Monday, March 10, 2008

Mια στιγμή έκστασης

Τινάχτηκα όρθιος, το θυμάμαι έντονα, και άφησα το βιβλίο στον καναπέ. Είχα μείνει έκθαμβος απο την ομορφιά του κειμένου, τη δομή του λόγου, τις υπέροχες περιγραφές. Το μυαλό μου θολωμένο, η σκέψη και φαντασία μου εκτασιασμένη. Είναι δυνατόν, αναρωτήθηκα, να υπάρχει άνθρωπος που να γράφει τόσο όμορφα; Πρώτη μου φορά ένοιώθα κάτι τέτοιο.

Παιδί 14 χρονών. Αδιάφορος για βιβλία και μεγάλες σκέψεις. Υπάκουος στις εκκλήσεις της φύσης μου και μόνον. Μαθητής σχολείου το πρωί, παιδί της μπάλας και της αλάνας το απόγευμα. Δεν θυμάμαι πώς, μα κάποια στιγμή βρέθηκα στον καναπέ του οικογενειακού σαλονιού να διαβάζω την «Αννα Καρένινα». Το κείμενο με τράβηξε απο την αρχή, με μάγεψε αληθινά. Βρέθηκα καποτε χαμένος στις πολύπλοκες εικόνες και περιγραφές των χαρακτήρων της εποχής, την περιγραφή της ζωής στην αριστοκρατική Ρωσία, την μαγική στοιχομυθεία του συγγραφέα. Δεν θυμάμαι αν καταλάβαινα το θέμα του βιβλίου, σίγουρα δεν ήξερα την έννοια του έρωτα, αλλα ένοιωσα μέσα μου μια τρομερή έλξη για το κείμενο.

Συνέχισα τη δεύτερη μέρα. Με αφοσίωση. Θυσίασα μπάλα και φίλους για το βιβλίο. Είχα μπροστά μου ένα κείμενο 600 σελίδων, και ήθελα, αν είναι δυνατόν, να το διαβάσω όλο σε μια μέρα, να το ρουφήξω σελίδα προς σελίδα. Ηταν η πρώτη φορά στη ζωή μου που έκανα κάτι τέτοιο. Που θυσίαζα την παιδική υπερκινητικότητα, για χάρη κάποιου βιβλίου.

Θυμάμαι έντονα εκείνο το διάβασμα. Απουσίασα απο τους φίλους μου για μέρες, αλλά διάβασα το μεγάλο κείμενο. Σήμερα, καθώς αναπολώ, ίσως και με μια κρυφή υπερηφάνεια, θυμάμαι πως το πρώτο μεγάλο βιβλίο που διάβασα, ήταν η «Αννα Καρένινα» του Λέων Τολστόι. Ενα φοβερό αριστούργημα που συγκλονησε την παιδική ψυχή μου. Ενα διάβασμα την απόλαυση του οποίου δεν θα ξεχάσω ποτέ. Οταν μεγάλωσα και τα βιβλία έγιναν ρουτίνα, όταν προσπάθησα να ξαναδιαβάσω το βιβλίο της νιότης μου, δεν τα κατάφερα καλά. Το άφησα στη μέση. Δεν κατάφερα να ξαναπαράγω εκείνη τη μαγεία που ένοιωσα παιδί, καθισμένος στον καναπέ του σπιτιού μου.

Θα ήταν το ξύπνημα της φύσης, η πρωτόγνωρη ανακάλυψη, η είσοδος στην ωριμότητα, στο κόσμο του νοητού, η αφέλεια του παιδιού που δέχεται τα πάντα. Ισως να ήταν και η αγάπη για τη ζωή, η ίδια η παιδικότητα, η εποχή της νιότης, πριν η κυνικότητα γίνει μέρος της ζωής μου. Δεν ξέρω τι ήταν. Αλλά δεν θα το ξεχάσω ποτέ μου. Δεν έχω διαβάσει ξανα βιβλίο με τόσο πάθος.

Εμαθα αργότερα πως το βιβλίο του κ. Τολστόι, θεωρείται αριστούργημα. Στους παιδικούς μου συνειρμούς, έκανα αμέσως μια μεγάλη σκέψη. Πως εγώ τον ανακάλυψα μόνος μου. Σίγουρα, είχα σκεφτεί τότε, το κείμενό του ήταν καλύτερο απο τις σχολικές μου εκθέσεις.

13 comments:

Περαστικός said...

Τα βιβλία της εφηβείας μας μας καθορίζουν. Είναι μαγική στιγμή τότε που αισθάνεσαι την ανάγκη να αφήσεις τα βιβλία που έχεις στο παιδικό δωμάτιο και να πας στη βιβλιοθήκη του σπιτιού και να πιάσεις ένα από αυτά τα "σοβαρά" βιβλία που έχουν εκεί οι γονείς σου για να ανακαλύψεις τι κρύβουν μέσα στα σκοτεινά εξώφυλλά τους.

mtryfo said...

Δεν ξέρω τι ήταν. Αλλά δεν θα το ξεχάσω ποτέ μου. Δεν έχω διαβάσει ξανα βιβλίο με τόσο πάθος.

Ετσι ειναι όπως το λες καλέ μου φίλε,τέτοια βιβλία,είχαν σημαδέψει την εφηβεία μας και εξακολουθούν να μας στοιχειώνουν ακόμα...

Βάσσια said...

..Στους παιδικούς μου συνειρμούς, έκανα αμέσως μια μεγάλη σκέψη. Πως εγώ τον ανακάλυψα μόνος μου. Σίγουρα, είχα σκεφτεί τότε, το κείμενό του ήταν καλύτερο απο τις σχολικές μου εκθέσεις....

Locus, απίστευτα γλυκό!
Αυτή η καθαρότητα σου είναι φοβερή.
:-)

Πολύ μου άρεσε και μου αρέσει η διαδικασία ανακάλυψης βιβλίων και συγγραφής.

Ακόμα κι όταν πέφτω σε μη αρεστά κείμενα.
:-)

squarelogic said...

Αχ,αυτή η αέναη προσπάθεια επανασύνδεσης με κείνη την αρχική μέθεξη,είτε πρόκειται για βιβλία,είτε για μουσική είτε για τον έρωτα...

Τώρα πια ξέρουμε ή υποψιαζόμαστε,οτι είμαστε καταδικασμένοι μια ζωή ν'αναζητούμε -μάταια βεβαίως-εκείνο το πρωτόγνωρο αίσθημα.Και είναι μάταιο,γιατί κι εμείς δεν είμαστε πια αγραφο χαρτί ή όπως σωστά ψυχανεμίζεσαι "η κυνικότητα δεν ειχε γινει μέρος της ζωής μας" ...

Κι όσο και νάναι μάταιο,αποτελεί κινητήριο δύναμη στην ζωή μας,και εξηγεί και πολλές ακατανόητες, φαινομενικά ,επιλογές...

Και συ με το ποστ αυτό,κάνεις ένα προσκύνημα στις καθάριες πηγές της εφηβείας...

αθεόφοβος said...

Εξαιρετική περιγραφή της μαγικής στιγμής που ανοίγεις την πόρτα της λογοτεχνίας που δυστυχώς παρά πολλοί άνθρωποι δεν την άνοιξαν ποτέ στην ζωή τους.

Ο άλλος said...

Θυμάμαι και εγώ τα βιβλία των εκδόσεων Δαρέμα νομίζω. Κίτρινα άκοπα φύλλα,βαρύ χαρτί και ζωγραφισμένα εξώφυλλα. Αυτά τα εξώφυλλα που ασυναίσθητα έγιναν φωτογραφίες των παιδικών χρόνων. Τολστόι, Χέμινγουέι, Ονέ, Στάιμπεκ, Ντοστογιέφσκι. Μπάλα εναντίον των κλασσικών. Δεν ξέραμε τότε ούτε ότι είναι οι κλασσικοί, ούτε τι είναι οι κλασσικοί.
Διαβάζω σήμερα συγγραφείς, που κάτι θέλουν να πουν, αλλά λένε κάτι χωρίς αρχή μέση και τέλος. Το ονομάζουν λογοτεχνία και καμιά φορά η σημαντικότητά του μετριέται με την ασυναρτησία του.
Έχω αποφασίσει να τα ξαναδιαβάσω όλα αυτά. Το Υπόγειο, τον Αρχισιδηρουργό, τον Πόλεμο και Ειρήνη, την Παναγία των Παρισίων...Φοβάμαι μόνο μην νοιώσω πολύ νοσταλγικά, δηλαδή πολύ γέρος

Roadartist said...

Πολύ τρυφερό κείμενο locus!! Είναι όμορφο να ξετυλίγεις τις αναμνήσεις σου και να εντοπίζεις τόσο όμορφες γλυκιές σκέψεις.. "Πως εγώ τον ανακάλυψα μόνος μου".. Νομίζω οτι αυτή η αίσθηση δεν ξεχνιέται ποτέ!

Locus Publicus said...

Φίλοι μου γειά σας!

Μαγική περίοδος η εφηβεία Περαστικέ. Η μεταβίβαση στα "σοβαρά" της ζωής σηματοδοτεί βέβαια και το τέλος της αθωότητας. Το βιβλίο που ανέφερα, μαζί με άλλα, είχε μαζέψει αρκετή σκόνη στην οικογενεική βιβλιοθήκη περιμένοντας τον αναγνώστη του.

Η περίοδος της εφηβείας ξαναγύρισε στη μνήμη μου έντονα μετα την ηλικία των 35 χρόνων Μαρία. Ισως γιατί συνειδητά έφτασα στο σημείο να συνειδητοποιήσω πως η ζωή δεν διαρκεί για πάντα, υπάρχουν όρια, και για να συνεχίσω χρειάζομαι μια καινούργια ώθηση, ένα νέο πάθος. Και μια υγειή αναφορά στο παρελθόν προσωπικά με βοηθάει.

vassia σ' ευχαριστώ. Η ανακάλυψη πραγμάτων είναι πράγματι μια μαγική στιγμή. Και η διαδικασία είναι σίγουρα καθαρά ατομική υπόθεση. Επιδρά στον καθένα μας διαφορετικά. Τη βλέπω και στα παιδιά μου που με ενθουσιασμό μου αναφέρουν πράγματα που μόλις έμαθαν, που για μένα αποτελούν πλέον κυνικές και αυτονόητες αλήθειες. Αφήνω τότε την ηλιακή μου κυνικότητα για να ξαναζήσω μαζί τους τη μαγεία της πρωτόγνωρης ανακάλυψης.

Ομορφη και σωστή η αναφορά σου στο "άγραφο χαρτί"΄, φίλε squarelogic. Κατάβαση στα άδυτα της ψυχής μου επιχειρώ, με νοσταλγικότητα ίσως, γιατί και εγώ αναγνωρίζω τη ματαιότητα αυτής της επανασύνδεσης με το παρελθόν, με την αρχική μέθεξη που αναφέρεις. Χρησιμοποιώ όμως αυτές τις νοητές αναφορές, γιατί με εμπνέουν. Η ζωή έτσι κι' αλλιώς συνεχίζεται. Ελπίζω πως υπάρχουν ακόμα μερικά πράγματα που δεν έχω ακόμα ανακαλύψει.

Οποιος δεν άνοιξε την πόρτα της λογοτεχνίας, και της τέχνης γενικότερα Aθεόφοβε, είναι δυστυχής. Συμφωνώ μαζί σου. Το μεγαλύτερο πρόβλημα των ανθρώπων που σήμερα το ρίχνουν σε διάφορους αυτοκαταστροφικούς διεξόδους (πιοτό, ναρκωτικά), είναι γιατί το κενό της ψυχή τους δεν γέμισε ποτέ με τίποτα το ενδιαφέρον. Γνωρίζω ανθρώπους που συνεχώς είναι θυμωμένοι με τη ζωή, που ο αρνητισμός τους έχει κυριεύσει. Το κοινό τους χαρακτηριστικό τους είναι πως δεν έχουν κανένα πνευματικό ενδιαφέρον.

Το βιβλίο που αναφέρω φίλε άλλε ηταν όντως κίτρινο στο εξώφυλλο, δίτομο, και δώρο που ήρθε στο σπίτι μου με την αγορά μιας 24τομης εγκυκλοπαίδειας Χαρη Πάτση (πολυ διαδεδομένη τότε στην Ελλάδα). Μαζί του και οι "Μεγάλες Προσδοκίες", και μερικά άλλα.

Εχω και εγώ με τη σειρά μου κάνει μια λίστα με βιβλία που επιθυμώ να ξαναδιαβάσω. Ενα προς ένα. Αρκεί να μας φτάσει ο καιρός!

roadartist χαιρετώ. Ναι, τον ανακάλυψα μόνος μου! Παιδική σκέψη ίσως, αλλά αληθινή. Και όλα αυτά εντελώς τυχαία. Οπως πολλά πράγματα στη ζωή.

doctor said...

Δεν το έχω διαβάσει, γενικά δεν τα πάω καλά με αυτό το ... άθλημα, όχι του διαβάσματος φυσικά με το οποίο έχω έρωτα τρελό, αλλά με τον χώρο γενικά της λογοτεχνίας.

Locus Publicus said...

Eσύ έπιασες τα ιστορικά βιβλία φίλε doctor και τα πάς υπέροχα. Σε φαντάζομαι να γράφεις τα πόστ σου, με εκείνες τις τεράστιες αναφορές σου. Αν ρίχνεις τόση επιμέλεια στο μπλόγκ, φαντάζομαι μεταπτυχιακή εργασία σου! Νάσαι καλά. Συνέχισε. Σε χρειαζόμαστε!

Locus Publicus said...

Πολύ όμορφη η αναφορά σου φίλε giant. Θυμάμαι και εγώ τον Θάνο Κωτσόπουλο, αγαπημένος θεατρικός ηθοποιός των γονιών μου. Μια πραγματικά αριστοκρατική φιγούρα, με υπέροχη άρθρωση και αφήγηση.

Τελικά τα ωραία και ποιοτικά πράγματα στη ζωή βγαίνουν στη επιφάνεια μόνα τους. Το "γυμνό κορίτσι" του Νίκου Αθανασιάδη μου είναι εντελώς άγνωστο. Το σημείωσα όμως για έρευνα. Χαίρομαι για την εμπειρία σου, και ευχαριστώ και για την αναφορά:)

vasikos metoxos said...

Μαγεμένος από την αγωνία της απάντησης στο ερώτημα της Λύτρωσης που απασχολεί τον Τολστόι. Ο αυτοβιογραφικός Λέβιν αποκόπηκε από την Εκκλησία όπως έκανε και ο ίδιος ο συγγραφέας.

Έξοχος φίλε Locus. Μου έφερες στη μνήμη ωραίες στιγμές αναζήτησης εποχών που μου λείπουν. Τολστόι και Καζαντζάκης. Η προσέγγιση της λύτρωσης. Αυτά τα ερωτήματα προκαλούνται σε όμορφα χρόνια και μας συντροφεύουν παντοτινά!

Καλά να σαι φίλε μου.

Locus Publicus said...

Φίλε Βασικέ, σ΄ευχαριστώ. Μαζί με την Αννα Καρένινα, υπάρχουν και άλλα βιβλία που δεν αποχωρίστηκα ποτέ. Η μαγική γλώσσα του Καζαντζάκη είναι και αυτή σταθμός στη ζωή μου. Μια εποχή τον ρούφηξα με τη μία. Τη μαγεία της ανακάλυψης προσπαθώ να την κρατήσω ζωντανή στη μνήμη μου. Τη χρειάζομαι για τα παιδιά μου. Και εσύ νάσαι καλά:)