Μια στιγμή στην αιωνιότητα

Ομορφο, γλυκό πρωινό της άνοιξης, με τα λουλούδια ανθισμένα και τη μυρωδιά της θάλασσας έντονη στην φωτεινή ατμόσφαιρα. Μέρα της άνοιξης στη Νέα Αγγλία, στον Νέο Κόσμο της ανακάλυψης, οργιάζει η φύση με χρώματα, λουλουδιασμένα σπίτια, δέντρα χιλιάδων χρόνων και πράσινα πάρκα. Μια αληθινά όμορφη μέρα με το μάτι να αντικρύζει το μπλέ του Ατλαντικού, τους μακρινούς φάρους στην είσοδο του λιμανιού της παλιάς πόλης, και τους γλάρους να πετάνε κυκλικά γυρεύοντας τροφή.

Το πλήθος άρχισε σιγά σιγά να συγκεντρώνεται. Στο προαύλιο του πανεπιστημίου, ανάμεσα στα τεράστια κτίρια με το κεραμιδί βιομηχανικό χρώμα, μπροστά στη θάλασσα που μυρίζει ιώδιο και αρμύρα, οι φοιτητές κάνουν την εμφάνισή τους. Με τις ομοιόμορφες μαύρες στολές και τα κολλεγιακά τους ποιλίκια, με χαμόγελα, φωνές και γέλια, οι ομάδες παίρνουν σιγά σιγά τη θέση τους. Σήμερα γίνεται η απονομή των πτυχίων. Οι κόποι των φοιτητικών χρόνων έχουν σήμερα την τιμητική τους. Καθώς ο ήλιος καίει το δέρμα και η αύρα σαρώνει τα πρόσωπα, όλοι μοιάζουν χαρούμενοι. Μια μέρα χαράς και αμοιβής για το μόχθο και τα ξενύχτια των φοιτητικών χρόνων.

Παίρνω και εγώ τη θέση μου. Σε λίγη ώρα, θα είμαι απόφοιτος ενός πανεπιστημίου που πράγματι αγάπησα πολύ, που με κούρασε, με πάιδεψε, με μόρφωσε. Δεν έχουν τελειωμό οι αναμνήσεις. Οι φίλοι που έκανα στα μαθήματα, η μυρωδιά της βιβλιοθήκης, οι όμορφες συζητήσεις στα καφενεδάκια της πόλης, οι γνωριμίες με παιδιά απ’ όλο τον κόσμο. Το Latin Club με τους τρελλούς διανοούμενους, την καπνισμένη ατμόσφαιρα και τις αναφορές για έναν καλύτερο κόσμο. Και μέσα σ’ όλα, και μια αγάπη πανεπιστημιακή, μια αληθινή, αγνή, νεανική και ουτοπική αγάπη, που πάντα θα κουβαλώ μαζί μου. Και το Café Brazil. Εκεί, στον τρίτο όροφο, με τα χαρακωμένα τραπεζάκια, τις ζωγραφικές των φοιτητών στους ξεφτισμένους τοίχους, και τους δυνατούς καφέδες.

Υπάρχουν περίοδοι στη ζωή των ανθρώπων, που έχουν μεγάλη αξία. Δεν ξέρω πως, αλλά νοιώθω πως για μιά πενταετία, χώρεσα τα πάντα στη ζωή μου. Δουλειά, διάβασμα, αγάπη, φίλους. Εγινα υπεράνθρωπος. Δούλεψα για να ζήσω, δούλεψα σκληρά. Δούλεψα για τα έξοδα της μόρφωσης που ήρθα να αγοράσω, για τα βιβλία που ακόμα τα έχω και τα διαβάζω, για τα έξοδα του σπιτιού. Για το οχτακύλινδρο σεβρολετάκι που το θεωρούσα λιμουζίνα. Και βέβαια για κάθε στιγμή ύπαρξης και πολύτιμης ανάμνησης. Μόνος μου στις αποφάσεις, στο μόχθο, στο ξενύχτι. Αλλά γέμισε η ζωή μου με σημαντικά πράγματα. Με ωραίους φίλους, με πανέμορφες μουσικές βραδιές, με μια αλλόκοτη και άγρια ελευθερία που απόκτησα απο τα δεκαοκτώ. Υπήρχε βέβαια και εκείνη. Η κορύφωση της ύπαρξής μου, το άλλο μου μισό. Αν κάνεις φοιτητής και δεν ερωτευτείς, στράφι πάνε όλα.

Καθώς η ώρα περνάει, οι οργανωτές της εκδήλωσης μας μοιράζουν στο χώρο με τα καθίσματα. Στο κέντρο του προαυλίου, οι φοιτητές. Γύρω τους, πλήθη γονέων και φίλων που ξεφωνίζουν και κραδαίνουν λουλούδια και δώρα. Μαζί μου, μερικοί καλοί φίλοι. Πέντε έξι άτομα που με τιμούν με την παρουσία τους. Ανθρωποι που πέρασαν μαζί μου στιγμές συγκλονιστικές, γεύτηκαν αυτοσχέδιες μαγειρικές, ήπιαν όλου του κόσμου τα ποτά, μοιράστηκαν χαρές, ξενύχτια , ακόμα και ρούχα.

Η παράσταση αρχίζει. Ενα απίθανο ξεφωνητό ξεχύνεται στον αέρα, καθώς το πλήθος βλέπει τους επισήμους να μπαίνουν στο προαύλιο. Ο πρόεδρος του πανεπιστημίου, τα επίσημα μέλη της ακαδημαικής επιτροπής, πολλοί καθηγητές. Αλλά οι φωνές δεν γίνονται για αυτούς! Το πλήθος περιμένει τους τιμητικούς προσκεκλημένους του πανεπιστημίου, τους ομιλητές της εκδήλωσης που η σχολή έχει καλέσει επίσημα, και θα τους απονείμει και τιμητικά διπλώματα. Μέσα απο απίθανες φωνές και ντόρο, οι προσκεκλημένοι κατευθύνονται χαμογελώντας προς τον χώρο τον επισήμων.

Ο ηθοποιός Robert Redford, αναμφισβήτητος στάρ του κινηματογράφου, και μεγάλος γόης, διασχίζει το πλήθος των φοιτητών. Οι γυναίκες παραληρούν. Χέρια απλώνονται να τον αγγίξουν. Φιλιά πετούν στον αέρα, λουλούδια τον κατακλύζουν. Οι άντρες πολλοί πιο ήπιοι, αναρωτιούνται πως τα κατάφερε ο άτιμος και έχει τόση ζήτηση! Μπροστά του, ακολουθεί ο δεύτερος επίσημος προσκεκλημένος, ο ιστορικός Arthur Schlesinger. Πολυγραφότατος και τίμιος ιστορικός, κάτοχος του αξιόπιστου βραβείου Pulitzer Prize, σύμβουλος αμερικανών προέδρων, μέλος της ομάδας του προέδρου Κέννεντυ. Στη σημερινή εκδήλωση, θα μιλήσουν και οι δύο. Το Πανεπιστήμιο θα τους απονείμει το τιμητικό τίτλο του Doctor of Humanity.

Kαι ενώ εμείς ξεροκαιγόμαστε σαν ρέγγες στον μεσημεριανό ανελέητο ήλιο, οι προσκεκλημένοι παίρνουν τις θέσεις τους στη σκιά της πολύ αναπαυτικής και δροσερής τέντας που έχει στηθεί για τους επισήμους. Ο κ. Redford παίρνει το μικρόφωνο. Πανζουρλισμός! Οι φοιτήτριες ουρλιάζουν, οι φωτογράφοι μάχονται για θέση μάχης. «Ζεσταίνεστε;» αστειεύεται, «εμείς έχουμε την τέντα!». Και με φωνή σταθερή, χιούμορ και άνεση, μας απευθύνει χαιρετισμό και επαίνους για την αποφοίτησή μας. Μιλά κατόπιν για την τέχνη, για τον κινηματογράφο, για τον κόσμο που αλλάζει. Να προσπαθήσουμε όλοι μας, προτρέπει, να δώσουμε κάτι για τους ανθρώπους γύρω μας, για την τέχνη, για την επιστήμη. Να δώσουμε στη ζωή μας νόημα και σκοπό. Οσο μπορούμε.

Ακολουθεί ο κ. Schlesinger. Αλλη γεύση. Με τον αέρα του αληθινού διανοούμενου και αριστοκράτη, μας προτρέπει να αποκτήσουμε ιστορική συνείδηση. Να κοιτάξουμε τον κόσμο γύρω μας, να δούμε τις καταβολές μας, την ιστορική εμπειρία του ανθρώπου, και να στηρίξουμε τη διανόησή μας σε μια υγειή ιστορική αντίληψη. Γιατί ο άνθρωπος είναι προιόν της Ιστορίας. Μιλάει κατόπιν για την πολιτική, τη διπλωματία, τις διεθνείς σχέσεις. Ενας σεβάσμιος και τίμιος ιστορικός διανοητής. Το πλήθος τον επευφημεί.

Ακολουθεί η απονομή των πτυχίών. Μέσα σε μια φεστιβαλίστική ατμόσφαιρα, με φωνές, γέλια και οικιότητα, αποκτώ επιτέλους το πολυπόθητο πτυχίο των Οικονομικών. Καθώς η εκδήλωση φτάνει στο τέλος της, γονείς και παιδιά σμίγουν ξανά, με σχέδια για κάποια βραδινή γιορτή. Συναντώ και εγώ τους φίλους μου, πετάω το καπελάκι στον αέρα, και τους καλώ να γιορτάσουν μαζί μου την ημέρα.

Μέρες αργότερα, σκέφτηκα πως δεν είχα ούτε μια φωτογραφία απο την αποφοίτηση. Στην ευφορία της στιγμής, βρέθηκα απροετοίμαστος. Μια τέτοια μέρα, και ούτε μια φωτογραφική ανάμνηση. Δεν πειράζει, σκέφτηκα, θα μείνει ανεξήτηλη η μέρα, για πάντα στο μυαλό μου.

Και όμως. Πρίν λίγες μέρες, είκοσι χρόνια μετά την αποφοίτηση, ο φίλος μου και πρώην συγκάτοικος Κώστας με πληροφόρησε πως βρήκε μερικές φωτογραφίες απο εκείνη την ημέρα! Τις είχε τραβήξει με τηλεφακό. Απο τις 12 φωτογραφίες που πήρα, οι 9 ήταν κουνημένες. Χωρίς τρίποδα, και μέσα στο στριμωξίδι του πλήθους, ο φουκαράς συγκάτοικος έκανε ό,τι μπορούσε. Τρείς όμως φωτογραφίες βγήκαν καλές. Κατάφερε ο άτιμος να διασώσει τα σπουδαιότερα της ημέρας. Μια στιγμή στην αιωνιότητα. Αξιος!
--------------------------------------------------------------------
Φίλε Κώστα σ’ ευχαριστώ. Μεγάλη μου τιμή και χαρά που παίρνω τις φωτογραφίες. Για την καθυστέρηση των είκοσι ετών δεν πειράζει. Ετσι είναι η ζωή. Μου έκανες μπαγάσα το καλύτερο δώρο γενεθλίων. Τις αναρτώ στο πόστ για την αιωνιότητα. Νάσαι καλά!

University of Massachusetts, Boston
Class of 1988

Robert Redford
Arthur M. Schlesinger
U Mass Boston
--------------------------------------------------------------------
Είκοσι επίσης χρόνια μετα την ίδια εποχή, ο φοιτητικός κόσμος του πανεπιστημίου απαιτεί απο την ακαδημία να ακυρώσει τον τιμητικό τίτλο που απένειμε το 1986, στον δικτάτορα της Ζιμπάμπουε Robert Mugabe.
Revoke honorary degree for Mugabe.

Στις 2 Ιουνίου του 2006, το πανεπιστήμιο απονέμει τιμητικό τίτλο στον γερουσιαστή και υποψήφιο πρόεδρο των ΗΠΑ Barack Obama.
Sen. Barack Obama to Receive Honorary Degree

To 1995, ενα άλλο πανεπιστήμιο της Βοστώνης, το Boston University, ακυρώνει λίγες ώρες πριν την εκδήλωση (με απόφαση του προέδρου του John Silber), την απόφασή του να απονείμει τιμητικό τίτλο στον Sali Berisha, πρόεδρο της Αλβανίας. Eίχαν προηγηθεί ταραχώδεις διαδηλώσεις ελλήνων φοιτητών.
US university drops honor to Albanian president