9,500 θέσεις εργασίας, 8,000 απο αυτές, στην εργατική πόλη Wilmington του Ohio. Θα είναι ο θάνατος μιάς ολόκληρης πόλης.

Αναφορές
George Eastman
George Eastman House
Francis Cabot Lowell
Lowell – City of Textiles
Universtity of Lowell
Paul Tsongas
The Mall at Greece Ridge
Rochester, N.Y. – Kodak
Pitsburg, PA – The Steel Town
Declining Markets
Edgar Alan Poe
The Lynn Shoe strike
The Decline of Detroit
DHL cuts 9,500 jobs in US

Ο λαός στην εξουσία

Κατα τη διάρκεια των αμερικανικών εκλογών, εκτός απο την ψήφιση του νέου Προέδρου – Αντιπροέδρου, στο ψηφοδέλτιο υπήρχαν και μερικές ερωτήσεις που απευθυνόταν στους ψηφοφόρους των εκάστοτε Πολιτειών. Αφορούν συνήθως θέματα σε επίπεδο Πολιτειών (State), και απευθύνονται αποκλειστικά στους ψηφοφόρους που ζούν σε εκείνη την Πολιτεία. Κάθε πολιτειακό ψηφοδέλτιο λοιπόν, περιέχει και διαφορετικές ερωτήσεις ανάλογα με τα θέματα που αποσχολούν την Πολιτεία (State). Είναι ενα είδος δημοψηφίσματος, για θέματα ευρέους ενδιαφέροντος, όπως η νομιμοποίηση της πορνείας και της μαριχουάνας, η αύξηση ή μείωση των φόρων, η νομιμοποίηση των καζίνων ανα πολιτεία, η υποχρέωση να φορά κανείς ζώνη ασφαλείας κατα τη διάρκεια της οδήγησης, κλπ.

Στις πρόσφατες εκλογές, στην πολιτεία της Μασαχουσέτης, υπήρχαν 3 ερωτήσεις για δημοψήφισμα. Παραθέτω την πιο σημαντική, με ένα σχόλιο. Η ερώτηση (Question One), αφορούσε την πλήρη κατάργηση των φόρων στην Πολιτεία της Μασαχουσσέτης. Να καταργηθεί δηλαδή παντελώς η φορολόγηση των εισοδημάτων των πολιτών της Πολιτείας. Ως γνωστόν, η Αμερική έχει τεσσάρων ειδών φορολογίες. Την Ομοσπονδιακή (Federal Tax) που πάει στην κυβέρνηση των ΗΠΑ, την Πολιτειακή (State Tax) που πάει στις κυβερνήσεις των πολιτειών, διάφορους τοπικούς φόρους (City, Municipal Tax), και τέλος τους φόρους πωλήσεων (Sales Taxes) που προστίθενται στα προιόντα. Η ερώτηση αφορούσε την κατάργηση της Πολιτειακής φορολογίας (State Tax). "Επιθυμείτε κατάργηση της φορολογίας των εισοδημάτων σας", ήταν περίπου η ερώτηση. ΝΑΙ ή ΟΧΙ.

Αν οι ψηφοφόροι έλεγαν ΝΑΙ, δεν θα ξαναπλήρωναν φόρους της τάξεως του 5.3% στα εισοδήματά τους. Αν έλεγαν ΟΧΙ, θα συνέχιζαν να πληρώνουν φόρους. Ο Πολιτειακός προυπολογισμός, θα έχανε έτσι περίπου 12 δις σε εισοδήματα. Οι ψηφοφόροι θα γλύτωναν απο ένα φόρο, αλλα η Πολιτεία δεν θα είχε τα απαραίτητα εισοδήματα για να χρηματοδοτήσει τις διάφορες υπηρεσίες (δημόσια σχολεία, νοσοκομεία, Πυροσβεστική, Αστυνομια, κλπ). Η ερώτηση καταψηφίστηκε, με ποσοστό 70%. Οι πολίτες της Μασαχουσσέτης ψήφισαν να συνεχίσουν να πληρώνουν φόρους.

Να το επαναλάβω. Το 70% των κατοίκων ψήφισαν να συνεχίσουν να πληρώνουν 5.3% φόρους στα εισοδήματά τους. Κάτι που θα μπορούσαν να αποφύγουν. Και αυτό, γιατί διαισθάνθηκαν πως η ποιότητα ζωής στην Πολιτεία, θα έπεφτε κατακόρυφα λόγω έλλειψης φόρων. Τα σχολεία των παιδιών τους θα ξέμεναν απο δάσκαλους και διδακτικό υλικό, τα νοσοκομεία θα βούλιαζαν απο έλλειψη ιατρικού προσωπικού και φαρμάκων, η αστυνομία θα έκοβε τις συνοικιακές της υπηρεσίες.

Φαντάζεστε μια τέτοια ερώτηση στην Ελλάδα, σε λαικό δημοψήφισμα; Να καταργηθούν οι φόροι! Ενα 5.3% λιγότερο φόρο στα εισοδήματά μας; Φαντάζεστε στη χώρα μας, των συνεχών λαικών κινητοποιήσεων, του λαικισμού, και των συνδικάτων, να δινόταν η ευκαιρία στους πολίτες να επέλεγαν άν ήθελαν μια προαιρετική φορολογία του 5.3%; Να ερωτούνταν οι ίδιοι οι πολίτες να αποφασίσουν για τον προυπολογισμό της πόλης των Αθηνών, το ύψος της φορολογίας, και το αν πρέπει να υπάρχει;

Τί θα ψήφιζαν οι Ελληνες; Τί θα διαμήνυαν τα πολιτικά κόμματα; Οι συνδικαλιστές και οι διανοούμενοι; Ο απλός ελληνικός λαός; Θα διαισθάνονταν τον αντίκτυπο αυτής της απόφασης, και το τί θα συνεπάγονταν λιγότεροι φόροι για τις κοινωνικές μας υπηρεσίες; Η θα επέλεγε απλά να ελαφρύνει την τσέπη του; Θα έβαζαν οι συμπολίτες μας (που υπερηφανεύονται για τα σοσιαλιστικά τους συναισθήματα) το συμφέρον της κοινωνίας πάνω απο το προσωπικό τους συμφέρον;

Παραθέτω αυτη την εκλογική συμπεριφορά ως ένδειξη κοινωνικής και πολιτικής ωριμότητας και ευθύνης. Γιατί μόνον πολιτική ωριμότητα μπορεί να σημαίνει η καταψήφιση μιάς τέτοιας ερώτησης. Στην καπιταλιστική κοινωνία της Αμερικής, οι πολίτες μιας Πολιτείας επέλεξαν με ψήφο 70-30, να συνεχίσουν να πληρώνουν φόρους για το κοινωνικό συλλογικό συμφέρον. Προς παραδειγματισμό όλων των μηδενιστών αυτού του κόσμου, που μόνον απαιτούν, και πάντα απαξιούν.

Ο δρόμος της ελπίδας

Ο κ. Μπαράκ Ομπάμα είναι ο νέος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών. Η πρόσφατη εκλογική του αναμέτρηση τον ανέδειξε καθαρά νικητή, με 62 εκατομμύρια ψήφους έναντι 55 του συντηρητικού αντιπάλου του. Στις 20 Ιανουρίου 2009, όταν αναλάβει επίσημα την προεδρία της χώρας, θα έχει άνετη πλειοψηφία στην Βουλή των Αντιπροσώπων (τουλάχιστον 251-173) και στη Γερουσία (τουλάχιστον 56-40). Θεωρητικά και πρακτικά, ο νέος πρόεδρος έχει τη λαική εντολή και τους ψήφους να κάνει ό,τι θέλει. Η νίκη του είναι απόλυτη.

Στις προεδρικές εκλογές του 2000, η Αμερική χρειάστηκε 30 μέρες να μετρήσει τους ψήφους των εκλογών, και να αναδείξει πρόεδρο. Ηταν η απαρχή μιας περιόδου που πάγωσε τον κόσμο, καθώς ανέδειξε (τελικά με απόφαση του Αρείου Πάγου), πρόεδρο τον George W Bush, μια μορφή που κατα γενική ομολογία, και προσωπική μου εκτίμηση, διέλυσε κυριολεκτικά τη χώρα και επέδειξε μια άκρα περιφρόνηση προς το Σύνταγμα και τα δικαιώματα των πολιτών. Η Ρεπουμπλικανή φατρία που ανέλαβε την προεδρία της χώρας αποτελούνταν απο μια ομάδα ακραίων χριστιανοδεξιών, που βύθισαν τον κόσμο στη βία, και τον σκοταδισμό.

Χρειάστηκαν οκτώ χρόνια καταστροφικής διακυβέρνησης, δύο αποτυχημένοι πόλεμοι, ο απόλυτος εξευτελισμός στη διεθνή σκηνή, εκατομμύρια θύματα και πρόσφυγες, και μια απόλυτη δημοσιονομική και οικονομική καταστροφή, για να οδηγηθούμε σε αλλαγή εξουσίας. Στο χρονικό αυτό διάστημα, η θέση της Αμερικής στη διεθνή σκηνή καταρρακώθηκε, οι συμμαχίες της διαλύθηκαν και η αξιοπιστία της εξέπνευσε. Οι μόνοι που επωφελήθηκαν απο αυτή τη θλιβερή προεδρία ήταν οι άνθρωποι του κλειστού κύκλου των πετρελαικών και αμυντικών εταιρειών που σάρωσαν με τον νεποτισμό τους όλων των ειδών τα κυβερνητικά συμβόλαια.

Στο τέλος της σκοτεινής αυτής περιόδου, η χώρα κινδύνεψε να ξεμείνει και απο Τράπεζες, καθώς ο ένας μετά τον άλλο, οι επενδυτικοί οργανισμοί της κατέρρευσαν. Εκτός απο το τεράστιο χρέος των πολέμων που ανέρχεται σε ένα περίπου τρισεκατομμυριο δολλάρια (χρέος ως επι το πλείστον προς την Κίνα), η απερχόμενη κυβέρνηση θα αφήσει πίσω της ένα ακόμα τρισεκατομμύριο χρέος που ο αμερικανικός λαός θα πρέπει να πληρώσει για το «σχέδιο σωτηρίας» των χρηματοπιστωτικών επιχειρήσεων. Η καταστροφή ήταν βιβλική.

Θα ήταν τουλάχιστον ανόητο, να επιχειρήσω να ωραιοποιήσω την καταστροφή που η Ρεπουμπλικανική διακυβέρνηση επέφερε στη χώρα. Η υπερψήφιση του George W στις εκλογές του 2004, οφείλονταν στη συναισθηματική σχέση των αμερικανών με την πατρίδα τους, και στη γενική νοοτροπία της αμερικανικής κοινωνίας να δωθεί μια νέα ευκαιρία στον πρόεδρο να διορθώσει τα κακώς κείμενα. Ολοι οι άνθρωποι αγαπούν την πατρίδα τους, και δεν επιθυμούν να την βλέπουν να ηττείται διεθνώς. Αλλα ο George W απέτυχε και πάλι.

Και έτσι, η Αμερική γυρίζει σήμερα σελίδα. Θα ήταν κυνικό, και ιστορικά λάθος αν μείνουμε απαθείς μπροστά στο φαινόμενο πως ένας μαύρος άμερικανός κερδίζει σήμερα για πρώτη φορά την προεδρία των Ηνωμένων Πολιτειών. Και θα ήταν ιδεολογικά ασυνεπές εκ μέρους μου, αν εξέφραζα την προσωπική άποψη πως η εκλογή του κ. Ομπάμα στην εξουσία, δεν νοημοδοτεί μια καινούργια αρχή, τη γέννηση μιας ελπίδας. Πως η εκλογή τους στην εξουσία είναι business as usual, μια αλλαγή συνηθισμένη. Πως συμμερίζομαι την άποψη πως το «σύστημα» άλλαξε απλά ρούχα, και μας πάσαρε έναν καινούργιο αντιπρόσωπο, μέσα απο έξυπνους μηχανισμούς διαφήμισης και marketing. Την άποψη αυτή ας την εκφράσουν άλλοι, μέσα απο το όποιο ιδεολογικό πρίσμα επιλέξουν. Οχι πως η άποψη αυτή δεν περιέχει αρκετή αλήθεια. Αλλά δεν είναι η μόνη αλήθεια. Το κατεστημένο, η ελίτ της εξουσίας, αν θέλετε, αισθάνεται βέβαια την ανάγκη της αλλαγής. Αλλά πίσω απο την εκλογή του κ. Ομπάμα υπάρχει κατα τη γνώμη μου ένα τεράστιο λαικό κίνημα, μια φοβερή λαική δυσαρέσκεια και επιθυμία για αλλαγή της πορείας της χώρας.

Θα ήταν ιδιαίτερα άδικο, και απαξιωτικό εκ μέρους μου, αν κατέθετα την προσωπική άποψη πως θεωρώ την εκλογή ενός μαύρου στην κορυφή της εξουσίας της χώρας είνα απλό ελιτίστικο τέχνασμα επανάκτησης της εξουσίας απο τα συνήθη κέντρα εξουσίας. Οχι εγώ, που βίωσα αυτή τη χώρα απο τη λαική της βάση. Που γνωρίζω τις λαικές γειτονιές της, τα υποβαθμισμένα της γκέτο, την εργατιά της. Που βρέθηκα εδώ απο μια χώρα μακρινή, μετανάστης, και απο το απόλυτο μηδέν, σπούδασα, έγινα ένας καλός επαγγελματίας, και δήλωσα συμμετοχή σε κάποιο προσωπικό όνειρο. Που ανέβηκα, με πολύ σκληρή δουλειά, καποια προσωπική σκάλα επιτυχίας, απο τα γκέτο της Βοστώνης και της Νέας Υόρκης, στο Silicon Valley της τεχνολογίας. Μια πορεία - κατάθεση, με υλικές, και κυρίως με πνευματικές απολαβές.

Θα ήταν υποκριτικό εκ μέρους μου, αν δεν κατέθετα την προσωπική άποψη, πως η Αμερική σήμερα, παρόλα τα τεράστια προβλήματα που βιώνει, δεν διαθέτει μια εξαιρετική δυναμικότητα και την νοοτροπία της επιτυχίας. Πως δεν αναγνωρίζει, δεν αμοίβει και δεν επιβραβεύει, μέσα τπο τη νοοτροπία της την σκληρή δουλειά και τον προσωπικό μόχθο. Πως δεν έδωσε, και δεν συνεχίζει να δίνει ελπίδα και θέση σε όλους τους μετανάστες που την επιλέγουν. Σε τόσους και τόσους που θέλουν κάπου να ανήκουν και δεν μπορούν, σε τόσους και τόσους που απλά επιθυμούν μια αξιοπρεπή κοινωνική ύπαρξη.

Δεν είναι βέβαια η τέλεια κοινωνία. Και ούτε θα γίνει. Αλλά μέσα απο τις δυναμικές που δημιουργεί η νοοτροπία της, γεννιούνται και σπουδαία πράγματα. Κατεστημένο κυβερνούσε και επι εποχής Franklin Delano Roosevelt. Ούτε εκείνος ήταν επαναστάτης, αλλά άλλαξε τα πάντα γύρω του, γιατί υπήρχε λαικό αίτημα αλλαγής. Κατεστημένο κυβερνούσε και την περίοδο του Civil Rights Movement, αλλά η λαική βάση με τους αγώνες της και τα αιτήματά της, έφερε περισσότερη ισότητα και ελευθερία. Κατεστημένο κυβερνούσε πάντοτε, αλλά μέσα απ’ αυτό, κάθε μορφή κοινωνικής καταπίεσης έχει ήδη εξαλειφθεί. Γιατί πίσω απο κάθε επαναστάτη, υπάρχει ένα λαικό κίνημα. Και όταν το κίνημα φουντώσει, οι αλλαγές είναι σαρωτικές.

Δεν είναι εύκολο φίλοι μπλόγγερς να εκλεγεί ένας μαύρος στο υπέρτατο αξίωμα της χώρας. Δεν αρκεί απλά η προώθηση των κέντρων εξουσίας. Κάποιοι θα πρέπει να του δώσουν και τον φήφο προτίμησής του, την ευκαιρία να ανεβεί, να αναδειχτεί. Και αν η λαική βάση δεν το θέλει, δεν γίνεται. Η εκλογή του κ. Ομπάμα στην εξουσία, με χαροποιεί. Γιατί γνωρίζω πως η κοινωνία της Αμερικής, σήμερα, επιθυμεί μια βαθιά και πραγματική αλλαγή. Γιατί τεράστια πρόοδος έχει γίνει στις σχέσεις των ανθρώπων. Γιατί οι απλοί ανθρωποι είναι περισσότερο δημοκρατικοί απ’ όσο πολλοί θέλουν να παραδεχτούν.

Αν πίσω απο την εκλογή του καινούργιου προέδρου, το λαικό κίνημα φουντώσει, οι αλλαγές μπορεί να είναι σαρωτικές. Προσωπικά πιστεύω πως είναι δυνατόν. Γιατί έχει η Αμερική αυτή τη δυνατότητα και δυναμισμό. Αρκεί μονάχα να το δείξει. Και τώρα, ειναι η ώρα.

Εύχομαι στον κ. Ομπάμα καλή επιτυχία. Ο δρόμος μπροστά μας, θα είναι τώρα ιδιαίτερα σκληρός.

Αναμένοντας τον Ομπάμα...

Οι Ηνωμένες Πολιτείες βράζουν. Για πρώτη φορά απο τη μέρα που πρωτοήρθα σ’ αυτή την ενδιαφέρουσα απ’ όλες τις απόψεις χώρα, βλέπω και βιώνω στην καθημερινότητά μου τόση δυσαρέσκεια με την ποιότητα ζωής, την πολιτική ηγεσία, την οικονομία και τη γενική κατεύθυνση της χώρας. Πρώτη φορά στα είκοσι και πλέον χρόνια της ζωής μου στην Αμερική, νοιώθω τόση πολιτική δράση, αντίδραση, συμμετοχή, και λαική αποστροφή πρός τα καθημερινά τεκταινόμενα. Η χώρα που αντίκρυσα σαν φοιτητής τη δεκαετία του 80, δεν υπάρχει πιά.

Καμμία απο τις πολιτικές που εφαρμόζονται αυτή τη στιγμή στη χώρα, είτε στο χώρο της υγείας, των δημοσιοοικονομικών, της παιδείας, ή της εξωτερικής πολιτικής, δεν αντιπροσωπεύει τα συμφέροντα του λαού των Ηνωμένων Πολιτειών. Η ασύδοτη φιλοσοφική πίστη στις αγορές που αυτορυθμίζονται, η παντελής εγκατάλειψη της μεσαίας τάξης και των προβλημάτων της και η περιφρόνηση κάθε νόμιμης και ηθικής διαδικασίας σε όλους τους τομείς της δημοκρατικής λειτουργείας της χώρας, βρήκε την αποκορύφωσή της με την κατάρρευση των αγορών, και την οικονομική κρίση που ακολουθεί. Η περίοδος του George W. Bush, θα μείνει στην ιστορία σαν η χειρότερη περίοδος διακυβέρνησης της χώρας.

Η προσπάθεια της Αμερικής να κυριαρχήσει στρατιωτικά και μόνον στον κόσμο, έφτασε στο τέλος της. Ηταν μια μακιαβέλια προσπάθεια εξαπάτησης της ανθρωπότητας και του αμερικανικού λαού, σε όφελος ολίγων εκπροσώπων αμυντικών και πετρελαικών συμφερόντων. Η υιοθέτηση του νεοσυντηρητικού δόγματος, αν και καταστροφική για την ιστορική πορεια της χώρας, διαθέτει ακόμα μια ισχυρή πολιτική βάση, κυρίως στο χώρο των Ρεπουμπλικανών υποστηριχτών του Μακ Κέιν, στους θρησκόληπτους εθνικιστές της «βαθιάς Αμερικής», και τους αφελείς, απληροφόρητους πολίτες της ενδοχώρας. Μαζί με τον υποβόσκοντα σιωπηλό ρατσισμό, που έχει βαθιές ιστορικές και κοινωνικές ρίζες, αποτελούν ένα εκρηκτικό μίγμα που μπορεί να φέρει τους Ρεπουμπλικανούς ξανά στην εξουσία. Μια πιθανή εκλογή του Μακ Κέιν θα είναι και το τελειωτικό χτύπημα στην δυσλειτουργική Αμερική.

Κατα την ταπεινή μου γνώμη, η Αμερική έχει τώρα μια τελευταία και μοναδική ευκαιρία, να διορθώσει τις τραγικές της πράξεις, και να διαμορφώσει θετικά την Ιστορία. Αυτό θα φανεί μέσα στα επόμενα οκτώ χρόνια. Η εικόνα της χώρας δεν μπορεί βεβαίως να διορθωθεί με ημίμετρα. Απαιτούνται σοβαρές προσπάθειες για συμμαχίες σε διεθνές επίπεδο. Οι πόλεμοι του Ιράκ και Αφγανιστάν πρέπει να τερματιστούν. Φραγμός απαιτείται και στον νεποτισμό της εξουσίας, και τη συνεχή κατακρεούργηση του ομοσπονδιακού προυπολογισμού απο τις επιμέρους εταιρείες ιδιωτικών συμφερόντων. Η αγορά του λόμπυ με τους χιλιάδες εκπροσώπους της, θα πρέπει να διαλυθεί. Η μιλιταριστική εξωτερική πολιτική, θα πρέπει επίσης να βρεί μια νέα φιλοσοφική και πρακτική βάση.

Δεν υπάρχει χρόνος. Αν η Αμερική δεν εγκαταλείψει το νεοσυντηρητικό στρατιωτικό δόγμα, και δεν βάλει τάξη στα εσωτερικά προβλήματα της μεσαίας τάξης μέσα στα επόμενα οκτώ χρόνια, η χώρα είναι τελειωμένη. Ηδη οι δυναμικές μετακόμισης του διεθνούς κεφαλαίου εχουν ολοκληρωθεί, και δείχνουν το δρόμο για το μέλλον. Το αμερικανικό Ελ Ντοράντο θα μεταφυτευφθεί στον κόσμο της Ασίας. Θα απομείνει μονάχα μια εκλογική βάση δυσαρεστημένων εθνικιστών, με πολλά πυρηνικά όπλα στη διάθεσή τους, χαμηλή μορφωτική βάση, παντελή έλλειψη ιστορικής συνείδησης και μια θρησκευτική προδιάθεση για την επιτάχυνση των Γραφών. Ενας δηλαδή επικίνδυνος κόσμος.

Ας ευχηθούμε καλή τύχη στον Μπαράκ Ομπάμα. Αντιπροσωπεύει αυτή τη στιγμή, ό,τι καλύτερο έχουμε. Την ίδια την ελπίδα. Αν η εκλογή του στην εξουσία δημιουργήσει ένα λαικό κίνημα απαίτησης αλλαγής, ο νέος πρόεδρος θα μπορέσει να κάνει πολλά και δυναμικά πράγματα. Αν η Αμερική βουλιάξει, όλος ο δυτικός κόσμος θα βουλιάξει μαζί της. Σε λιγότερο απο οκτώ χρόνια.

Αύριο θα ξέρουμε...

----------------------------------------------
Ευχαριστώ τους φίλους bloggers για τις ευγενικές επισημάνσεις, όντως για αυτό το πόστ, έκλεισα τα σχόλια εξ επιλογής. Βρίσκομαι σε μια περίεργη υπερδιέγερση λόγω εκλογών, και με πολύ χαμηλή διάθεση συζήτησης. Θα επανέλθω με το ίδιο θέμα και μετά τις εκλογές. Απλά ήθελα να εκτονώσω λίγο τις σκέψεις μου. Πιστεύω βαθιά αυτά που γράφω.