Monday, December 29, 2008

Εν ονόματι τoυ Λαού

Κάποτε, λέει η Ιστορία, όταν ο μεγάλος Τσέ τέλειωσε με την Κούβα, έψαχνε για ένα νέο κατάλληλο μέρος, να μεταφυτεύσει την Επανάσταση. Μέσα του ήθελε την Αργεντινή, αλλά δεν μπορούσε. Σκέφτηκε λοιπόν την Αγκόλα (τελικά πήγε Βολιβία). Καθοδόν προς την Αφρική, σταμάτησε και στην Αίγυπτο, για να μιλήσει με τον πεπειραμένο στους εθνικισμούς πρόεδρο Νάσσερ. Εκείνος τον δέχτηκε. «Η Επανάσταση μπορεί να πετύχει στην Αγκόλα», του είπε ο Τσέ. «Οι συνθήκες έχουν ωριμάσει. Υπάρχει μεγάλη ανέχεια, καταπίεση. Το μόνο που χρειάζονται είναι οργάνωση. Εγώ θα τους οργανώσω». Ο Νάσσερ τον άκουσε προσεκτικά. Στο τέλος, τον κοίταξε και του είπε. «Να μην πάς. Δεν είναι δικός σου αγώνας. Θα είσαι ο μόνος άσπρος επικεφαλής μαύρων. Θα μοιάζεις με τον Ταρζάν».

-------------------------------------------------------
"Η χώρα πληρώνει καθυστέρηση αιώνων. Από την φεουδαρχία του Βυζαντίου και της Οθωμανικής αυτοκρατορίας πέρασε απότομα στην σύγχρονη εποχή, ανέτοιμη, με εισαγόμενους θεσμούς και νόμους. Δεν απέκτησε ποτέ αστική τάξη, δεν έζησε την Αναγέννηση, την Μεταρρύθμιση, την Γαλλική Επανάσταση, δεν διαμόρφωσε κοινωνία πολιτών. Μαζί της φόρεσαν την περικεφαλαία της Συνέχειας (κατευθείαν απόγονοι των αρχαίων) τον ζουρλομανδύα της καθαρεύουσας (130 χρόνια γλωσσική σκλαβιά) και το κοστούμι του Ευρωπαίου. Όλα έγιναν βεβιασμένα και λίγο στη ζούλα – όπως η είσοδός μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και (ακόμα περισσότερο) στην ΟΝΕ."

Νίκος Δήμου

Saturday, December 27, 2008

Delft

Η βαριά καμπάνα της Nieuwe Kerk (Νέα Εκκλησία), ηχεί σε όλη την πόλη καθε ώρα. Κουρδισμένη απο πολλούς αιώνες. Τόπος θρησκευτικής ευλάβειας, και τάφος βασιλιάδων του House of Orange. Θεσπέσιο χειροποίητο αρχιτεκτονικό αριστούργημα του Μεσαίωνα, απο την εποχή που η Ευρώπη κοίτονταν βαθιά στους λοιμούς και τις αρρώστιες, προσπαθώντας απο τα σπάργανα της φτώχειας και του πολέμου, να υψώσει σιγά σιγά τη θαυμάσια ανθρωπιστική κραυγή του Διαφωτισμού.

Μια πόλη γεμάτη ανισόπεδους πλακόστρωτους δρόμους, στενά δρομάκια, και υγρά κανάλια. Η πόλη του Delft. Γεμάτη ποδήλατα, ζωηρά καφενεδάκια, παγκάκια για ερωτευμένους, και μια μυρωδιά αρχαίας μούχλας. Μια απόλυτα φωτογραφική φοιτητούπολη, με Πολυτεχνείο, τάφους ευγενών, στενα τούβλινα σπιτάκια με σοφίτες, μια ζωντανή παράδοση παραγωγής πορσελάνης και έναν δαίδαλο απο κανάλια. Η πόλη του Vermeer. Παράδεισος των ζωγράφων, και της αισθητικής σχολής των Κάτω Χωρών. Με θέματα απο τη ζωή της πόλης, την καθημερινότητα, αλλά και με μηνύματα ηθικής, αυτοσυγκράτησης και ευπρέπειας. Mια πόλη που δεν χορταίνω να επισκέπτομαι, χρόνια μετά τη φυγή μου.

To Delft μπήκε στον εικοστό πρώτο αιώνα, κρατώντας ατόφιο τον Μεσαιωνικό του χαρακτήρα. Το ιστορικό μέρος της πόλης, είναι ένα απέραντο μουσείο με σπίτια του μεσαίωνα, με εκκλησιές αιώνων, με μικρούς πύργους με αμπάρες και σκοτεινά κελλάρια. Σπιτια με κρύπτες στο υπόγειο, βουλιαγμένοι πλακόστρωτοι δρόμοι, ξύλα που τρίζουν. Τοίχοι με τόσες σκαλιστές λεπτομέρειες που καλύπτουν την πορεία μιας ολόκληρης χώρας, τη γέννησή της, τον αγώνα της με το νερό, το φοβερό της παγκόσμιο εμπόριο, τη θρησκευτική της συντηρητικότητα.

Ενας γερμανός σκηνοθέτης, το επέλεξε κάποτε για να γυρίσει μια ταινία του Κόμη Δράκουλα. Στην κεντρική πλατεία, απο τη βαριά κεντρική πόρτα του Δημαρχείου, νύχτα με ομίχλη, σε μια ατμόσφαιρα θλίψης και μεσαιωνισμού, ο πρωταγωνιστής Klaus Kinski, με ξυρισμένο κεφάλι και χλωμό μακιγιάζ, με έκφραση απόκοσμη και νεκρική, τυλιγμένος στη βαριά του μαύρη κάπα, τρύπωσε στη νεκροφόρα άμαξα με τα κουρασμένα άλογα. Η αισθητική του Μεσαιωνισμού, είναι ακόμα ζωντανή σε πολλές πόλεις της Ευρώπης. Το Delft είναι η πρωτεύουσά της.

Στην απεικονιση του πόστ, η Voldergracht. Ενα κοινωνικό, ζωντανό και φωτογραφικό μέρος της πόλης. Το γωνιακό μαγαζάκι με τις σημαίες, είναι ψαράδικο. Ψητές ρέγκες και μυρωδιά λαδιού. Και αντίκρυ του, στο γωνιακό κτίριο με τα άσπρα παράθυρα, στο ισόγειο, το καφενεδάκι της συνάντησης των φίλων της νιότης. Με πίνακες ντόπιων ζωγράφων, δυνατό καφέ για τους αργόσχολους συζητητές της Κυριακής, και κλασσική μουσική για υπόκρουση. Ενα κύτταρο ζωής και ανοιχτής σκέψης. Απο τις μέρες εκείνες της ευρωπαικής εμπειρίας, έμεινε μέσα μου βαθια, η μελαγχολία του Μεσαιωνισμού. Σε αντίθεση με την άλλη αισθητική της μεσογειακής πατρίδας. Εκείνη του Ηλιου και του Φωτός.

Επιζητώ συχνά την απομόνωση σε μέρη με διάφορες διαστάσεις. Στη φωτεινή πατρίδα, στις μεσαιωνικές Κάτω Χώρες, στον απλούστερο και πρακτικό Νέο Κόσμο. Επιζητώ την έξαλλη και ζωντανή κοινωνικότητα της Μεσογείου, με τα φωτεινά τοπία και τη γαλάζια θάλασσα. Επιζητώ όμως και τη μελαγχολικότητα του Μεσαιωνισμού, τα γκρίζα του χρώματα και το βαρύ του ύφος. Και ανάλογα με τον τόπο, νοιώθω να μ’ αγγίζουν άλλες μουσικές, άλλες σκέψεις, άλλες ανάγκες. Είναι ο τρόπος που το περιβάλλον επιδρά πάνω μας και μας εμπνέει. Το Delft είναι μιά δικιά μου πόλη. Της ανήκω και μου ανήκει. Οπως και η Ελλάδα, όπως και ο Νέος Κόσμος. Οπως και άλλα μικρά μέρη με τις δικές τους ιδιαιτερότητες και αισθητικές. Με τη δικιά τους μουσική, αρχιτεκτονική και μυρωδιά. Οπως ο κόσμος όλος.

Wednesday, December 24, 2008

Way to Paradise

Μισό μέτρο χιόνι και κρύο πολικό, τα φετινά Χριστούγεννα. Βουίζει ο αέρας στα παράθυρα, αγριεύει η Γή της Νέας Αγγλίας. Στην αγριεμένη ατμόσφαιρα, με τον παγωμένο αέρα του Ατλαντικού να θερίζει τις γειτονιές, με τα ξεφλουδισμένα δέντρα να λυγίζουν, απάγιο ψάχνει ο ανθρώπινος νούς σε κάτι θετικό. Την ομορφιά της Τέχνης.

Το καλύτερο φετινό μου δώρο, ενα βιβλίο στα ισπανικά, El Paraíso en la otra esquina, του υπέροχου Mario Vargas Llosa. Δύο ζωές που δεν συναντήθηκαν ποτέ, ενα διπλο πορτραίτο, μιας γυναίκας και ενός άντρα. Της Flora Tristan, μιας γαλλίδας αγωνίστριας, και του Paul Gauguin, ενός φτωχού ζωγράφου. Γραμμένο με παράλληλους διαλόγους, βουτηγμένο στα χρώματα της Γαλλίας του περασμένου αιώνα, τον μυστηριώδη κόσμο του Περού, και τις μυρωδιές και φώτα της εξωτικής Πολυνησίας.

Και ένα περίεργο συναίσθημα. Πως ο κύριος Llosa με γνωρίζει νοητά. Γράφει κατα παραγγελία, αποκλειστικά θαρρώ για μένα. Για θέματα που με ενδιαφέρουν άμεσα, για ανθρώπους που και ο ίδιος θα επέλεγα να γράψω ένα βιβλίο, για αισθητικές που ξεχωρίζω μέσα απο χιλιάδες άλλες, γιά τόπους, για χρόνους και για θέματα που με αφορούν. Τον ευχαριστώ πολύ.

---------------------------
Πίνακας του Paul Gauguin
Deux tahitiennes

---------------------------

Saturday, December 20, 2008

Αλλη μια χρονιά...

"Να στηρίξουν τις κινητοποιήσεις των μαθητών ζητά η ΟΛΜΕ από τους καθηγητές..."
Ελλάδα 2007

"Στο μεταξύ, οι καταλήψεις στα πανεπιστήμια αυξάνονται (χθες κατά τους φοιτητές οι κατειλημμένες σχολές σε όλη τη χώρα ήταν 123 και σήμερα γίνονται συνελεύσεις και σε άλλα ιδρύματα), ενώ σταθερές παραμένουν οι καταλήψεις και αποχές στα σχολεία, αλλά καθώς είναι πρακτικά αδύνατον να καταμετρηθούν το υπουργείο Παιδείας..."
Ελλάδα 2008

"Πανεπιστημιακοί, ΟΛΜΕ και δάσκαλοι δηλώνουν αποφασισμένοι να συνεχίσουν τις κινητοποιήσεις τους, σε συντονισμό με τους μαθητές και τους φοιτητές, για να ανατραπεί - όπως τονίζουν - η πολιτική της βίας. Τη Δευτέρα θα συνεδριάσουν για να καθορίσουν τη στάση τους....Παράλληλα, ανανεώνουν το ραντεβού τους για τις 9 Ιανουαρίου, με νέα πανεκπαιδευτική κινητοποίηση και συλλαλητήριο..."
Οι ακαδημαικοί μας

"Υπεράσπιση και διεύρυνση του δημόσιου δωρεάν και κοινωνικού χαρακτήρα της εκπαίδευσης και της έρευνας….Η ιδιωτική εκπαίδευση σε όλες τις βαθμίδες και τα φαινόμενα παραπαιδείας αποτελούν παθογένεια του εκπαιδευτικού συστήματος, η οποία οφείλει σταδιακά να γίνει περιττή…"
Aπο τα 6 σημεία του κ. Τσίπρα

Φίλοι Bloggers,
Καλά Χριστούγεννα και Καλή Χρονιά

--------------------------------------
Picture by Locus Publicus, free for public use
Somewhere in the world

--------------------------------------

Tuesday, December 16, 2008

O μελωδός της θλίψης

Aς αφήσουμε τον μεγάλο μουσουργό, τον μελωδό της θλίψης, να μας χαρίσει λίγη αγάπη και ποίηση, αντίδοτο ομορφιάς και φυλαχτό ιερό στους δύσκολους και άτεχνους καιρούς μας.



---------------------------------------------
Picture by Locus Publicus, free for public use
Piazza Navona, Rome

---------------------------------------------

Thursday, December 11, 2008

Το Τερατούργημα

Τα ελληνικά πανεπιστήμια χρησιμοποιήθηκαν και πάλι για τρομοκρατικές επιχειρήσεις. Το συλλογικό αίτημα της πλειοψηφίας, να διατηρηθεί το Ασυλο για την διακίνηση των ελευθέρων ιδεών του τραμπουκισμού, δικαιώθηκε. Οχι οτι οι καταληψίες τα σεβάστηκαν. Αφού διέλυσαν εργαστήρια και έσπασαν ότι υπήρχε όρθιο, αφού αλλού χρηματίστηκαν για να μην καταστρέψουν, συνέχισαν ηδονικά τους εμπρησμούς άλλων κτιρίων. Ο πνευματικός κόσμος της χώρας, η ακαδημαική μας κοινότητα, απείχε απο όλες τις εκδηλώσεις. Οι λαλίστατοι ακαδημαικοί μας δάσκαλοι, τα ελληνικά PhDs, δεν έχουν γνώμη. Ούτε και οι καλλιτέχνες μας, που πρωτοστατούν σε θέματα διαμαρτυρίας και συναυλίες υπέρ του Κουρδικού, Παλαιστινιακού και Θιβετιανού λαού (με λεφτά του υπουργείου πολιτισμού).

Οι απανταχού της Ελλάδας διευθυντές σχολείων, σε μια έκρηξη δήθεν δημοκρατικής υπευθυνότητας, και κοινωνικής ευθιξίας, προέτρεψαν τους μαθητές των σχολείων να κατεβούν στις διαδηλώσεις. Το ίδιο μαθαίνω, έκανε και ο δημοφιλής κωμικός κ. Λαζόπουλος. Απεργίες που θα μπορούσαν να αναβληθούν, προχώρησαν για να εντείνουν τα πνεύματα. Το διεθνές αεροδρόμιο της χώρας έκλεισε. Θα μπορούσαν βέβαια να ήταν λίγο πιο συγκρατημένοι, να μην ρίξουν λάδι στη φωτιά. Αλλα συνειδητά, δεν το έπραξαν.

Η αντίσταση κατά των τραμπούκων που καταστρέφουν την Ελλάδα είναι ανύπαρκτη. Η γνωστοί επαγγελματίες της Αριστεράς και Δεξιάς, εμφανίστηκαν στα τηλεοπτικά παράθυρα αλλά όχι στους δρόμους. Στην επαρχία, άρχισε ανενόχλητα και ο τραμπουκοτουρισμός. Τουρίστες τρομοκράτες για κάθε επαρχιακή πόλη. Κανένας δήμαρχος δεν κάλεσε τον κόσμο να αντισταθεί στο απίθανο πλιάτσικο της περιουσίας του (εκτός απο τους πολίτες της Πάτρας). Ο Ζορρό της Θεσσαλονίκης δεν επικοινώνησε ακόμα με το «λαό του». Θα ετοίμαζε φαίνεται τον πόλεμο με τα Σκόπια, πού να βρεί χρόνο για τις μάχες της Θεσσαλονίκης. Ισως να μην είχε και στολή για την περίσταση. Να κατεβεί φουστανελάς, αντάρτης, Τσέ; Να ντυθεί Καζαντζίδης;

Συλλογικό φαίνεται να είναι και το αίτημα μεγάλης κοινωνικής μερίδας, να καταργηθεί και η Αστυνομία. Μερικοί ζήτησαν να καταργηθούν τα ΜΑΤ. Η Ελληνική Δημοκρατία δεν χρειάζεται εξουσιαστικούς θεσμούς. Τι να το κάνεις ένα σύστημα με Βουλή, Αστυνομία, Σύνταγμα, Νόμους; Τι χρειαζόμαστε οικονομικό σύστημα τώρα που πέθανε ο Αλέξης; Τι να τα κάνουμε τα μαγαζιά, τις επιχειρήσεις; Το λίκνο του Καπιταλισμού πρέπει να χτυπηθεί στη βάση του. Στην Πανεπιστημίου, στη Πατησίων, στους εμπορικούς μας δρόμους.

Ο «Ελεύθερος Τύπος» σε μια στιγμή δημοσιογραφικού παροξυσμού και διαφώτισης, μας πληροφόρησε πως κάποιος αστυνομικός πυροβόλησε στον αέρα κατα τη διάρκεια διαδηλώσεων. Πολύ δυνατή πληροφορία. Ενωτική. Ενας άλλος δημοσιογραφικός κολοσσός, η «Ζούγκλα», έτρεξε να πάρει συνέντευξη απο τον περίφημο δημοκράτη Χριστόδουλο Ξηρό. Ο οποίος μας πληροφόρησε πως αν ήταν έξω, θα βρισκόταν τώρα στα λαικά χαρακώματα των μαγαζιών της Πανεπιστημίου. Μαζί με το λαό του.

Μερικά απο τα υποσυνείδητα μηνύματα της στιγμής :
(1) Η αστυνομία δεν είναι μέρος του λαού, είναι άλλη κοινωνική τάξη. Είναι «μπάτσοι». Ο αστυνόμος που σκοτωσε τον Αλέξη, εκπροσωπεί αυτήν την κοινωνική τάξη. Είναι εχθρός του λαού. Επομένως η αστυνομία, ΟΛΗ η Αστυνομία, είναι εχθρός του λαού. Τα τυχόν θύματά της δεν μετράνε.. Δεν φτάνει να τιμωρηθεί ο ένοχος. Η κοινωνία μπορεί να ζήσει και χωρίς την Αστυνομία.

(2) Οι μαγαζάτορες, είναι επίσης μια ξεχωριστή κοινωνική τάξη, δεν είναι λαός. Είναι προνομιούχοι. Είναι Κεφάλαιο. Το τί θα χάσουν δεν έχει σημασία, δεν επηρρεάζει κανέναν. Η περιουσία σαν έννοια, είναι ενας άχρηστος οικονομικός όρος. Ο λαός, η μόνη αγνή κοινωνική τάξη που αξίζει να υπάρχει, δεν πρέπει να έχει καμμία σχέση με τους μαγαζάτορες.

(3) Τα πανεπιστήμια δεν είναι σχολεία γνώσης. Είναι μέρη κοινωνικού αγώνα. Υπάρχουν μόνον για πολιτικές αντιπαραθέσεις και κατασκευή πολιτικά συνειδητοποιημένων πολιτών, που θα παλέψουν κατά του συστήματος παραγωγής, του Καπιταλιστικού συστήματος. Ο εξοπλισμός τους, η Τεχνολογία τους, είναι αποδεκτώς καταστρέψιμη. Αποτελεί μέρος του αγώνα κατά της εκμετάλλευσης.

Δεν πείθομαι. Ποτέ η συλλογική συνείδηση της κοινωνίας μας δεν ήταν με τη μεριά των θυμάτων. Τέτοια συνείδηση δεν έχει ακόμα δημιουργηθεί. Μια κοινωνία που χάνει χιλιάδες σε αυτοκινητιστικά δυστυχήματα και δεν διαμαρτύρεται, μια κοινωνία που τιμωρεί τη μετακίνηση του ανάπηρου, μιά κοινωνία που καλλιέργησε ιδεολογικά την συμπάθεια για τα τρομοκρατικά χτυπήματα της 17Ν χωρίς να κάνει ούτε μια σιωπηλή διαδήλωση για τα θύματά της (μέχρι που ήρθε η κ. Σαντερς, που ήταν ξένη), μια κοινωνία που συμφωνεί να καταστρέφονται τα σχολεία της, που κλείνει τους εθνικούς της δρόμους και δεν μπορούν να πάνε οι άρρωστοι στα νοσοκομεία, μια κοινωνία που κλείνει τα φώτα στον πληθυσμό της και εγκλωβίζει γέρους στα ασανσέρ, μια κοινωνία που δείχνει επιλεκτική αγανάκτηση για τον θάνατο του Αλέξη αλλα όχι για τα θύματα της 17Ν, μια κοινωνία που καλλιεργεί τη συμπάθεια για τις καταστροφές της περιουσίας των Ελληνων, δεν μπορεί να είναι μια ευαίσθητη κοινωνία. Γιατί αν ήταν, θα εξωτερίκευε την αγάπη της σε όλα τα παραπάνω. Θυμωμένη ναι, είναι, λόγω κρίσης, φτώχειας, σκανδάλων, αμάθειας και ανέχειας. Αλλά κοινωνικά ευαισθητη οχι. Αντιθέτως, είναι μια αναίσθητη κοινωνία που δεν πείθει. Και που υποκρινεται πολύ.

Η αναισθησία της ελληνικής κοινωνίας, καλλιεργήθηκε απο ψηλά, και οπως όλες οι ιδεολογίες, χρειάστηκε μια γενιά για να στερειώσει στο συλλογικό υποσυνείδητο μιας μεγάλης μεριδας του πληθυσμού. Το ιδεολογικό και θεωρητικό πλαίσιο της υποταγής της ελληνικής κοινωνίας σε κομματικές δυναμικές και φόρμουλες, εκπονήθηκε απο τον Αντρέα Παπανδρέου, και ολοκληρώθηκε επι της Δεξιάς του κ. Καραμανλή. Ο οποίος χρησιμοποίησε το σάπιο λαικίστικο κοινωνικό υποσυνείδητο που είχε για χρόνια καλλιεργηθεί, και την ΠΑΣΟΚική δομή του κράτους, για να πλουτίσει τη διεφθαρμένη παρέα του.

Ο Αντρέας Παπανδρέου δεν ήθελε βέβαια να καταστρέψει την πατρίδα του (ήταν έλληνας της Αμερικής, είμαι σίγουρος πως την αγαπούσε). Ηθελε απλά να δημιουργήσει ένα απόλυτα μονοπωλιακό Κόμμα εξουσίας, εκμεταλλευόμενος τις συναισθηματικές δομές του Ελληνα. Κατέστρεψε όμως καθε έννοια αξιοκρατίας, ιεραρχίας και υπευθυνότητας. Και με τα χρόνια, δημιούργησε το τερατουργημα του λαικισμού. Ο επερχόμενος κ. Καραμανλής, διατήρησε και εξέθρεψε το τερατούργημα. Οι αποφάσεις του ήταν συναισθηματικές. Δημιούργησε μια αυλή διεφθαρμένων κωλλητών και απέτυχε.

Δεν είναι βέβαια όλος ο ελληνικός λαός συνυπεύθυνος. Ούτε αγόρασαν όλοι οι έλληνες την ιδεολογική αποβλάκωση του λαικισμού. Πολλοί αντιστάθηκαν, διαμαρτυρήθηκαν. Την αγόρασαν όμως πολλοί άλλοι.

Σήμερα, το τερατούργημα εκδικείται. Αυτοί που πράγματι τιμούν τον Αλέξη, το έχουν κάνει ήδη, σιωπηλά. Αυτοί που απαγοητεύτηκαν απο τον κ. Καραμανλή, το λένε ανοιχτά και τίμια. Γνωρίζουν πως δεν ζούμε σε χούντα, και την κυβέρνηση μπορούμε να την αλλάξουμε. Είναι εκείνοι που θλίβονται για την ιδεολογική κατάρρευση της χώρας μας. Οι άλλοι, οι κουκουλοφόροι όπως λένε, δεν νοιάζονται για κανέναν. Ούτε για καλύτερη δημοκρατία, ούτε για περισσότερη δικαιοσύνη. Ούτε βέβαια για τον Αλέξη. Καταστρέφουν ολοσχερώς ό,τι βρίσκουν γύρω τους, απο σύμβολα και επιχειρήσεις μέχρι σχολεία και αγάλματα.

Και ο λαός κοιτάζει ανίκανος να αντισταθεί, γιατί ιδεολογικά δεν καταννοεί πως η περιουσία και η ανθρώπινη αξιοπρέπεια είναι αναφαίρετο δικαίωμα του κάθε ανθρώπου. Δεν το έχει μάθει. Τους αφήνει να λεηλατούν, να ατιμάζουν, να τρομοκρατούν. Και δεν τους χαρακτηρίζει τρομοκράτες, γιατί ιδεολογικά δεν μπορεί. Το Τερατούργημα έχει πιά γεννήσει και άλλα μικρότερα τερατάκια στο σαπισμένο του μυαλό. Βαφτίζει Κίνημα και Επανάσταση το πλιάτσικο του μαγαζιού του γείτονα. Αλλος οραματίζεται τον έμφύλιο που χάθηκε, άλλος ενα νέο Πολυτεχνείο, άλλος απλά γουστάρει φωτιά, χαβαλέ και θάνατο. Και ο κ. Καραμανλής, στην τρίτη μέρα της λαίλαπας, ως νέος Νέρων, χάσκει στην αυλή του την καταστροφή της αξιοπρέπειας ενός ολόκληρου λαού.

-------------------------------------------------------------------------------
Δεν θέλω να σας κουράσω. Θα επιθυμούσα να συνέχιζα με λογοτεχνίζοντα κείμενα αντί για τις άκρατες πολιτικολογίες στις οποίες έχω λανθάσμένα διολισθήσει τελευταία. Αλλά, το μπλόγγιν έχει τις δικές του δυναμικές, το δικό του δρόμο. Με απορρόφησαν και μένα, τον ξενητεμένο μετανάστη, τον ελληνα του πάγκου, τα γεγονότα της πατρίδας, που πάντα αγαπούσα και που τώρα βλέπω να λεηλατείται. Σ’αυτό το πόστ, δεν έχω να σας προσφέρω λύση. Εκφράζω φυσικά την προσωπική μου γνώμη.Και παρακολουθώ σε απ’ ευθείας μετάδοση, τον τραμπουκισμό, που πολλοί θέλουν να μου πασάρουν για επανάσταση.

Tuesday, December 9, 2008

Η τρομοκρατική Επανίδρυση του Κράτους

Γνωρίζουμε απο την Ιστορία, οτι οι αυθόρμητες λαικές εξεγέρσεις για πράγματα που συνήθως είναι δίκαια, καταλήγουν συχνά σε οδομαχίες περίεργων ομάδων με το εκάστοτε σύστημα, και σε απίθανες βιαιοπραγίες κατά των πολιτών. Προβοκάτορες πάσης φύσεως και ιδεολογίας, διεισδύουν στις ήρεμες λαικές διαδηλώσεις, και μετατρέπουν το τοπίο σε πεδίο μάχης. Ενα λαμπρό παράδειγμα, αποτελούν τα επεισόδια του 1992 στο Λος Αντζελες, όπου οι αυθόρμητες διαδηλώσεις για την αθώωση τεσσάρων αστυνομικών που βιντεοσκοπήθηκαν να χτυπούν για προσωπική τους τέρψη έναν πολίτη, κατέληξαν σε ρατσιστικές επιθέσεις εναντίον Ασιατών μεταναστών. Για τον έλεγχο της κατάστασης, ο στρατός κατέβηκε στο δρόμο. Οι ταραχές κράτησαν μερικές μέρες. Ο τελικός απολογισμός - 3,600 φωτιές, 1.100 κατεστραμμένα κτίρια, 10.000 συλλήψεις, 53 νεκροί και 2.000 τραυματίες. Ο στρατός κατέβηκε στο δρόμο και κήρυξε την πόλη σε κατάσταστη εκτάκτου ανάγκης.

Στις περίεργες εποχές που ζούμε, και καθώς η πατρίδα μας Βενεζουελοποιείται, ήρθε νομίζω η ώρα να συζητήσουμε και το αναφαίρετο δικαίωμα των ελλήνων πολιτών να υπερασπισθούν την περιουσία τους, την ασφάλεια των παιδιών τους, και τη σωματική τους ακεραιότητα. Ειδικά στην Ελλάδα, που ο στρατός μάλλον δεν θα κατέβει στο δρόμο, που τα θύματα των τρομοκρατικών ενεργειών της 17Ν δεν είχαν καμμία ιδιαίτερη λαική υποστηριξη, που η κυβέρνηση δεν έχει κάν μελετήσει σενάρια καταστολής περιπτώσεων ανοικτού ανταρτοπόλεμου, και που τα πανεπιστήμια είναι νόμιμα προπύργια τρομοκρατικής ασυλίας. Εκτός απο την εξωτική Αμερική που έχει εμπεδώσει το δικαίωμα της περιουσιας και της άμυνας στο Σύνταγμά της, ήδη και η γειτονική μας Ιταλία, έχει κάνει το πρώτο βήμα.

Για το πλιάτσικο της περιουσίας του ελληνικού λαού, την εσκεμμένη αποφυγή εξυγιάνσης της Ελληνικής Αστυνομίας, για την τρομοκρατία που του επιβάλουν οι γνωστοί κουκουλοφόροι (στο όνομα πάντα της δίκαιης διαμαρτυρίας για την εν ψυχρώ δολοφονία ενός παιδιού απο άλλους τραμπούκους), και για την ανικανότητα της κυβέρνησης να προστατεύσει τους πολίτες τους οποίους εκπροσωπεί, υπεύθυνος είναι ο κύριος Καραμανλής. Η παραίτησή του απο τη διακυβέρνηση της χώρας είναι αυτονόητη.

Monday, December 8, 2008

Κοιτώντας τον καθρέφτη

Tην προσωπική μου γνώμη για τους εν Ελλάδι τρομοκράτες (και ουχί νεανίσκους αναρχικούς), την ανικανότητα της ελληνικής πολιτείας να εκσυγχρονίσει την Αστυνομία και τις υπηρεσίες πληροφοριών, και την υπέρμετρη προστατευτικότητα των προσωπικών στοιχείων, την είχα εκφράσει πριν κάμποσους μήνες σε κάποιο παλαιότερο πόστ μου (εδώ). Την σιωπηλή μου αγανάκτηση για τη δολοφονία του νεαρού Αλέξη, την κατάχρηση εξουσίας των αστυνομικών, και την έκρηξη της δικαιολογημένης οργής, την καταννοώ απόλυτα, και την υποστηρίζω. Θα δεχόμουν την έκρηξη διαδηλώσεων, συμβολικές καταλήψεις κυβερνητικών κτιρίων, προσκλήσεις για συνεντεύξεις Τύπου προς ντόπιους και ξένους ανταποκριτές, πορείες για γνωστοποίηση του θέματος προς ξένες Πρεσβείες. Αντί τούτου, κάψαμε το ίδιο μας το σπίτι.

Η κυβέρνηση έχει βεβαίως αποτύχει σε όλα, και ειδικά στην επανίδρυση του Κράτους. Για τη σωρεία σκανδάλων, το Βατοσκάνδαλο, τις μίζες, και τα Βουλγαράκικα, δεν υπάρχει αμφιβολία. Η έκρηξη της βίας, είναι όπως θεωρώ, το νέο λογικό στάδιο της παρακμής μας, και έτσι θα κλιμακωθεί. Και μέσα απο αυτό το πρίσμα θεώρησης, μια και το ζητούμενο είναι ο έλεγχος και περιορισμός του γενικού τραμπουκισμού, ας μου επιτραπεί η αποφυγή και υπερεκδήλωση της συναισθηματικότητας της στιγμής, που απαιτεί κάψιμο καταστημάτων πληροφορικής, μπουτίκ ρούχων και καταστροφή Τραπεζών, περιπτέρων και λαχανοπωλείων.

Καθώς αρχίζει και στην ελλάδα η μόδα των απαγωγών, που δυστυχώς επαληθεύεται, εστω και τώρα, θα πρέπει το επίσημο Κράτος να αναλάβει τον εκσυγχρονισμό της αστυνομίας, με τη βοήθεια ειδικών που γνωρίζουν το θέμα. Ας φέρουν εκπαιδευτές απο το Σικάγο και τη Νεα Υόρκη. Το Σώμα της Αστυνομίας δεν νομίζω να υπερβαίνει τις 100 χιλιάδες. Θα μπορούσε να επανιδρυθεί μέσα σε δύο χρόνια. Θα απαιτούσε νέα συστήματα συλλογής, αξιολόγησης και καταγραφής πληροφοριών, σεμινάρια για πρακτικά θέματα (πως γίνεται μια σύλληψη, χειρισμός μιας κρίσης, εκπαίδευση ειδικών ομάδων,), εγκατάσταση κάμερας βίντεο σε κάθε αστυνομικό αυτοκίνητο, εγκατάσταση συστήματος πληροφορικής που να συνδέει τα περιπολικά με όλες τις βάσεις δεδομένων των υπηρεσιών της χώρας, αξιολόγηση αστυνομικών βάσει σαφέστατων και μετρήσιμων κριτηρίων. Θα χάναμε στην εκπαίδευση και ενα ποσοστό αστυνομικών που θα έπρεπε να αλλάξουν δουλειά λόγω ανικανότητας, αλλά η κατάσταση θα βελτιωνόταν.

Θα απαιτούσε όμως και μερικά άλλα πράγματα που οι Ελληνες θα πρέπει να δεχτούν. Ιστοσελίδες με ανάρτηση προσωπικών δεδομένων, ιστορικά αστυνομικών υπο επιτήρηση και λοιπές καταδίκες στη πλάτη (που υπάρχει σωρεία), ανάρτηση προφίλ των πολλαπλώς συλληφθέντων εμπρηστών και ταραχοποιών, δεδομένα καταδικασθέντων για σεξουαλική κακοποίηση ανηλίκων και πού κατοικούν, πληροφορίες για καταζητούμενους, και τη δυνατότητα να στέλνουν οι πολίτες ανώνυμα tips στις υπηρεσίες πληροφοριών της χώρας. Ολα στο διαδίκτυο. Αν αυτά αποτελούν λιγότερη Δημοκρατία, τότε ας παραμείνουμε στις παραδοσιακές καταλήψεις και λιθοβολισμό υπουργείων και αστυνομικών τμημάτων απο μαθητές του γυμνασίου, και τα γραφικά πλιάτσικα σουπερμάρκετ μπροστά στις κάμερες του BBC.

Saturday, December 6, 2008

Το αίτημα της Αξιοπρέπειας

What defines this historically new era?

The fact that the world is now politically awakened is a totally new reality. It means that we're dealing with a humanity worldwide that is politically activated and interactive, responding to stimuli from all sorts of places, imitating each other's upheavals or revolutions, watching the U.S. on television and both admiring and resenting it. As a consequence, traditional power, which was often applied to politically passive societies, is no longer omnipotent. On top of that, for the first time there are global challenges that transcend national traditional state boundaries and don't fit into traditional interstate politics. I have in mind of course climate, environment, ecology, plus such things as the quest for human dignity derived from a rejection of injustice and inequality in the human condition.

Zbigniew Brzezinski


Ο πόλεμος κατα της τρομοκρατίας θα είναι το κύριο χαρακτηριστικό του νέου αιώνα, δήλωσε σε πάμπολλες περιπτώσεις ο απερχόμενος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών George W. Και χώρισε κατόπιν τον κόσμο σε καλούς και κακούς, σε κείνους που καταλαβαίνουν και ακολουθούν, και στους άλλους, που εφόσον δεν ακολουθούν την υπερδύναμη, είναι εξ ορισμού εναντίον της. Εναντίον των αξιών της, του τρόπου ζωής της, της δικής της θεώρησης του κόσμου. Η ιδεολογία γνωστοποιήθηκε στον κόσμο και επίσημα. Αρχισαν κατόπιν, οι δύο πόλεμοι του Αφγανιστάν και Ιράκ.

Είναι ίσως νωρίς να διακρίνουμε τα κύρια χαρακτηριστικά του αιώνα που διανύουμε, πολύ νωρίς να διαγνώσουμε τα μεγάλα γεγονότα που θα σημαδέψουν τις επόμενες γενιές. Σίγουρα, η Ιστορία δεν προβλέπεται. Καμμία υπηρεσία πληροφοριών δεν διέγνωσε την πτώση του Κομμουνισμού. Οταν το Τοίχος έπεσε, απο τα παθιασμένα πλήθη, κανένας αναλυτής δεν μίλησε, ούτε και τότε, για την πλήρη κατάρρευση ενός κοινωνικοοικονομικού συστήματος. Κανείς δεν μίλησε για κάποιο λαικό κίνημα, και τί ακριβώς αντιπροσώπευε. Τι ήθελαν όλοι αυτοί οι άνθρωποι;

Καμμία κυβέρνηση δεν διέγνωσε επίσης σωστά την άνοδο των φανατικών ισλαμιστών. Η προσοχή επικεντρώθηκε απο την αρχή στις στρατιωτικές πράξεις των κορυφαίων φανατικών, και το μίσος των λίγων. Κανείς δεν έδωσε ,γιατί δεν ήθελε, σημασία στις διαστάσεις ενός κινήματος που ξεκινούσε απο τη λαική βάση, και σταδιακά κάλυπτε τον μουσουλμανικό κόσμο. Τι ήθελαν όλοι αυτοί οι άνθρωποι;

Κανείς δεν έδωσε σημασία στον Hugo Chavez. Τα επίσημα συστήματα τον χαρακτήρισαν αμέσως ως γραφικό δικτάτορα, έναν περιθωριακό γραφικό δικτατορίσκο, που εξέγειρε τα πλήθη, που μισεί τη δημοκρατία, που θέλει να καταλύσει τον κόσμο. Κανείς δεν διέγνωσε το κίνημα που δημιούργήθηκε στη λαική βάση, αυτό που σήμερα ενώνει για πρώτη φορά, μεγάλο μέρος του λαού της Λατινικής Αμερικής. Τι ήθελαν όλοι αυτοί οι άνθρωποι;

Ποιό λοιπόν, θα είναι το κύριο χαρακτηριστικό του αιώνα που ακολουθεί; Ο πόλεμος κατα της Τρομοκρατίας; Κάποια διαμάχη μεταξύ Καπιταλισμού – Σοσιαλισμού; Τί θα καθορίσει ως επι το πλείστον τις λαικές απαιτήσεις ανα τόν κόσμο; Ενα καλύτερο Τραπεζικό σύστημα; Η δυνατότητα της άκρατης κατανάλωσης, ο περισσότερος πλούτος; Τι επιθυμεί ο κόσμος;

Τίποτα απ΄όλα αυτά, τολμώ να θεωρήσω. Το κοινό στοιχείο της λαικής απαίτησης ανα τον κόσμο, απο τη Τριτοκοσμική Ζιμπάμπουε και την Αιτή, μέχρι την πλούσια Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες, απο τα νεοιδρυθέντα κράτη που ξέφυγαν απο την Αποικιοκρατία, απο τη Μέση Ανατολή, μέχρι τα Βαλκάνια, την Ταυλάνδη και την Κίνα, είναι ένα και μόνον. Το αίτημα της Αξιοπρέπειας. Οχι κάποιο συγκεκριμένο οικονομικό σύστημα, κάποια συγκεκριμένη ιδεολογία. Οχι η δυνατότητα να γίνει κάποιος πλούσιος. Απλά η δυνατότητα να υπάρξει κάποιος, μέσα στα όρια της οντότητας που έχει γεννηθεί (Κράτος, Κοινωνία), με σεβασμό και αξιοπρέπεια. Χωρίς να έχει έναν δικτάτορα να τον καταπιέζει, την αστυνομία να τον κυνηγάει για το παραμικρό, αυθαίρετα και δυναστικά. Χωρίς το σύστημα να περιορίζει την ελευθερία της έκφρασης, να φυλακίζει δημοσιογράφους, να σκοτώνει καλλιτέχνες. Η δυνατότητα να υπάρξει αξιοπρεπώς, με κάποια πνευματική και οικονομική δύναμη, έστω μικρή, που του δίνει συμμετοχή στον Κόσμο και κάποιο μερτικό στην Υγεία, Παιδεία και Ελευθερία Λόγου. Μια αξιοπρεπή δηλαδή συμμετοχή στα κοινά.

Ολοι οι λαοί του κόσμου, θέλουν πλέον τα ίδια πράγματα. Δεν μάχονται για τον Καπιταλισμό, τον Σοσιαλισμό. Δεν μάχονται για θρησκευτικές ιδεολογίες. Μάχονται για την Aξιοπρέπεια. Για μια στοιχειώδη κοινωνική αξιοπρέπεια μάχονται οι πολίτες της Μέσης Ανατολής και του Ιράν. Απλά οι κυβερνήσεις τους, και άλλες μικρές και ελιτίστικες ομάδες, τους στέρησαν τα δικαιώματα, και καπηλεύτηκαν στο όνομά τους δικτατορίες και θεοκρατίες. Για τον ίδιο λόγο παλεύουν και οι λατινοαμερικανοί. Για την αξιοπρέπεια να υπάρξουν αυτόνομοι χωρίς κάποιες εταιρείες να τους κατακλέβουν το εθνικό τους πλούτο. Για τον ίδιο λόγο παλεύουν και οι Δυτικοί. Τη δυνατότητα να μορφώσουν το παιδί τους, να έχουν έναν καλό γιατρό, κάποια αξιοπρεπή σύνταξη. Χωρίς μια ομάδα κατόχων ΜΒΑ να τους καταστρέφει το σύστημα.

Το αίτημα της αξιοπρέπειας είναι σήμερα παγκόσμιο. Δεν γνωρίζω τί θα αποφασίσουν οι μεγάλες κυβερνήσεις αυτού το κόσμου, τί πολιτικές θα ακολουθήσουν. Αλλά ό,τι και να κάνουν, δεν θα μπορέσουν πλέον να αγνοήσουν το καθολικό πλέον αίτημα των ανθρώπων να έχουν μια αξιοπρεπή κυβέρνηση, έναν αξιοπρεπή τρόπο ζωής. Το μήνυμα της Αξιοπρέπειας έχει για πρώτη φορά στην Ιστορία, διεθνοποιθεί.

Αν επιλέξουν να δούν τον κόσμο μέσα απο το πρίσμα της Τρομοκρατίας, του Καπιταλισμού, του Σοσιαλισμού, της Θεοκρατίας, ή του Eθνικισμού, θα αποτύχουν οικτρά. Η Τεχνολογία έχει πλέον ενώσει τον Κόσμο πληροφοριακά, και το αίτημα για μια στοιχειωδώς αξιοπρεπή ζωή, βρίσκεται σήμερα real time στο ίντερνετ, απο τη Δαμασκό μέχρι την Ταυλάνδη. Ελπίζω οι ηγέτες αυτού του κόσμου, να τo αντιληφθούν γρήγορα.

Wednesday, December 3, 2008

Tourloubouki Management

Χρειάστηκε να φτάσουμε στο σημείο της Εξεταστικής για να πληροφορηθούμε στη ζούλα, πως ο κ. Βουλγαράκης είχε διορίσει τον κ. Σοφό σαν νομικό σύμβουλο σε ειδική επιτροπή του Υπουργείου Δημόσιας Τάξης. Το οποίο μάλιστα, όπως δήλωσε και ο ίδιος, ηταν κάτι που δεν θυμόταν!

Και φυσικά δεν το γνώριζε και ο ελληνικός λαός. Εν αγνοία του οποίου, διορίζονται απο υπουργούς, υφυπουργούς και λοιπούς κομματάρχες, διάφοροι συμβουλάτορες με κρατικούς μισθούς, σε πολλαπλές επιτροπές, για θέματα που κανείς δεν γνωρίζει την προσφορά τους, και τις υπηρεσίες για τις οποίες πληρώνονται.

Δεν έχει λοιπόν δικαίωμα ο ελληνικός λαός να γνωρίζει ποιές ακριβώς επιτροπές δημιουργεί το κάθε κυβερνητικό γραφείο, ποιοί τις απαρτίζουν, ποιός ο σκοπός τους, και με ποιά κριτήρια επιλέχθησαν και για τί ακριβώς πληρώνονται; Προς τί η μυστικότητα; Ακόμα και η πολυπαθής Λέσχη Bilderberg ανακοινώνει τα μέλη της.

Ποιοί λοιπόν είναι οι σύμβουλοι της ελληνικής κυβέρνησης; Τι έργο επιτελούν; Με τι κριτήρια επιλέχθησαν; Σε ποιά ιστοσελίδα, ποιού υπουργείου, μπορούμε να μάθουμε τα ονόματα των συμβούλων του εκάστοτε υπουργού; Σε ποιά ιστοσελίδα αναφέρεται η επιτροπή και το όνομα του κ. Σοφού;

Με ποιούς ακριβώς συμβούλους συνεργάστηκε η κ. Φάνη Πετραλιά όταν «έλυσε» το ασφαλιστικό; Ποιά είναι τα ονόματά τους; Η μήπως ήταν τόσο εξυπνη και πεπειραμένη σε θέματα ασφαλιστικών θεμάτων η ίδια ώστε δεν ρώτησε κανέναν;

Δύο σύμβουλοι του Πρωθυπουργού κατηγορούνται για ανηθικότητα. Ο. κ. Κεφαλλογιάννης, και ο κ. Ρουσόπουλος. Σε τί ακριβώς αντικείμενο συμβούλευε τον πρωθυπουργό ο κ. Κεφαλογιάννης; Σε νομικά, κομματικά, οικονομικά θέματα; Απο τι ακριβώς συνιστούνται οι συμβουλευτικές υπηρεσίες του κ. Ρουσόπουλου (πέραν των Δημοσίων Σχέσεων;)

Που ακριβώς ανακοινώνονται οι μελέτες των επιτροπών που συμβουλεύουν τους εκάστοτε υπουργούς; Σε ποια ιστοσελίδα, σε ποιά κείμενα αναγράφονται οι σκοποί, οι έρευνες και τα αποτελέσματα των διαφόρων κρατικών ερευνών; Που ανακοινώθηκαν τα αποτελέσματα της επιτροπής για τις υποκλοπές;

Ποιοί συνομιλούν με τον κ. Καραμανλή, τον κ. Αλογοσκούφη, την κ. Μπακογιάννη; Γιατί είναι τόσο δύσκολο να ανακοινωθούν τα ονόματά τους; Να γνωρίζει και ο ελληνικός λαός ποιοί συνεισφέρουν υπηρεσίες στην κυβέρνηση αυτού το πολυπαθούς τόπου;

Με ποιούς θα κυβερνήσει ο κ. Παπανδρέου; Με ποιούς συνομιλεί; Στην ιστοσελίδα του ΠΑΣΟΚ, δεν υπάρχει καμμία αναφορά σε κανέναν, πέρα απο τα κομματικά στελέχη. Μόνα τους θα κυβερνήσουν; Με ποιούς συνομιλεί και ο κ. Τσίπρας που φιλοδοξεί να ηγηθεί πολιτικού κόμματος; Γνωρίζω τις ανακοινώσεις του ότι δεν έχει ακόμα ολοκληρωμένο πρόγραμμα. Αλλά με ποιούς τέλος πάντων συνομιλεί απο το χώρο της οικονομίας, της εξωτερικής πολιτικής, της παιδείας;

88 επιτροπές πληροφορούμαι πως αποτελούν την Αμερικανική Γερουσία. Και στην ιστοσελίδα της, υπάρχουν πληροφορίες για όλα. Στην ιστοσελίδα του Λευκού Οίκου, πληροφορείται κανείς για τις διάφορες ομάδες που συμβουλεύουν τον Αμερικανό Πρόεδρο. Στην ανάλογη ιστοσελίδα του Γραφείου του Πρωθυπουργού, εκτός απο τα ονόματα των υπουργών, δεν γίνεται καμμία αναφορά ούτε για συμβούλους, είτε για συμμετέχοντες. Μόνος του δουλεύει ο κ. Πρωθυπουργός;

Πότε επιτέλους θα δημιουργήσουμε τις απαραίτητες δομές για τη σοβαρή λειτουργία του τόπου μας; Πότε επιτέλους θα εισαγάγουμε τον απαραίτητο επαγγελματισμό στις υπηρεσίες μας, την αστυνομία μας, τα πανεπιστήμιά μας, την κυβέρνησή μας; Πότε επιτέλους θα εισαγάγουμε τον ελάχιστο και απαραίτητο εκείνον κώδικα ήθικής που αναφέρεται σε υποχρεώσεις και ασυμβίβαστες ηθικές ενέργειες; Πότε επιτέλους θα σοβαρευτούμε;

Λένε πως Δημοκρατία σημαίνει διαφάνεια. Παραθέτω μερικά παραδείγματα επιτροπών που συστάθηκαν στην Αμερική, και των αποτελεσμάτων τους. Προτρέπω τους φίλους μπλόγγερς, αν μη τί άλλο, να αποθηκεύσουν τα κείμενα, για προσεχή ανάγνωση. Αποτελούν κατα τη γνώμη μου, παραδείγματα σοβαρής μελέτης, οργανωμένης σκέψης, και υπεύθυνης παρουσίασης προς την κυβερνώσα αρχή.

9-11 Commission Report
Iraq Study Group
Economic Report to the President
National Security Council

Saturday, November 29, 2008

Μια γαλοπούλα γεμιστή

“Terrorism is the war of the poor, and war is the terrorism of the rich”.

Sir Peter Alexander Ustinov


Η πρόσφατη τρομοκρατική επίθεση στην Ινδία, συνέπεσε ακριβώς με τη Μέρα των Ευχαριστιών (Thanksgiving). Οχι βέβαια τυχαία. Το Thanksgiving είναι μετά τα Χριστούγεννα, η σημαντικότερη γιορτή στις Ηνωμένες Πολιτείες. Και επειδή είναι περισσότερο μια συμβολική και όχι θρησκευτική γιορτή, έχει τεράστια λαική αποδοχή. Είναι η μέρα ακριβώς που η αγορά κυριολεκτικά ερημώνει, και ο κόσμος μαζεύεται στο σπίτι με φίλους και οικογένεια, για το παραδοσιακό φαγητό της γαλοπούλας. Είναι μια μέρα που όλη η οικογένεια συγκεντρώνεται μπροστά στην τηλεόραση για μουσικά προγράμματα, την παραδοσιακή Νεουορκέζικη παρέλαση του Μacy’s, και παιχνίδια του φουτμπόλ. Είναι ακριβώς η μέρα, που όλη η Αμερική, με ελάχιστες εξαιρέσεις, παρακολούθησε σε απευθείας μετάδοση, την επίθεση στη Βομβάη. Η ημέρα που το αίμα, η βία και ο τρόμος μπήκε σε κάθε αμερικανικό σπίτι.

Κάπως έτσι, πέρασα και εγώ την ημέρα μου. Ανάμεσα στις φωνές, τους μεγάλους μπουφέδες, τις γαλοπούλες και τα υπέροχα γλυκά, άκουσα τα θλιβερά νέα της τηλεόρασης. Ανάμεσα στις γλυκιές γεύσεις του καλού κρασιού και των ορεκτικών, πικρές γεύσεις απο το αιματηρό χτύπημα της Βομβάης. Τα μεγάλα τηλεοπτικά κανάλια της χώρας, σταμάτησαν κάθε πρόγραμμα για να δείξουν τα νέα της επίθεσης. Ολη η μέρα αφιερώθηκε στα αιματηρά γεγονότα της τρομοκρατίας, πολλά απευθείας απο την ινδική τηλεόραση. Ηταν το δώρο των φανατικών για ένα ευτυχισμένο Τhankgiving με μεγάλη ακροαματικότητα. Με κυρίους αποδέκτες τους Αμερικανούς, τη χώρα τους, την πολιτική τους, και τον καινούργιο αδοκίμαστο Πρόεδρό τους. Μια υπενθύμιση πως ο πόλεμος κατα των μουσουλμάνων, οι εκατοντάδες χιλιάδες νεκροί του Ιράκ και Αφγανιστάν, οι πρόσφυγες, τα μεγαλεπίβολα σχέδια της νεοσυντηρητικής αυτοκρατορίας που τώρα όλοι θέλουν γρήγορα να ξεχάσουν και να εγκαταλείψουν, γυρνώντας σελίδα σαν να μήν συμβαίνει τίποτα, δεν εχουν ξεχαστεί, και ούτε θα ξεχαστούν ποτέ.

Σκοπός των τρομοκρατών είναι να μεγαλώσουν τον πόλεμο. Να τον κρατήσουν ζωντανό και να τον μεγαλώσουν. Οσο μπορούν περισσότερο. Να χτυπήσουν τους Ινδούς, οι οποίοι στη συνέχεια θα ξαναχτυπήσουν μαζικά τις μειονότητες των ντόπιων μουσουλμάνων όπως έγινε και στο παρελθόν με χιλιάδες νεκρούς, αρχίζοντας έτσι ένα κύκλο αιματος ανάλογο μέ κείνον της Παλαιστίνης. Να δημιουργήσουν μια ακόμα τεταμένη διαμάχη μεταξύ της Ινδίας και του Πακιστάν, δύο κράτη σε συνεχή διαμάχη, και με πυρηνικά όπλα, ειδικά του Πακιστάν, για το οποίο ήδη έχουν ηδη αρχίσει τα όργανα στην Ουάσινγκτον και την αμερικανική τηλεόραση. Και φυσικά, την εμπλοκή του Ισραήλ και του Ιράν στο οποίο πολλοί έχουν ήδη υποσχεθεί βομβαρδισμό.

Σκοπός των τρομοκρατών είναι να παρασύρουν την Ουάσινγκτον στο παιχνίδι του πολέμου, των συνεχών βομβαρδισμών άμαχου πληθυσμού, και την τρομολαγνεία. Να σπείρουν τον τρόμο που τουλαχιστον οι Αμερικανοί έχουν αγοράσει τοις μετρητοίς απο την ίδια τους την κυβέρνηση, και να ανοίξουν νέα και μεγάλα μέτωπα. Διότι η κυβέρνηση Μπούς, και αυτό το γνωρίζουν καλά οι τρομοκράτες, για να πετύχει τα σχέδιά της, επένδυσε στην τρομοκρατία του ίδιου της του πληθυσμού. Γνωρίζουν οι τρομοκράτες, πως τα τελευταία πέντε χρόνια, η μόνη συνεχής συζήτηση στις αμερικανικές τηλεοράσεις, είναι η τρομοκρατία. Μια ψύχωση που έχει δημιουργήσει η ίδια η κυβέρνηση, με τα γελοία πολύχρωμα επίπεδα ασφάλειας, τις ασταμάτητες σεναριολογίες για το που θα χτυπήσουν εκ νέου οι τρομοκράτες, τις μεγαφωνικές, σοβιετικού στύλ τρομοανακοινώσεις σε κάθε σταθμό τραίνου και λεωφορείου, με τις συνεχείς εκπομπές τρομολαγνείας στην τηλεόραση. Κάθε κτίριο εργασίας στις Ηνωμένες Πολιτείες, έχει τώρα ενα στρατό απο σεκουριτάδες που το φρουρούν άσκοπα και ανόητα. Μια κυβερνητική λίστα το National Asset Database με πιθανούς στόχους που πρέπει να προστατευθούν, ενώ ξεκίνησε με τα κέντρα πυρηνικής ενέργειας μόνον, σήμερα έχει ξεπεράσει τις 300 χιλιάδες προστατευόμενους στόχους. Μια ανόητη λίστα. Η ζωή σταμάτησε όταν εισέβαλε ο τρόμος. Ολη η κοινωνία, είναι πλέον ένας στόχος.

Η φετινή μέρα του Thankgiving, είχε για μένα και ένα ιδιαίτερο συμβολισμό. Είχα πρίν δύο μέρες αρχίσει ένα υπέροχο βιβλίο, ενός αναλυτή που εκτιμώ ιδιαίτερα, του κ. Τariq Αli. Αναφέρεται στην Ιστορία του Πακιστάν, και το ρόλο της Αμερικής που δημιούργησε τη στρατιωτική δομή και νοοτροπία του. To βιβλίο, The Duel, αναφέρεται στα εξήντα χρόνια της ύπαρξης του Πακιστάν. Εξήντα χρόνια παρέμβασης και χάους. Tη στιγμή που τα νέα της επίθεσης πρωτοανακοινώθηκαν, βρισκόμουν στο σημείο που περιέγραφε πως οι Αμερικανοί έφτιαξαν, χρηματοδότησαν και εκπαίδευσαν τις Πακιστανικές μυστικές ηπηρεσίες. Τίς ίδιες υπηρεσίες που τώρα στρέφονται εναντίον τους. Το βιβλίο διαγράφεται σπουδαίο, και θα επανέλθω στο μέλλον. Επι του παρόντος, ας μην ξεχνάμε το μήνυμα των τρομοκρατών, το γεγονός πως η Αμερική αυτή τη στιγμή πρακτικά δεν έχει πρόεδρο, και το καινούργιο σκηνικό-παγίδα που μας περιμένει απο τον Ιανουάριο.

Monday, November 24, 2008

Μια πόλη μαγική

Hταν μια γυναίκα που θαύμαζα, κρυφά ίσως αγαπούσα. Αδελφή του παιδικού μου φίλου Γιώργου, 4 χρόνια μεγαλύτερή μου, φοιτήτρια στη Νομική Αθηνών. Εργαζόταν και σπούδαζε. Μιλούσε όμορφα, κινούσε τα χέρια της με χάρη, ντυνόταν ωραία. Κοινωνική, με άψογο χαμόγελο και σκέρτσο, ίση προς ίσους, ευγενική αλλά και απέραντα δυναμική. Η Λιάνα.

Σίγουρα τη θαύμαζα. Ηταν το παιδί της φτωχογειτονιάς που έφυγε απο την επαρχία για την Αθήνα με δανεικό παλτό συγγενών και λίγες δραχμές στην τσέπη. Αριστούχος του σχολείου της, υπερήφανη σημαιοφόρος στο Θηλέων που φοιτούσε, πρώτη εκλογή για την απαγγελία των ποιημάτων στις γιορτές, στα σχολικά αμφιθέατρα. Αφησε πίσω της ενα πατέρα καταπονημένο απο τις χειρωνακτικές δουλειές της καπνοκαλλιέργειας, και μια μάνα που ποτέ της δεν είχε δεί την πρωτεύουσα. Και ενα σπίτι φτωχό, αλλα ευπρεπές, που το στόλιζαν τα λουλούδια και ο βασιλικός στην είσοδο και τα περβάζια, ασβεστωμένο στα λευκά, και βουτηγμένο στις νερατζιές και τα βατόμουρα.

Και άρχισε έτσι μια νέα ζωή στη μεγάλη πόλη. Σ΄ενα μικρό υπογειάκι στην Οδό Τήνου, αν θυμάμαι καλά, στη Κυψέλη. Ενα μέρος που έβαψε με γούστο, στόλισε με πολύ αγάπη, επίπλωσε με κόπο. Το ‘τοίμασε για να το δούν οι γονείς της, όταν κάποια μέρα θα ρχόταν και εκείνοι στην Αθήνα. Ηταν το καμάρι της, το πολύτιμο ιδιωτικό της παλατάκι, στολισμένο με λουλούδια, αρωματισμένο με πατσουλιά, διακοσμημένο με βιβλία σημαντικών ανθρώπων που σκόπευε να γνωρίσει. Με ειδικό χώρο για το διάβασμα, ελαφρύ φωτισμό, και ένα μικρό σαλονάκι για τους επισκέπτες. Στη μικρή της κουζινίτσα, άπλωσε τα νέα της αποκτήματα. Μια συλλογή με εξωτικά και ντόπια καρικεύματα της μαγειρικής και του τσαγιού. Το μπρίκι του φοιτητή. Τα λίγα σκεύη της μαγειρικής.

Την περίμενα κάθε Χριστούγεννα και Πάσχα να γυρίσει. Να βρεθούμε, να πιούμε καφέ, να γλεντήσουμε στην άπλα της επαρχίας. Να κατεβούμε στη λίμνη της Τριχωνίδας με τα παμπάλαια πλατάνια, και δίπλα στη δροσιά της όμορφης λίμνης να μου αφηγηθεί τη ζωή της στη μεγάλη πόλη. Πως περνούσε, τι έκανε. Και εκείνη, με τη λαμπερότητα και την ενέργεια που τη χαρακτήριζε, άρχιζε τις αφηγήσεις για το Πανεπιστήμιο, τις τρέλλες της Αθήνας, τη νυχτερινή ζωή, τις φοιτητικές παρέες. Η Νομική ηταν δύσκολη, αλλά η Λιάνα ήταν αριστούχος. Οπως το περίμενα. Ζούσε μόνη της, διάβαζε πολύ, και δούλευε σε μια εφημερίδα. Κουραστική δουλειά, μεγάλες απαιτήσεις. Αλλά εκείνη τα κατάφερνε. Δεν θα φορούσε ποτέ πιά ξένα ρούχα, δεν θα ξέμεινε ξανά απο λεφτά. Ο,τι είχε, ήθελε να είναι δικό της να το ορίζει, να της ανήκει. Αλλος κόσμος η Αθήνα, εκεί κανείς δεν νοιάζεται και δε σε ξέρει. Σκληρή η ζωή, δίνει πολλά αλλά και παίρνει. Ο μόνος της εχθρός η μοναξιά, αλλά κι’ αυτή την έπνιγε με τη δουλειά και τα διαβάσματα. Στο Πανεπιστήμιο είχε κάνει και μερικούς καλούς φίλους.

Θα θυμάμαι για πάντα εκείνο το μαγικό τριήμερο που ανέβηκα στην Αθήνα να την επισκεφτώ. Με τον αδελφό της. Μας φιλοξένησε στο διαμερισμά της, όπου ξενύχτίσαμε τρείς ολάκερες νύχτες μιλώντας γιά όλα όσα χώραγε τότε ο νούς μας, και το εφηβικό μυαλό μας. Γέμισε το μικρό διαμερισματάκι με όνειρα για τη ζωή που ήταν ακόμα μπροστά μας. Ταξίδια που θα γινόταν, αγάπες που θα συναντιόταν, σπουδές, παρέες, δουλειές. Ο χαλασμένος κόσμος. Και πήγαιναν και έρχονταν οι πολλαπλοί καφέδες και τα αυτοσχέδια μαγειρέματα. Είχα σταθεί θυμάμαι μπροστά στη βιβλιοθήκη της και κοιτούσα τα βιβλία. Υπάρχει τόση σκέψη στο χαρτί απο τόσους, απο χρόνια μακρινά, απο κόσμους άγνωστους. Ποιός θα τα προλάβει άραγε όλα τούτα.

Και πάνω απ’ όλα, θα θυμάμαι την εντύπωση που μου έκανε τότε η μεγάλη πόλη, ναί, αυτό έχω συγκρατήσει, την πολυκοσμία και διαφορετικότητα της μεγαλούπολης απο την μικρόμυαλη και στενή επαρχία. Ηταν ακόμα η εποχή που η επαρχία ήταν “μακριά”, και η έλξη της Αθήνας στο επαρχιακό μυαλό ήταν μαγική. Γιατί η επαρχία τότε ήταν στερημένη. Πολύ στερημένη. Και σε ύλη, και σε εμφάνιση, και σε απαιτήσεις. Φάνταζε η Αθήνα στα μάτια του επαρχιώτη σαν μια όμορφη ερωμένη της νύχτας. Οι παραστάσεις της ισχυρές, ελκυστικές, καθοριστικές. Μια πόλη μαγική.

Εχω μεγαλώσει, και δεν γνωρίζω πιά, αν αυτή η μαγική αίσθηση και μαγία της μεγάλης πόλης ήταν απλώς ρεύμα της γενιάς μου, ή υπάρχει ακόμα σε όλες τις γενιές. Αν ήταν απλά στίγμα της ζωής μου, ή αποτελεί στάδιο γιά όλες τις ανθρώπινες εφηβικές ζωές. Αν πάντα ο μεγάλος κόσμος κατάπινε τον μικρό. Τα παιδιά της επαρχίας σήμερα, μάλλον δεν αισθάνονται τη στέρηση και την αποτελμάτωση που αισθάνθηκε η γενιά μου. Μετα την επίσκεψη, ένοιωσα μέσα μου μια τρομερή τάση φυγής απο την επαρχία. Μια ανάγκη να εξαφανιστώ. Μια ανάγκη να βάλω τη ζωή μου σε άλλες βάσεις.

Μια τελευταία ανάμνηση. Στο σκοτεινό χώρο της μπουάτ που μάς έφερε η Λιάνα, στην Πλάκα, ο φωτισμός ήταν χαμηλός, και οι θαμώνες ήρεμοι. Η μουσική ξεχύλιζε όμορφα στον μικρό χώρο. Και απο το πλαινό πορτάκι, μπήκε στην αίθουσα και ο αναμενόμενος. Μάζεψε τα παντελόνια που του πέφτανε, συμμάζεψε το τσαλακωμένο του πουκάμισο, και ανέβηκε στο μικρό πάλκο του μαγαζιού. Ο Βασίλης Τσιτσάνης. Και η μουσική άρχισε. Σε μια ονειρική συγχορδία που θα θυμάμαι για πάντα.

Sunday, November 16, 2008

Το αλέτρι της Ιστορίας

Το πρωινό σερβίρονταν γύρω στις 6 το πρωί, και ο μπουφές γέμιζε με φαγητά, χυμούς και λουλούδια. Ασπρα τραπεζομάντηλα και ασημενια μαχαιροπήρουνα και κηροπήγια διακοσμούσαν τα τραπέζια στον όμορφα διαμορφωμένο χώρο του σπιτιού. Ανάμεσα στις όμορφες γλάστρες με τα εξωτικά φυτά, σε μια ατμόσφαιρα με τρεχούμενα νερά και αρώματα, έπαιρναν θέση οι πρωινοί επισκέπτες. Οι οικοδεσπότες του σπιτιού. Στη γωνία του δωματίου, η τετραμελής ορχήστρα έπαιρνε κι’ αυτή θέση. Πιάνα, βιολιά και πνευστά όργανα άρχιζαν την πανδαισία της ευρωπαικής κλασσικής μουσικής. Μότσαρτ, μπέικον και αυγά τηγανητά. Μπετόβεν με Γαλλικά τυριά και φρέσκο ψωμί. Τσαικόφσκι με πορτοκαλάδα και ρωσικό αυγοτάραχο. Η καθημερινή ρουτίνα, 6-7.30. Πριν την ώρα της δουλειάς. Κάθε μέρα, κάθε πρωί. Έτσι έπαιρνε το πρωινό του ο κύριος George Eastman.

O κύριος George Eastman, ήταν μεγαλοεπιχειρηματίας, και ιδρυτής της Kodak. Το σπίτι του, μαζί με τα οικήματα που το περιβάλλουν, είναι σήμερα μουσείο. Η ζωή του ένας μύθος στην πόλη του Rochester, στη λίμνη Οντάριο. Η μπαρουτοκαπνισμένη βιομηχανική πόλη, ζούσε αποκλειστικά απο τις δουλειές που δημιούργησε ένας άνθρωπος. Εξήντα χιλιάδες άνθρωποι, ξυπνούσαν κάθε πρωί και κατευθύνονταν στο τεράστιο εργαστάσιο που έφτιαχνε φίλμ και φωτογραφικές μηχανές. Και μαζί τους, άλλες τριακόσιες χιλιάδες κόσμος, οι οικογένειές τους, τα παιδιά τους, οι φίλοι τους, περίμεναν να ζήσουν, να φάνε, να μορφωθούν και να διασκεδάσουν απο τα εισοδήματα αυτής της επικερδούς δουλειάς. Μια πόλη που δημιουργήθηκε και ζούσε απο τον κύριο Εastman.

Πενήντα περίπου χρονια νωρίτερα, ένας αλλος πανέξυπνος και θρασύς επιχειρηματίας, ο Francis Cabot Lowell, έφερνε κρυφά στην Αμερική αργαλιούς απο την Αγγλία, και κλεμμένα σχέδια παραγωγής υφαντών. Οι Αγγλοι πήραν την τέχνη του αργαλιού απο τους χειροποίητους Ινδούς, και έφτιαξαν την τεράστια αγορά της κλωστουφαντουργίας. Ο κος Lowell, έκλεψε τα βιομηχανικά πρότυπα των αργαλιών απο τους εγγλέζους, και μετέφερε την τέχνη στην Αμερική. Η κλωστουφαντουργία, ήταν απο τα πρώτα κερδοφόρα προιόντα της Βιομηχανικής εποχής. Στον ποταμό Μέριμακ, μία ώρα έξω απο τη Βοστώνη, δημιουργήθηκε η πρώτη βιομηχανική μονάδα κλωστουφαντουργίας στον Νέο Κόσμο. Με υπερσύγχρονους αργαλιούς. Και η πρώτη σχολή μάθησης της τέχνης. Το σημερινό πολυτεχνείο του Lowell, λεγόταν αρχικά Textile University.

Rochester και Lowell έζησα για αρκετούς μήνες, κατα τη διάρκεια των φοιτητικών μου χρόνων. Εκεί συνάντησα τους απλούς λαικούς ανθρώπους της εργατιάς. Τη γενιά που ζούσε αποκλειστικά απο βιομηχανικές δουλειές. Που τα σαββατοκύριακα και τα καλοκαίρια, έστρωνε φαγητό στη λίμνη και έκανε το μπάνιο της. Που είχε όνειρο μακρινό να δεί τη Νέα Υόρκη και την Καλιφόρνια. Που στο τέλος της ημέρας πήγαινε στο τοπικό μπάρ και εστιατόριο για φαγητό και συζήτηση. Που κάθε Παρασκευή είχε λεφτά και κάθε Δευτέρα ξέμενε. Εκεί απέκτησα και μια τρελλιάρα φιλενάδα, μια ροκού με τατουάζ (Do my brains), που μέπαιρνε με ενα βροντερό Camaro για βόλτες και μαστούρα στη λίμνη (αυτή, εγώ έπινα πορτοκαλάδα). Εκεί κατάλαβα γιατί το μπλού-τζήν είναι λαικό ρούχο. Εκεί κατάλαβα πως η ρόκ, είναι λαικιά μουσική.

Τα κτίρια με τους αργαλιούς, μύριζαν μούχλα και καπνίλα. Ανάμεσα στα σαπισμένα σανίδια, ποντίκια αρμένιζαν το χώρο εργασίας κατα την ώρα της δουλειάς. Τα εργατικά δικαιώματα λίγα, τα ατυχήματα πολλά. Τρείς γενιές ανθρώπων μεγάλωσαν και δούλεψαν σ’ αυτά τα κτίρια. Αρχικά Ιρλανδοί και Κεμπεκουά μετανάστες. Κατόπιν, ήρθαν κι΄αλλοι. Μετά τον πόλεμο του Βιετνάμ, Βιετναμέζοι και Καμποτζιανοί μετανάστες. Και πολλοί έλληνες. Χιλιάδες. Η πόλη του Lowell ήταν για χρόνια ένας εργατικός προορισμός για τους μετανάστες της πατρίδας. Με τέσσερις ελληνικές εκκλησίες, ελληνικά σχολεία και ζωντανή ελληνική κοινότητα. Με ελληνικές γιορτές, επετείους και φεστιβάλ. Με επιτάφιο που γύρναγε την πόλη. Εκεί γεννήθηκε και ο πολύ αγαπητός γερουσιαστής Paul Tsongas, υποψήφιος για την αμερικανική προεδρία το 1992.

Κάποτε, λόγω οικονομικής κρίσης και αλλαγής στις παγκόσμιες συνθήκες, η κλωστουφαντουργία πέθανε. Οι περίφημοι αργαλιοί έκλεισαν ο ένας μετά τον άλλον. Τα αρχοντικά των μάνατζερ αγοράστηκαν απο γιάπηδες και ανακαινίστηκαν. Τα φτωχικά σπίτια κατέρρευσαν ακομα πιο πολύ και σάπισαν. Ολόκληρη η μεσαία τάξη της πόλης μετακόμισε σε άλλες πολιτείες και πόλεις. Χιλιάδες ανθρωποι έγκατέλειψαν την πόλη για πάντα. Απέμεινε μόνο το γραφικό κέντρο με τα ψηλοτάβανα πολυκαταστήματα (General Stores), που πρίν την εποχή των Supermarket και των πιστωτικών καρτών, κρατούσαν χοντρά βιβλία με ονόματα και βερεσέδες. Και που όλοι γνώριζαν προσωπικά το αφεντικό. Και το The Olde Worthen, το παλιό στενό μπάρ, στο δεύτερο όροφο του οποίου ζούσε και έγγραφε ο συγγραφέας Εντγκαρ Άλαν Πόε.

Απο το Pittsburg της Πενσυλβάνια, με τις καπνισμένες χαλυβουργίες και το εργατικό Steel Town, κρεμασμένο στα βράχια να αγναντεύει το βιομηχανικό τοπίο με τα φουγάρα, και απο την πόλη του Lynn, την «πόλη των παπουτσιών» που φιλοξένησε χιλιάδες μετανάστες και έξοχους έλληνες τεχνίτες μετά τον μεγάλο πόλεμο, μέχρι το εγκατελειμένο Buffalo που σήμερα μοιάζει με βομβαρδισμένη πόλη, και το θλιβερό παρακμιακό Detroit, μια πόλη διαμάντι που εξέπνευσε στο αλέτρι της Ιστορίας, η Αμερική έχει σπαρμένες στο κορμί της, τόσες μεταβιομηχανικές πληγές, όσες κλασσικές αρχαιότητες έχει η Ελλάδα. Σημάδια της Ιστορίας της, της διαδρομής της, και των προγόνων της. Ολων εκείνων που έζησαν πρίν απο εμάς το κομμάτι της Ιστορίας που τους έλαχε.

Είναι οι πόλεις που άλεσε το αλέτρι της Ιστορίας. Μαζικά. Πόλεις που γεννήθηκαν και πέθαναν. Πόλεις με αληθινή Ιστορία, αληθινούς ανθρώπους, και αληθινές γειτονιές. Πόλεις που κρύβουν στα σπλάχνα τους τεράστιες ιστορίες και δράματα. Πόλεις με πραγματικό ανθρώπινο πόνο, ζωή, αγάπη και θάνατο. Πόλεις που τις άλεσε η Ιστορία. Θα μείνουν μόνον οι λίγοι περίεργοι συγγραφείς που κυνηγούν θαμμένες ιστορίες, να μας θυμίζουν τη ζωή που χάθηκε. Η Ιστορία δεν παίρνει αιχμαλώτους...

--------------------------------------------------------------------------

Eμπνεύστηκα αυτές τις σκέψεις, καθώς άκουσα την είδηση πως η τεράστια εταιρεία μεταφορών DHL, ανακοίνωσε πως θα κόψει 9,500 θέσεις εργασίας, 8,000 απο αυτές, στην εργατική πόλη Wilmington του Ohio. Θα είναι ο θάνατος μιάς ολόκληρης πόλης.

Αναφορές
George Eastman
George Eastman House
Francis Cabot Lowell
Lowell – City of Textiles
Universtity of Lowell
Paul Tsongas
The Mall at Greece Ridge
Rochester, N.Y. – Kodak
Pitsburg, PA – The Steel Town
Declining Markets
Edgar Alan Poe
The Lynn Shoe strike
The Decline of Detroit
DHL cuts 9,500 jobs in US

Wednesday, November 12, 2008

Ο λαός στην εξουσία

Κατα τη διάρκεια των αμερικανικών εκλογών, εκτός απο την ψήφιση του νέου Προέδρου – Αντιπροέδρου, στο ψηφοδέλτιο υπήρχαν και μερικές ερωτήσεις που απευθυνόταν στους ψηφοφόρους των εκάστοτε Πολιτειών. Αφορούν συνήθως θέματα σε επίπεδο Πολιτειών (State), και απευθύνονται αποκλειστικά στους ψηφοφόρους που ζούν σε εκείνη την Πολιτεία. Κάθε πολιτειακό ψηφοδέλτιο λοιπόν, περιέχει και διαφορετικές ερωτήσεις ανάλογα με τα θέματα που αποσχολούν την Πολιτεία (State). Είναι ενα είδος δημοψηφίσματος, για θέματα ευρέους ενδιαφέροντος, όπως η νομιμοποίηση της πορνείας και της μαριχουάνας, η αύξηση ή μείωση των φόρων, η νομιμοποίηση των καζίνων ανα πολιτεία, η υποχρέωση να φορά κανείς ζώνη ασφαλείας κατα τη διάρκεια της οδήγησης, κλπ.

Στις πρόσφατες εκλογές, στην πολιτεία της Μασαχουσέτης, υπήρχαν 3 ερωτήσεις για δημοψήφισμα. Παραθέτω την πιο σημαντική, με ένα σχόλιο. Η ερώτηση (Question One), αφορούσε την πλήρη κατάργηση των φόρων στην Πολιτεία της Μασαχουσσέτης. Να καταργηθεί δηλαδή παντελώς η φορολόγηση των εισοδημάτων των πολιτών της Πολιτείας. Ως γνωστόν, η Αμερική έχει τεσσάρων ειδών φορολογίες. Την Ομοσπονδιακή (Federal Tax) που πάει στην κυβέρνηση των ΗΠΑ, την Πολιτειακή (State Tax) που πάει στις κυβερνήσεις των πολιτειών, διάφορους τοπικούς φόρους (City, Municipal Tax), και τέλος τους φόρους πωλήσεων (Sales Taxes) που προστίθενται στα προιόντα. Η ερώτηση αφορούσε την κατάργηση της Πολιτειακής φορολογίας (State Tax). "Επιθυμείτε κατάργηση της φορολογίας των εισοδημάτων σας", ήταν περίπου η ερώτηση. ΝΑΙ ή ΟΧΙ.

Αν οι ψηφοφόροι έλεγαν ΝΑΙ, δεν θα ξαναπλήρωναν φόρους της τάξεως του 5.3% στα εισοδήματά τους. Αν έλεγαν ΟΧΙ, θα συνέχιζαν να πληρώνουν φόρους. Ο Πολιτειακός προυπολογισμός, θα έχανε έτσι περίπου 12 δις σε εισοδήματα. Οι ψηφοφόροι θα γλύτωναν απο ένα φόρο, αλλα η Πολιτεία δεν θα είχε τα απαραίτητα εισοδήματα για να χρηματοδοτήσει τις διάφορες υπηρεσίες (δημόσια σχολεία, νοσοκομεία, Πυροσβεστική, Αστυνομια, κλπ). Η ερώτηση καταψηφίστηκε, με ποσοστό 70%. Οι πολίτες της Μασαχουσσέτης ψήφισαν να συνεχίσουν να πληρώνουν φόρους.

Να το επαναλάβω. Το 70% των κατοίκων ψήφισαν να συνεχίσουν να πληρώνουν 5.3% φόρους στα εισοδήματά τους. Κάτι που θα μπορούσαν να αποφύγουν. Και αυτό, γιατί διαισθάνθηκαν πως η ποιότητα ζωής στην Πολιτεία, θα έπεφτε κατακόρυφα λόγω έλλειψης φόρων. Τα σχολεία των παιδιών τους θα ξέμεναν απο δάσκαλους και διδακτικό υλικό, τα νοσοκομεία θα βούλιαζαν απο έλλειψη ιατρικού προσωπικού και φαρμάκων, η αστυνομία θα έκοβε τις συνοικιακές της υπηρεσίες.

Φαντάζεστε μια τέτοια ερώτηση στην Ελλάδα, σε λαικό δημοψήφισμα; Να καταργηθούν οι φόροι! Ενα 5.3% λιγότερο φόρο στα εισοδήματά μας; Φαντάζεστε στη χώρα μας, των συνεχών λαικών κινητοποιήσεων, του λαικισμού, και των συνδικάτων, να δινόταν η ευκαιρία στους πολίτες να επέλεγαν άν ήθελαν μια προαιρετική φορολογία του 5.3%; Να ερωτούνταν οι ίδιοι οι πολίτες να αποφασίσουν για τον προυπολογισμό της πόλης των Αθηνών, το ύψος της φορολογίας, και το αν πρέπει να υπάρχει;

Τί θα ψήφιζαν οι Ελληνες; Τί θα διαμήνυαν τα πολιτικά κόμματα; Οι συνδικαλιστές και οι διανοούμενοι; Ο απλός ελληνικός λαός; Θα διαισθάνονταν τον αντίκτυπο αυτής της απόφασης, και το τί θα συνεπάγονταν λιγότεροι φόροι για τις κοινωνικές μας υπηρεσίες; Η θα επέλεγε απλά να ελαφρύνει την τσέπη του; Θα έβαζαν οι συμπολίτες μας (που υπερηφανεύονται για τα σοσιαλιστικά τους συναισθήματα) το συμφέρον της κοινωνίας πάνω απο το προσωπικό τους συμφέρον;

Παραθέτω αυτη την εκλογική συμπεριφορά ως ένδειξη κοινωνικής και πολιτικής ωριμότητας και ευθύνης. Γιατί μόνον πολιτική ωριμότητα μπορεί να σημαίνει η καταψήφιση μιάς τέτοιας ερώτησης. Στην καπιταλιστική κοινωνία της Αμερικής, οι πολίτες μιας Πολιτείας επέλεξαν με ψήφο 70-30, να συνεχίσουν να πληρώνουν φόρους για το κοινωνικό συλλογικό συμφέρον. Προς παραδειγματισμό όλων των μηδενιστών αυτού του κόσμου, που μόνον απαιτούν, και πάντα απαξιούν.

Wednesday, November 5, 2008

Ο δρόμος της ελπίδας

Ο κ. Μπαράκ Ομπάμα είναι ο νέος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών. Η πρόσφατη εκλογική του αναμέτρηση τον ανέδειξε καθαρά νικητή, με 62 εκατομμύρια ψήφους έναντι 55 του συντηρητικού αντιπάλου του. Στις 20 Ιανουρίου 2009, όταν αναλάβει επίσημα την προεδρία της χώρας, θα έχει άνετη πλειοψηφία στην Βουλή των Αντιπροσώπων (τουλάχιστον 251-173) και στη Γερουσία (τουλάχιστον 56-40). Θεωρητικά και πρακτικά, ο νέος πρόεδρος έχει τη λαική εντολή και τους ψήφους να κάνει ό,τι θέλει. Η νίκη του είναι απόλυτη.

Στις προεδρικές εκλογές του 2000, η Αμερική χρειάστηκε 30 μέρες να μετρήσει τους ψήφους των εκλογών, και να αναδείξει πρόεδρο. Ηταν η απαρχή μιας περιόδου που πάγωσε τον κόσμο, καθώς ανέδειξε (τελικά με απόφαση του Αρείου Πάγου), πρόεδρο τον George W Bush, μια μορφή που κατα γενική ομολογία, και προσωπική μου εκτίμηση, διέλυσε κυριολεκτικά τη χώρα και επέδειξε μια άκρα περιφρόνηση προς το Σύνταγμα και τα δικαιώματα των πολιτών. Η Ρεπουμπλικανή φατρία που ανέλαβε την προεδρία της χώρας αποτελούνταν απο μια ομάδα ακραίων χριστιανοδεξιών, που βύθισαν τον κόσμο στη βία, και τον σκοταδισμό.

Χρειάστηκαν οκτώ χρόνια καταστροφικής διακυβέρνησης, δύο αποτυχημένοι πόλεμοι, ο απόλυτος εξευτελισμός στη διεθνή σκηνή, εκατομμύρια θύματα και πρόσφυγες, και μια απόλυτη δημοσιονομική και οικονομική καταστροφή, για να οδηγηθούμε σε αλλαγή εξουσίας. Στο χρονικό αυτό διάστημα, η θέση της Αμερικής στη διεθνή σκηνή καταρρακώθηκε, οι συμμαχίες της διαλύθηκαν και η αξιοπιστία της εξέπνευσε. Οι μόνοι που επωφελήθηκαν απο αυτή τη θλιβερή προεδρία ήταν οι άνθρωποι του κλειστού κύκλου των πετρελαικών και αμυντικών εταιρειών που σάρωσαν με τον νεποτισμό τους όλων των ειδών τα κυβερνητικά συμβόλαια.

Στο τέλος της σκοτεινής αυτής περιόδου, η χώρα κινδύνεψε να ξεμείνει και απο Τράπεζες, καθώς ο ένας μετά τον άλλο, οι επενδυτικοί οργανισμοί της κατέρρευσαν. Εκτός απο το τεράστιο χρέος των πολέμων που ανέρχεται σε ένα περίπου τρισεκατομμυριο δολλάρια (χρέος ως επι το πλείστον προς την Κίνα), η απερχόμενη κυβέρνηση θα αφήσει πίσω της ένα ακόμα τρισεκατομμύριο χρέος που ο αμερικανικός λαός θα πρέπει να πληρώσει για το «σχέδιο σωτηρίας» των χρηματοπιστωτικών επιχειρήσεων. Η καταστροφή ήταν βιβλική.

Θα ήταν τουλάχιστον ανόητο, να επιχειρήσω να ωραιοποιήσω την καταστροφή που η Ρεπουμπλικανική διακυβέρνηση επέφερε στη χώρα. Η υπερψήφιση του George W στις εκλογές του 2004, οφείλονταν στη συναισθηματική σχέση των αμερικανών με την πατρίδα τους, και στη γενική νοοτροπία της αμερικανικής κοινωνίας να δωθεί μια νέα ευκαιρία στον πρόεδρο να διορθώσει τα κακώς κείμενα. Ολοι οι άνθρωποι αγαπούν την πατρίδα τους, και δεν επιθυμούν να την βλέπουν να ηττείται διεθνώς. Αλλα ο George W απέτυχε και πάλι.

Και έτσι, η Αμερική γυρίζει σήμερα σελίδα. Θα ήταν κυνικό, και ιστορικά λάθος αν μείνουμε απαθείς μπροστά στο φαινόμενο πως ένας μαύρος άμερικανός κερδίζει σήμερα για πρώτη φορά την προεδρία των Ηνωμένων Πολιτειών. Και θα ήταν ιδεολογικά ασυνεπές εκ μέρους μου, αν εξέφραζα την προσωπική άποψη πως η εκλογή του κ. Ομπάμα στην εξουσία, δεν νοημοδοτεί μια καινούργια αρχή, τη γέννηση μιας ελπίδας. Πως η εκλογή τους στην εξουσία είναι business as usual, μια αλλαγή συνηθισμένη. Πως συμμερίζομαι την άποψη πως το «σύστημα» άλλαξε απλά ρούχα, και μας πάσαρε έναν καινούργιο αντιπρόσωπο, μέσα απο έξυπνους μηχανισμούς διαφήμισης και marketing. Την άποψη αυτή ας την εκφράσουν άλλοι, μέσα απο το όποιο ιδεολογικό πρίσμα επιλέξουν. Οχι πως η άποψη αυτή δεν περιέχει αρκετή αλήθεια. Αλλά δεν είναι η μόνη αλήθεια. Το κατεστημένο, η ελίτ της εξουσίας, αν θέλετε, αισθάνεται βέβαια την ανάγκη της αλλαγής. Αλλά πίσω απο την εκλογή του κ. Ομπάμα υπάρχει κατα τη γνώμη μου ένα τεράστιο λαικό κίνημα, μια φοβερή λαική δυσαρέσκεια και επιθυμία για αλλαγή της πορείας της χώρας.

Θα ήταν ιδιαίτερα άδικο, και απαξιωτικό εκ μέρους μου, αν κατέθετα την προσωπική άποψη πως θεωρώ την εκλογή ενός μαύρου στην κορυφή της εξουσίας της χώρας είνα απλό ελιτίστικο τέχνασμα επανάκτησης της εξουσίας απο τα συνήθη κέντρα εξουσίας. Οχι εγώ, που βίωσα αυτή τη χώρα απο τη λαική της βάση. Που γνωρίζω τις λαικές γειτονιές της, τα υποβαθμισμένα της γκέτο, την εργατιά της. Που βρέθηκα εδώ απο μια χώρα μακρινή, μετανάστης, και απο το απόλυτο μηδέν, σπούδασα, έγινα ένας καλός επαγγελματίας, και δήλωσα συμμετοχή σε κάποιο προσωπικό όνειρο. Που ανέβηκα, με πολύ σκληρή δουλειά, καποια προσωπική σκάλα επιτυχίας, απο τα γκέτο της Βοστώνης και της Νέας Υόρκης, στο Silicon Valley της τεχνολογίας. Μια πορεία - κατάθεση, με υλικές, και κυρίως με πνευματικές απολαβές.

Θα ήταν υποκριτικό εκ μέρους μου, αν δεν κατέθετα την προσωπική άποψη, πως η Αμερική σήμερα, παρόλα τα τεράστια προβλήματα που βιώνει, δεν διαθέτει μια εξαιρετική δυναμικότητα και την νοοτροπία της επιτυχίας. Πως δεν αναγνωρίζει, δεν αμοίβει και δεν επιβραβεύει, μέσα τπο τη νοοτροπία της την σκληρή δουλειά και τον προσωπικό μόχθο. Πως δεν έδωσε, και δεν συνεχίζει να δίνει ελπίδα και θέση σε όλους τους μετανάστες που την επιλέγουν. Σε τόσους και τόσους που θέλουν κάπου να ανήκουν και δεν μπορούν, σε τόσους και τόσους που απλά επιθυμούν μια αξιοπρεπή κοινωνική ύπαρξη.

Δεν είναι βέβαια η τέλεια κοινωνία. Και ούτε θα γίνει. Αλλά μέσα απο τις δυναμικές που δημιουργεί η νοοτροπία της, γεννιούνται και σπουδαία πράγματα. Κατεστημένο κυβερνούσε και επι εποχής Franklin Delano Roosevelt. Ούτε εκείνος ήταν επαναστάτης, αλλά άλλαξε τα πάντα γύρω του, γιατί υπήρχε λαικό αίτημα αλλαγής. Κατεστημένο κυβερνούσε και την περίοδο του Civil Rights Movement, αλλά η λαική βάση με τους αγώνες της και τα αιτήματά της, έφερε περισσότερη ισότητα και ελευθερία. Κατεστημένο κυβερνούσε πάντοτε, αλλά μέσα απ’ αυτό, κάθε μορφή κοινωνικής καταπίεσης έχει ήδη εξαλειφθεί. Γιατί πίσω απο κάθε επαναστάτη, υπάρχει ένα λαικό κίνημα. Και όταν το κίνημα φουντώσει, οι αλλαγές είναι σαρωτικές.

Δεν είναι εύκολο φίλοι μπλόγγερς να εκλεγεί ένας μαύρος στο υπέρτατο αξίωμα της χώρας. Δεν αρκεί απλά η προώθηση των κέντρων εξουσίας. Κάποιοι θα πρέπει να του δώσουν και τον φήφο προτίμησής του, την ευκαιρία να ανεβεί, να αναδειχτεί. Και αν η λαική βάση δεν το θέλει, δεν γίνεται. Η εκλογή του κ. Ομπάμα στην εξουσία, με χαροποιεί. Γιατί γνωρίζω πως η κοινωνία της Αμερικής, σήμερα, επιθυμεί μια βαθιά και πραγματική αλλαγή. Γιατί τεράστια πρόοδος έχει γίνει στις σχέσεις των ανθρώπων. Γιατί οι απλοί ανθρωποι είναι περισσότερο δημοκρατικοί απ’ όσο πολλοί θέλουν να παραδεχτούν.

Αν πίσω απο την εκλογή του καινούργιου προέδρου, το λαικό κίνημα φουντώσει, οι αλλαγές μπορεί να είναι σαρωτικές. Προσωπικά πιστεύω πως είναι δυνατόν. Γιατί έχει η Αμερική αυτή τη δυνατότητα και δυναμισμό. Αρκεί μονάχα να το δείξει. Και τώρα, ειναι η ώρα.

Εύχομαι στον κ. Ομπάμα καλή επιτυχία. Ο δρόμος μπροστά μας, θα είναι τώρα ιδιαίτερα σκληρός.

Monday, November 3, 2008

Αναμένοντας τον Ομπάμα...

Οι Ηνωμένες Πολιτείες βράζουν. Για πρώτη φορά απο τη μέρα που πρωτοήρθα σ’ αυτή την ενδιαφέρουσα απ’ όλες τις απόψεις χώρα, βλέπω και βιώνω στην καθημερινότητά μου τόση δυσαρέσκεια με την ποιότητα ζωής, την πολιτική ηγεσία, την οικονομία και τη γενική κατεύθυνση της χώρας. Πρώτη φορά στα είκοσι και πλέον χρόνια της ζωής μου στην Αμερική, νοιώθω τόση πολιτική δράση, αντίδραση, συμμετοχή, και λαική αποστροφή πρός τα καθημερινά τεκταινόμενα. Η χώρα που αντίκρυσα σαν φοιτητής τη δεκαετία του 80, δεν υπάρχει πιά.

Καμμία απο τις πολιτικές που εφαρμόζονται αυτή τη στιγμή στη χώρα, είτε στο χώρο της υγείας, των δημοσιοοικονομικών, της παιδείας, ή της εξωτερικής πολιτικής, δεν αντιπροσωπεύει τα συμφέροντα του λαού των Ηνωμένων Πολιτειών. Η ασύδοτη φιλοσοφική πίστη στις αγορές που αυτορυθμίζονται, η παντελής εγκατάλειψη της μεσαίας τάξης και των προβλημάτων της και η περιφρόνηση κάθε νόμιμης και ηθικής διαδικασίας σε όλους τους τομείς της δημοκρατικής λειτουργείας της χώρας, βρήκε την αποκορύφωσή της με την κατάρρευση των αγορών, και την οικονομική κρίση που ακολουθεί. Η περίοδος του George W. Bush, θα μείνει στην ιστορία σαν η χειρότερη περίοδος διακυβέρνησης της χώρας.

Η προσπάθεια της Αμερικής να κυριαρχήσει στρατιωτικά και μόνον στον κόσμο, έφτασε στο τέλος της. Ηταν μια μακιαβέλια προσπάθεια εξαπάτησης της ανθρωπότητας και του αμερικανικού λαού, σε όφελος ολίγων εκπροσώπων αμυντικών και πετρελαικών συμφερόντων. Η υιοθέτηση του νεοσυντηρητικού δόγματος, αν και καταστροφική για την ιστορική πορεια της χώρας, διαθέτει ακόμα μια ισχυρή πολιτική βάση, κυρίως στο χώρο των Ρεπουμπλικανών υποστηριχτών του Μακ Κέιν, στους θρησκόληπτους εθνικιστές της «βαθιάς Αμερικής», και τους αφελείς, απληροφόρητους πολίτες της ενδοχώρας. Μαζί με τον υποβόσκοντα σιωπηλό ρατσισμό, που έχει βαθιές ιστορικές και κοινωνικές ρίζες, αποτελούν ένα εκρηκτικό μίγμα που μπορεί να φέρει τους Ρεπουμπλικανούς ξανά στην εξουσία. Μια πιθανή εκλογή του Μακ Κέιν θα είναι και το τελειωτικό χτύπημα στην δυσλειτουργική Αμερική.

Κατα την ταπεινή μου γνώμη, η Αμερική έχει τώρα μια τελευταία και μοναδική ευκαιρία, να διορθώσει τις τραγικές της πράξεις, και να διαμορφώσει θετικά την Ιστορία. Αυτό θα φανεί μέσα στα επόμενα οκτώ χρόνια. Η εικόνα της χώρας δεν μπορεί βεβαίως να διορθωθεί με ημίμετρα. Απαιτούνται σοβαρές προσπάθειες για συμμαχίες σε διεθνές επίπεδο. Οι πόλεμοι του Ιράκ και Αφγανιστάν πρέπει να τερματιστούν. Φραγμός απαιτείται και στον νεποτισμό της εξουσίας, και τη συνεχή κατακρεούργηση του ομοσπονδιακού προυπολογισμού απο τις επιμέρους εταιρείες ιδιωτικών συμφερόντων. Η αγορά του λόμπυ με τους χιλιάδες εκπροσώπους της, θα πρέπει να διαλυθεί. Η μιλιταριστική εξωτερική πολιτική, θα πρέπει επίσης να βρεί μια νέα φιλοσοφική και πρακτική βάση.

Δεν υπάρχει χρόνος. Αν η Αμερική δεν εγκαταλείψει το νεοσυντηρητικό στρατιωτικό δόγμα, και δεν βάλει τάξη στα εσωτερικά προβλήματα της μεσαίας τάξης μέσα στα επόμενα οκτώ χρόνια, η χώρα είναι τελειωμένη. Ηδη οι δυναμικές μετακόμισης του διεθνούς κεφαλαίου εχουν ολοκληρωθεί, και δείχνουν το δρόμο για το μέλλον. Το αμερικανικό Ελ Ντοράντο θα μεταφυτευφθεί στον κόσμο της Ασίας. Θα απομείνει μονάχα μια εκλογική βάση δυσαρεστημένων εθνικιστών, με πολλά πυρηνικά όπλα στη διάθεσή τους, χαμηλή μορφωτική βάση, παντελή έλλειψη ιστορικής συνείδησης και μια θρησκευτική προδιάθεση για την επιτάχυνση των Γραφών. Ενας δηλαδή επικίνδυνος κόσμος.

Ας ευχηθούμε καλή τύχη στον Μπαράκ Ομπάμα. Αντιπροσωπεύει αυτή τη στιγμή, ό,τι καλύτερο έχουμε. Την ίδια την ελπίδα. Αν η εκλογή του στην εξουσία δημιουργήσει ένα λαικό κίνημα απαίτησης αλλαγής, ο νέος πρόεδρος θα μπορέσει να κάνει πολλά και δυναμικά πράγματα. Αν η Αμερική βουλιάξει, όλος ο δυτικός κόσμος θα βουλιάξει μαζί της. Σε λιγότερο απο οκτώ χρόνια.

Αύριο θα ξέρουμε...

----------------------------------------------
Ευχαριστώ τους φίλους bloggers για τις ευγενικές επισημάνσεις, όντως για αυτό το πόστ, έκλεισα τα σχόλια εξ επιλογής. Βρίσκομαι σε μια περίεργη υπερδιέγερση λόγω εκλογών, και με πολύ χαμηλή διάθεση συζήτησης. Θα επανέλθω με το ίδιο θέμα και μετά τις εκλογές. Απλά ήθελα να εκτονώσω λίγο τις σκέψεις μου. Πιστεύω βαθιά αυτά που γράφω.

Wednesday, October 29, 2008

Για την Ισλανδία

Εκμεταλλευόμενος κάποτε μια υπεραντλαντική πτήση, έμεινα ένα διήμερο στο Reykjavík της Ισλανδίας. Με πρόσφατη την εμπειρία της Σκανδιναβίας (Δανία), που επαγγελματικές δουλειές με έφερναν συχνά τα τελευταία τρία χρόνια, απέκτησα μια τρομερή συμπάθεια για το μικρό αυτό νησί, με τους 300 χιλιάδες κατοίκους. Το κοινωνικό του σύστημα, και η συμπεριφορά των κατοίκων του είναι σαφέστατα σκανδιναβικό. Φτάνοντας στη μελαγχολική πρωτεύουσα με τον αρκτικό υποφωτισμό, αισθάνθηκα πως έφτανα στο τέλος του κόσμου. Συνάντησα όμως εκεί, έναν αισιόδοξο και χαρούμενο πληθυσμό, που παρόλα τα αρνητικά στερεότυπα (κατάθλιψη, αλκοολισμός), είχε καταφέρει να οργανώσει τη ζωή του σε στέρεες βάσεις. Φτάνοντας, πληροφορήθηκα πως το νησί είχε σχεδόν μηδέν ανεργία, και πως οι κοινωνικές υπηρεσίες του ήταν όσο καλές όσο και η φήμη τους. Στο μικρό διάστημα που έμεινα στο νησί, επισκέφτηκα τα περίφημα θερμά λουτρά του Blue Lagoon.

Το ηφαιστιογενές και σεισμογενές νησί, έχει έναν σχεδόν απόλυτα ομοιογενή πληθυσμό (αν και τελευταία έχει και μετανάστες), που διαθέτει πλήρη επίγνωση του έξω κόσμου. Το 2007, μια έκθεση του United Nations' Human Development Index, που στηρίζεται σε επιδόσεις στους τομείς της μακροζωίας, υγείας, μόρφωσης και οικονομικών εσόδων, κατάταξε την Ισλανδία σαν την πιο ανεπτυγμένη χώρα στο κόσμο. Η χώρα (πληθυσμιακά μικρότερη απο τη δική μας Πάτρα), ήρθε επίσης πρώτη στις ενδείξεις για κοινωνική ισότητα και σεβασμό προς το περιβάλλον. Με μια άριστη ετήσια οικονομική ανάπτυξη, η χώρα των παγετώνων διατήρησε την μέχρι σήμερα αυτονομία της, διατηρώντας το εθνικό της νόμισμα, και μένοντας έξω απο την Ευρωπαική ένωση (διατηρώντας έτσι και ανέπαφα τα δικαιώματα της αλιείας στα τεράστια χωρικά της ύδατα).

Σήμερα, στα παγκόσμια νέα, η Ισλανδία καταρρέει. Η χώρα με τα 18 δις ΑΕΠ, φαίνεται σήμερα να χρωστάει 80 και πλέον δις σε χρέη. Ο παράδεισος των παγετώνων γίνεται πιά κόλαση για τους συμπαθητικούς κατοίκους του, οι οποίοι μάλλον θα απορούν για το πώς έφτασαν εκεί. Οι τρείς μεγαλύτερες τράπεζες της χώρας βούλιαξαν εν μία νυκτί υπο το βάρος των επενδύσεών τους σε μεγαλύτερες τράπεζες και αγορές του εξωτερικού. Οι επενδύσεις των Ισλανδών φαίνεται να βρίσκονταν σε άκρως επικίνδυνα ομολογιακά κεφάλαια, και καθώς έκείνα έπεσαν, η χώρα αυτόματα χρεωκόπησε. Καθώς η αξία του εθνικού νομίσματος έχασε ένα ξαφνικό 25% της αξίας του έναντι του Ευρώ, η εθνική οικονομία του ισορροπημένου νησιού τινάχτηκε στον αέρα. Το ντόμινο της καταστροφής συνεχίστηκε. Ξένες καταθέσεις στο νησί (κυρίως αγγλικές), κινδύνευσαν να χαθούν, βάζοντας τη χώρα και σε μια διεθνη περιπέτεια να διαφωνεί με την Αγγλία. Σύντομα, η πλούσια και ανεπτυγμένη Ισλανδία, βρέθηκε να εκλιπαρεί τη Ρωσία και το ΔΝΤ για δανεικά. Η Ισλανδία έπαιξε και έχασε, στο διεθνές οικονομικό χρηματιστήριο.

Και αυτό γιατί η Ισλανδία, χωρίς μεγάλη συναίσθηση των δυνατοτήτων της, βρέθηκε να ρισκάρει τα εθνικά της κεφάλαια σε μεγάλες, και ριψοκίνδυνες επενδύσεις εκτός εθνικών συνόρων. Χωρίς κανέναν απολύτως λόγο, η Ισλανδία ασπάστηκε τις άκρατες και φιλελεύθερες πολιτικές της σχολής του Σικάγου. Υπο της πρωθυπουργίας του David Oddsson η Ισλανδία πραγματοποίησε ένα απίθανο πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων, απελευθέρωσης της αγοράς και του Τραπεζικού και φορολογικού της συστήματος. Ψάχνοντας το ίντερνετ, βρίσκει κανείς σημάδια αυτής της περίεργης σχέσης, που η τελική της κατάληξη ήταν η καταστροφή.

Πως είναι δυνατόν, μια κοινωνία, σκανδιναβική στη βάση της και φιλοσοφία, χωρίς κανένα προηγούμενο ακραίας ματεριαλιστικής συμπεριφοράς και πλουτολατρείας, να φτάνει σ’ αυτό το σημείο; Πως γίνεται μια κοινωνία πραγματικής ισότητας να ασπάζεται οικονομικές πολιτικές που δεν έχουν καμμία σχέση με τις ιστορικες δυναμικές που τη δημιούργησαν; Υπήρχαν και εκεί golden boys;

Το αεροπλάνο απο την Κοπενχάγη στο Ρέγκιαβικ ήταν γεμάτο Ισλανδούς που επέστρεφαν απο ψώνια στην ηπειρωτική Ευρώπη. Τα ταξιδια στην Ευρώπη είναι κάτι πολυ κοινό, με πληροφόρησε μια όμορφη και ευγενικιά κυρία που καθόταν δίπλα μου. Οι Ισλανδοί απολαμβάνουν την καλύτερη ζωή στο κόσμο, έχουν παροχές, χρήματα, χρόνο. Για ευρωπαική ένωση, ούτε συζήτηση, κανείς δεν επιθυμεί κάτι τέτοιο. Κάλλιο μόνοι και ελεύθεροι, παρα να μπλέκεις με τις Βρυξέλλες.

Είχα πάντοτε μια ιδιαίτερη αγάπη για τις κοινωνίες εκείνες των ανθρώπων που έβρισκαν τον τρόπο να ζούν άνετα μακριά απο τις πολυπληθείς ρυπώδεις πόλεις, τις μεγάλες γεωπολιτικές στρατηγικές, και τα κακά των υπέρμετρων κοινωνικών και οικονομικών σχεδιασμών. Για τους ανθρώπους που κατάφεραν να διατηρήσουν την αυτονομία και ιδιαιτερότητά τους, μέσα σε μια θάλασσα απο ορμητικά κύματα. Για τους λευκούς της δύσης που αυτονομήθηκαν στην Αφρική, τους χίππυδες κάθε μορφής που στέριωσαν στα νησιά της Καραιβικής. Για τους Γάλλους του Κεμπέκ που σε πείσμα όλων, μιλούν ακόμα τα γαλλικά τους. Για τους Ισλανδούς,, που κράτησαν γλώσσα, κουλτούρα και έναν ιδιαίτερο κοινωνικό σχηματισμό, κάπου μόνοι τους, ανεξάρτητοι.

Αυτά, και κάτι σχετικά ήρθαν στο μυαλό μου, καθώς άκουγα τα πρόσφατα θλιβερά νέα της Ισλανδίας. Στο κέντρο της πόλης, δίπλα στη λουθηρανική εκκλησία που κάποτε ήπια μερικές μπύρες αναλογιζόμενος πόσο πολύπλοκος και μεγάλος είναι αυτός ο κόσμος, έγινε πρόσφατα και μια εργατική διαδήλωση. Αναρωτήθηκα αν η κυρία του αεροπλάνου ήταν εκεί, και άν ακόμα είχε το σπίτι της και τη δουλειά της. Λυπήθηκα ειλικρινά για τα άσχημα νέα.

Φίλοι Ισλανδοί, καλή σας τύχη. Δεν είναι το οικονομικό σύστημα που χάσατε. Είναι η ταυτότητά σας.

Wednesday, October 22, 2008

Η μεγάλη ερωμένη

Η πόλη της Σαγκάης αντικρύζει τη Θάλασσα της Κίνας, χτισμένη πάνω στο ποταμό Huangpu, παρακλάδι του μεγαλύτερου ποταμού της Ασίας Yangtze River ή Chang Jiang. Η πρώτη επαφη με την πόλη, είναι εντυπωσιακή. Μπαίνει ξαφνικά κανείς σε έναν κόσμο χλιδής, οπου τα φώτα του neon ανεβοκατεβαίνουν τα κτίρια σε χιλιόχρωμους πυροτεχνικούς συνδιασμούς. Eναν κόσμο στρατηγικά κατασκευασμένο να θυμίζει φουτουριστικό τοπίο, κόσμο σινε-αισθημάτων, υλικού πόθου και ερωτισμού.

Η ανατολική περιοχή της Σαγκάης, το Pudong, έχει επιλεγεί για να δημιουργηθεί ένα κινεζικό Μανχάτταν, πιο φωτεινό, πιο εντυπωσιακό. Στην περιοχή αυτή, εδρεύουν τα ψηλότερα κτίρια της Κίνας, και τα γραφεία όλων των εταιρειών του κόσμου. Είναι σαφέστατο πως η δημιουργία μιας τέτοιας περιοχής είναι στρατηγική απόφαση τεράστιας σημασίας, καθώς δημιουργεί ένα Καπιταλιστικό ναό πλουτολατρείας, μια προστατευμένη υπερζώνη επιχειρήσεων και ένα σημείο αναφοράς στην νέα ανερχόμενη παγκόσμια δύναμη.

Mια θάλασσα απο ουρανοξύστες απλώνεται στο τοπίο, το 80% των οποίων, χτίστηκαν τα τελευταία 20 χρόνια. Είναι κάτι το ασύλληπτο. Η Κίνα ισορροπεί στα πρόθυρα μιας τρελλής ανάπτυξης, ισοπεδωτική για τις κοινωνικές δομές της, το περιβάλλον και την πολιτιστική αντίληψη των απλών κατοίκων της. Απο το υπερσύγχρονο αεροδρόμιο, καθ΄ οδόν προς την πόλη, μετράω 6 λωρίδες αυτοκινητόδρομου προς κάθε κατεύθυνση. Η Κίνα έχει τους δρόμους και περιμένει τα αυτοκίνητα.

Η Σαγκάη είναι μια πολύ όμορφη πόλη, με μποέμικη και κοσμοπολίτικη παράδοση, κάτι σαν Παρίσι της Ανατολής. Στην ιστορία της, έχει κατοικηθεί απο Ευρωπαίους, που έφεραν στην πόλη συνήθειες απίθανου ευδαιμονισμού, άγνωστου στην τεράστια ενδοχώρα. Ομορφα σπίτια, μαγαζιά και μπάρ κοσμούν την πόλη, η νυχτερινή ζωή της οποίας της έχει δώσει τη φήμη της «αμαρτωλής» πόλης. Ηταν άλλωστε μία απο τις πρώτες πόλεις που η Κίνα άνοιξε στον έξω κόσμο, με τη «βοήθεια» της Αγγλίας.

Μια διεθνής πόλη, πρέπει βέβαια να διαθέτει και τεράστιους συναυλιακούς χώρους τέχνης. Η Σαγκάη πρωτοστατεί σ’ αυτό, με μια σειρά απο παραδοσιακά κτίρια, όπως το καινούργιο κτίριο της όπερας. Κάποιες κυριακές, σε συνοικιακές γειτονιές της πόλης, παρακολούθησα κινεζικό λαικό θέατρο, βασισμένο πάνω σε θέματα της απλής ζωής. Η Κίνα διαθέτει ακόμα πλανόδιους θιάσους που περιφέρονται στην επικράτεια. Η λαική μουσική της Κίνας, τα υπέροχα κουστούμια και φωτισμοί της σκηνής, είναι και θα παραμείνουν μια απο τις πιο έντονες αναμνήσεις μου απο τη μακρινή χώρα. Μου παρέμειναν όμως ακατανόητα, παρόλες τις προσπάθειες που έκανα για να εξοικειωθώ μαζί τους.

Τον δέκατοέννατο αιώνα, η περιοχή The Bund ηταν η καλύτερη δυτική διεύθυνση στην Ασία. Ευρωπαίοι αριστοκράτες (και πολλοί Ρώσοι), μετέφεραν εδώ έναν καταπληκτικό πλούτο καί έναν ελιτίστικο τρόπο ζωής. Η Κομμουνιστική επανάσταση έδωσε τέλος στον ξένο συνοικισμό. Η έξοδος ήταν μαζική. Τα σπίτια κατασχέθηκαν και μετατράπηκαν σε κυβερνητικά γραφεία. Σήμερα, η ίδια περιοχή ξαναγυρνάει στα χέρια των πολυεθνικών.

Οι αγορές της πόλης αναδύουν μια καταπληκτική δυναμικότητα. Μια απίθανη πραμάτεια εκτιθεται στα χιλιάδες μικρομάγαζα της πόλης. Υφάσματα, χρυσαφικά, ηλεκτρονικά. Η νεαρή γενιά της Κίνας έχει μια ψύχωση με τα κινητά τηλέφωνα. Οι κοπέλλες με τα φανταχτερά ρούχα. Στα ξένα φαστφουντάδικα εισαγωγής (Mac Donalds, Starbacks, Tuco Bell), οι ουρές είναι τεράστιες. Τεράστια όμως και η παραοικονομία. Απο Windows XP και Rolex απομιμήσεις , μέχρι ιταλικές τσάντες και γαλλικά αρώματα. Αδύνατον η αστυνομία να κοντρολάρει το εμπόριο της λαοθάλασσας. Ενας εμπειρικός νόμος λέει πως τελικά η συμφωνία κλείνεται στο 40% της αρχικής τιμής. Η αγορά είναι ένα ατέλειωτο παζάρι.

Οι κινέζοι μοιάζουν να είναι εθνικά ενωμένοι όσο ποτέ στο παρελθόν. Και υπερήφανοι. Τους ενώνει η Ιστορία και η γλώσσα. Η νέα μορφή της γλώσσας, ιδεολογικό κατασκεύασμα του Μάο, έχει μειώσει τα κινεζικά ιδεογράμματα σε μερικές μόνον χιλιάδες. Η κινεζική γλώσσα, έχει διαφορετικές προφορές ανα περιοχές, αλλά τα σύμβολα παραμένουν αναγνωρίσιμα παντού.

Σε όλες της τις προσπάθειες, η Κίνα φαίνεται να αντιγράφει τις δομές της δύσης. Στις επιστήμες, στο εμπόριο, στην τεχνολογία. Ενας τεράστιος πλούτος επενδύεται στις επιστήμες, και στον στρατιωτικό τομέα. Η Κίνα αργά και σταδιακά, δημιουργεί τις τομές που απαιτούνται για την διεθνή επικράτησή της στο κόσμο. Η χώρα έχει ήδη ξεκινήσει την δημιουργία ελιτ πανεπιστημίων, που θα παράγουν την ηγεσία των επόμενων χρόνων. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, η κινεζική ομογένεια έχει επίσης τα μάτια της στραμμένα στη μητρόπολη. Μέχρι το 1965, η Αμερική απαγόρευε τη μετανάστευση κινέζων απο τη Λαική Δημοκρατία. Σήμερα, οι κινέζοι μετανάστες έχουν βάλει τη σφραγίδα τους παντού. Στη βιωματική μου εμπειρία, παρότι η Δύση τους έχει οφελήσει οικονομικά, οι κινέζοι μετανάστες παραμένουν βαθιά ασιάτες στα ήθη και τα έθιμα, στη δομή της οικογένειας και στις κοινωνικές τους συμπεριφορές. Είμαι προσωπικά απολύτως σίγουρος, πως θεωρούν τη Δύση πολιτιστικά κατώτερη.

Η Κίνα διοικείται ακόμα απο τη λαική βάση, με επιτροπές που ρυθμίζουν τα προβλήματα σε τοπικό επίπεδο. Απο την επανάσταση του Μάο, ο πληθυσμός μαζεύτηκε σε κρατικά διαμερίσματα, όπως αυτό της φωτογραφίας. Κοινά μπάνια, κοινά πλυντήρια. Η υποδομή αυτή, έχει ήδη ποιοτικά καταρρεύσει, και η σύγχρονη πολιτεία έχει αποφασίσει τη κατεδάφισή της.

O Leo, ενα απο τα παιδιά της δουλειάς, με ξεναγεί στη γειτονιά του. Ανήκει στη νέα γενιά, με φιλοδοξίες και όνειρα μεγάλα. Δεν διαφέρει καθόλου σε γνώσεις και συμπεριφορά απο οποιοδήποτε δυτικό της ηλικίας του. Γεννήθηκε και μεγάλωσε στα διαμερίσματα του Μάο, μοιράζοντας το λίγο χώρο του με τη μεγάλη του οικογένεια. Η οικογένειά του έλαβε την ειδοποίηση να εκκενώσει το διαμέρισμά της. «Ολοι έφυγαν», εξηγεί ο Leo, «ο παππούς μου όμως αρνείται να μετακινηθεί. Θα πρέπει να τον πάρουν με το ζόρι».

Και αυτό γιατί η ζωής της παραδοσιακής Κίνας, είναι στο δρόμο. Ολα στην Κίνα, βρίσκονται στο δρόμο, με τα εκατομμύρια ποδήλατα, τα εκατομμύρια μικρομάγαζα. Οι κινέζοι ειναι τρομερά κοινωνικοί άνθρωποι. Στο χαρακτήρα τους διαβλέπω μια τρομερή επιχειρηματικότητα, μια περιέργεια, μια εμπορική σπιρτάδα. Και όμως, το μοντέλο αυτό συνύπαρξης, εγκαταλείπεται σταδιακά, για ένα δυτικότροπο μοντέλο ιδιωτικής ζωής, και ένα μοντέλο εργασίας που η λαική βάση απεχθάνεται.


Στις λαικές συνοκίες της πόλης, φαγητά, ρούχα, αντικείμενα, απλωμένα στο δρόμο. Οι δρόμοι της πόλης γεμάτοι απο πλήθη ανθρώπων που ιδιωτεύουν απο το τίποτα. Τεράστιες μάζες ανθρώπων βιοπορίζονται με αυτοσχεδιασμούς. Η Κίνα είναι ένα έθνος εμπόρων. Για τέσσερους μήνες, έτρωγα στο δρόμο. Κάποια οικογένεια ανέλαβε να μου καθαρίζει και να μου σιδερώνει τα ρούχα. Κάποιοι άλλοι μαγείρευαν τα φαγητά που τους ζητούσα. Με μια ευγένεια απαραμιλλη που θα την θυμάμαι για όλη μου τη ζωή.

Απο τη λαίλαπα της ανοικοδόμησης, φαίνεται να έχει ξεφύγει η παλιά Σαγκάη. Είναι το ιστορικό κομμάτι της πόλης, με αριστουργηματικά αρχιεκτονικά κτίσματα, μαγαζιά και ναούς. Μεγάλο κομμάτι της παλιάς πόλης έχει ήδη καταστραφεί, αλλά με χαροποίησε το γεγονός πως υπάρχει κοινό λαικό αίτημα να διατηρηθεί η περιοχή ανέπαφη, σαν ζωντανό ιστορικό κύτταρο, καταμεσής της πόλης. Οι φίλοι της δουλειάς, αφιέρωσαν τον ιδιωτικό τους χρόνο να με ξεναγήσουν στα σπλάχνα αυτής τη δαιδαλούπολης, όπου κάθε γωνιά έχει το συμβολισμό της και την αξία της.

Στο κέντρο της πόλης, το Mουσείο Τέχνης, και η πλατεία του Λαού. Στο υπέροχο μουσείο με τις θεματικές εκθέσεις, έμεινα πραγματικά άναυδος απο τις κινεζικές χαρτογραφίες, και συλλογές λαικής τέχνης. Οι κινέζοι αγαπούν και σέβονται τον πολιτισμό τους. Αγάλματα με τους ηγέτες της Κίνας, ακόμα κοσμούν τις πλατείες και τους κοινούς χώρους, αν και η κουλτούρα της προσωπολατρείας έχει κατα γενική ομολογία εξαφανιστεί.

Το δεύτερο παιδί στην Κίνα, είναι υπόθεση των πλουσίων, καθώς μια τέτοια υπόθεση φαίνεται να κοστίζει κάπου 5 χιλιάδες ευρώ, ποσό μεγάλο για τις λαικές τάξεις. Στην πόλη της ευκαιρίας και των φωτών, οι επαρχιώτες που καταφτάνουν απο το εσωτερικό της χώρας γίνονται αμέσως αντιληπτοί. Καταλύζουν με τα φτωχικά γκρίζα τους ρούχα τους δρόμους της πόλης, κουβαλώντας μαζί τους μερικά ρούχα και αντικείμενα. Το βλέμμα τους έλκεται απο τα φωτορυθμικά της μεγαλούπολης, ένα είδος οπτικού θεάτρου για επαρχιώτες. Μου θύμισαν τους επαρχιώτες της ελληνικής επαρχίας που με δέος και ελπίδα, κατέφταναν κάποτε στο κέντρο της Αθήνας.

Η λαική τέχνη των μεινοτήτων της Κίνας, στην έκθεση της αγοράς. Θιβετιανά βραχιόλα, σπαθιά και κεντητά. Η πόλη της Σαγκάης είναι γεμάτη απο ενδομετανάστες, και εκκλησίες όλων των ειδών. Η εσωτερική μετανάστευση του πληθυσμού είναι κοντρολαρισμένη, και γίνεται με ειδική άδεια. Το Χόνγκ Κόνγκ, για παράδειγμα, απαιτεί ειδικές άδειες μετακίνησης και εργασίας.

Απλοί και ασκητικοί οι ναοί της Κίνας, βουτηγμένοι στο μυστήριο, τον χαμηλό φωτισμό, και την αισθησιακή αρχιτεκτονική. Τόπος σεβασμού των νεκρών, προσευχής και πνευματικότητας, αποτελούν τα πάμπολλα τέμπλα της πόλης.

Οι κινέζοι έχουν σοβαρή σχέση με την παράδοση, αν και στη συμπεριφορά τους δεν διέκρινα την θρησκευτική ευλάβεια και ηθικοπλαστική συμπεριφορά της Δύσης. Η νέα γενιά, μάλλον αδιαφορεί για τους συμβολισμούς του παρελθόντος. Η κυρία της φωτογραφίας, αφού εναπόθεσε μια σκαλιστή προσευχή δίπλα στο άγαλμα του Βούδα, ξορκίζει τώρα τα κακά πνεύματα των νεκρών.

Στην ευρωπαική μεριά της πόλης, πίσω απο ψηλούς τοίχους, παλιά αρχοντικά ευρωπαίων και κινέζων αριστοκρατών. Αγορασμένο με δωρεές κινέζων της διασποράς, το σπίτι του Sun Yat-sen, του πρώτου προέδρου της Λαικής Δημοκρατίας της Κίνας. Μια προσωπικότητα αγαπητή απο όλους τους κινέζους.

Η Κινα ανακαινίζει τα ιστορικά της σπίτια, και συμμαζεύει την ταραχώδη ιστορία της. Στα μουσεία και ιστορικά μέρη της πόλης, βλέπει κανείς με καθαρή ματιά σκηνές, εικόνες και περιγραφές απο όλες τις ιστορικές περιόδους, χωρίς λογοκρισία. Τα βιβλιοπωλεία της Σαγκάης είναι γεμάτα με μεταφρασμένα βιβλία κινεζικής, ευρωπαικής και αμερικανικής λογοτεχνίας. Στη μεγάλη και σύγχρονη πόλη, βιβλία πληροφορικής συνυπάρχουν με το κόκκινο βιβλιαράκι του Μάο, που πουλιέται στους τουρίστες για 30 cents.

Η κυβέρνηση κοντρολάρει το Ιντερνετ, αλλά στις μεγάλες πόλεις, η μάχη είναι χαμένη, με πληροφορούν κινέζοι φίλοι. Τα ίντερνετ καφέ της πόλης σε πάνε πιά όπου θέλεις. Το ίδιο και με τα βιβλία. Παλιά, υπήρχαν λίστες με απαγορευμένα βιβλία, αλλα σήμερα δεν κάνουν πιά ούτε έρευνα. Η πολιτική ανησυχία της κινεζικής ηγεσίας φαίνεται να περιορίζεται στην ενδοχώρα, και έχει σκοπό την ομαλή ιστορική μετάβαση του πληθυσμού στις πόλεις.

Η μεγάλη αγορά της Κίνας, έλκει τους πάντες. Στο πιάνο μπάρ του ξενοδοχείου, συναντώ έναν έλληνα, εκπρόσωπο της ναυτιλιακής εταιρίας ΛΤΣΗ. «Η οικογένεια δεν έχει πλέον ναυτιλιακά ενδιαφέροντα», με πληροφορεί. Αναμένει απλά την απελευθέρωση της τραπεζικής αγοράς της Κίνας (η χώρα έχει μόνον μία Τράπεζα, την Bank of China) με σκοπό να μπεί στην αγορά των καταναλωτικών και άλλων δανείων. «Βρισκόμαστε εδώ, και περιμένουμε τώρα για τέσσερα χρόνια. Στα χαρτιά, και για άδεια παραμονής, φαινόμαστε σαν εταιρεία εισαγωγής Μαρμάρων...».

----------------------------------------------------------------------
All pictures by Locus Publicus, free for public use
Shanghai, China
-----------------------------------------------------------------------