Friday, September 26, 2008

Φιλοσοφικά κολλήματα

Η χρηματοοικονομική κρίση στις Ηνωμένες Πολιτείες, έχει πυροδοτήσει μια τεράστια συζήτηση για το ρόλο και το μέλλον του Καπιταλισμού. Για το άν ο Αμερικανικός Καπιταλισμός καταρρέει, πόσο Καπιταλισμό έχουμε, και ποιούς καλύπτει. Στην ψυχοσύνθεση της στιγμής, έχει προστεθεί και ο όρος «Σοσιαλισμός», μιά μέχρι τώρα απαγορευμένη λέξη στην αμερικανική ήπειρο. Μεγάλο μέρος του αμερικανικού λαού, βλέπει πλέον καθαρά, ένας ειδος προστατευτικού σοσιαλισμού, που καλύπτει τον εταιρικό κόσμο της χώρας (Corporate Socialism), ενώ η υπόλοιπη κοινωνία βρίσκεται και ζεί μέσα σε συνθήκες ελεύθερης αγοράς και ανταγωνισμού. Και έχουν δίκιο.

Τεράστια ενέργεια έχει σπαταληθεί για να δημιουργηθεί στους αμερικανούς μια ιδιαίτερη συναισθηματική σύνδεση με τις ιδέες της ελεύθερης αγοράς. Με επιτυχία, θα έλεγα. Μόνον που ο μέσος αμερικανός, όταν μιλάει για ελεύθερη αγορά, εννοεί τον κόσμο της καθημερινότητάς του. Την καταναλωτική αγορά, που στηρίζεται στις ιδέες της αγοράς και ζήτησης, και την εργασιακή αγορά, που στην Αμερική τουλάχιστον, είναι αξιοσημείωτα αξιοκρατική. Εκεί υπάρχει ελεύθερη αγορά. Ο συναισθηματισμός όμως αυτός, εμποδίζει πολλούς να δούν την απλη πραγματικότητα.

Πως κατα μεγάλο μέρος, η Αμερική, οφείλει την ανάπτυξή της στις κρατικές χρηματοδοτήσεις. Πως καμμία ανεπτυγμένη χώρα στον κόσμο δεν αναπτύχθηκε τυχαία, με επενδυτικές ενέσεις ιδιωτών και Venture Capital. Πως απόλυτος Καπιταλισμός δεν άνθισε ποτέ σε καμμία αναπτυγμένη χώρα. Ολες οι αναπτυγμένες χώρες του κόσμου, ακολούθησαν την ίδια πορεία ανάπτυξης. Αγροτική μεταρρύθμιση (με κυβερνητική βοήθεια), μετάβαση σε κάποιο στάδιο μικροκαπιταλισμού (με κυβερνητικές υποστηριχτικές νομοθεσίες σε θέματα εργασίας, παιδείας, υγείας και φορολογίας), και μετέπειτα μετάβαση σε άλλα καπιταλιστικά στάδια παγκοσμιοποίησης (με μεγαλύτερο ακόμα κυβερνητικό παρεμβατισμό και βοήθεια).

Τα μεγαλύτερα projects στην Αμερική, απο τον τηλεγραφο, μέχρι τους σιδηροδρόμους, και απο τα διαστημικά προγράμματα μέχρι τα οπλικά συστήματα, έχουν τη σφραγίδα της κυβέρνησης. Στο χώρο των επιστημών, η συνολική ιστορία του Computing έρχεται σχεδόν αποκλειστικά απο κυβερνητικές στρατιωτικές χρηματοδοτήσεις. Μεγάλη ήταν επίσης η επίδραση της κυβέρνησης στους χώρους της Φυσικής, Ψυχολογίας, Γεωλογίας, και Αεροναυπηγικής. Η τεχνολογία του στρατού παραμένει «η ιερή αγελάδα» του αμερικανικού συστήματος, και χρηματοδοτείται αδρά απο το Κογκρέσσο. Τα διαστημικά, οπλικά και πυρηνικά συστήματα της Αμερικής έχουν δημιουργηθεί αποκλειστικά με κυβερνητικά κεφάλαια.

Ο κρατικός σχεδιασμός μέρους της αμερικανικής οικονομίας, επεκτείνεται και σε πάρα πολλά πανεπιστήμια. Εκεί δοκιμάζονται νέες τεχνολογίες, ιδέες, και κυοφορείται το περιβάλλον για έρευνα και ανάπτυξη. Πολλές τεχνολογίες, καταλήγουν στην καταναλωτική αγορά. Ειδικά τα μεγάλα γνωστά πανεπιστήμια, είναι αποδέκτες τεράστιας κυβερνητικής βοήθειας. Χιλιάδες projects χρηματοδοτούνται απο την κυβέρνηση. Κανένα αμερικανικό πανεπιστήμιο δεν είναι ιδιωτικό, με την έννοια που αποδίδουν στον όρο οι σύγχρονοι Ελληνες πολίτες.

Οταν το 1979, η αυτοκινητοβιομηχανία της Chrysler ζήτησε χαμηλοτοκο δάνειο αξίας 1.5 δισεκατομμυρίων απο την αμερικανική κυβέρνηση, η ιδέα θεωρήθηκε σκάνδαλο. Οι υπέρμαχοι του φιλελευθερισμού καταδίκασαν την απόφαση σαν αντι-αμερικανική και αντι-καπιταλιστική ιδέα. Σήμερα τα πράγματα έχουν αλλάξει αισθητά. Oι αμερικανικές αυτοκινητοβιομηχανίες, περιμένουν κυβερνητική βοήθεια 50 δισεκατομμυρίων για εκσυγχρονισμό, χωρίς τον οποίον δεν μπορούν πλέον να ανταγωνιστούν διεθνώς (τους άλλους που χρηματοδοτούνται επίσης κρατικα).

Επι προεδρίας Μπους του πρώτου, η αμερικανική κυβέρνηση πληρωσε τη χρεωκοπία 747 τραπεζών που δανειοδοτούσαν ασύστολα. Το πακέτο τότε, ήταν περίπου 160 δισεκατομμύρια δολλάρια. Και μία μόλις εβδομάδα μετά την 11η Σεπτεμβρίου, και ενώ ο αμερικανικός λαός θρηνούσε ακόμα τα θύματά του, οι αεροπορικές εταιρείες της χώρας ζήτησαν και πήραν οικονομική βοηθεια για να μην κλείσουν εντελώς. Και έτσι, ερχομαστε στο σήμερα, οπου οι Τράπεζες της χώρας, μετά απο μια περιοδο τρελής οικονομική κατάρρευσης, ζητούν απο την κυβέρνηση «πακέτο διάσωσης» 700 δις δολλαρίων. Και θα τα πάρουν.

Ολες οι αναπτυγμένες χώρες του κόσμου εχουν μικτές οικονομίες. Με κρατική παρέμβαση τεράστια. Με κυβερντητικά σχέδια ανάπτυξης. Σε καμμία χώρα η ανάπτυξη δεν ξεκίνησε απο τη λαική βάση προς τα πάνω. Η ανάπτυξη ήταν σχεδιασμένη απο την κορυφή, και κατέβηκε μέχρι τον πάτο. Ετσι αναπτύχθηκε η Γερμανία μετά τον πόλεμο. Με κυβερνητικό παρεμβατισμό. Την ίδια μέθοδο ακολούθησε και η Ιαπωνία με σχέδια που ξεκίνησαν απο το πανίσχυρο ΜΙΤI. Την ίδια πορεία (με παραλλαγές), ακολουθεί σήμερα και η Κίνα, με τον κρατικό της καπιταλισμό. Την ίδια πορεία ακολούθησε και η Ελλάδα οταν η κυβέρνηση δημιουργησε τη Χαλυβουργικη και τα Ναυπηγεία. Την ακριβώς ίδια πορεία ακολουθησε και η Αμερική.

Στην ουσία, όλες οι ανεπτυγμένες χώρες του κόσμου, εφαρμόζουν την πολιτική του κρατικού παρεμβατισμού. Εμπεριέχουν δηλαδή, μια δυνατή δόση σοσιαλισμού. Εχουν δημιουργήσει (αρχικά με τεράστια κρατική παρέμβαση, κατόπιν με ιδιωτική χρηματοδότηση), έναν καπιταλιστικό πυρήνα παραγωγής, ο πλούτος του οποίου χρηματοδοτεί τα διάφορα κοινωνικά συστήματα. Το ζητούμενο είναι (και εκεί έγκειται και η διαφορά των συστημάτων), στο που διανέμεται ο πλούτος που παράγεται. Με αυτό το κριτήριο, η Σουηδία, για παράδειγμα είναι πιο σοσιαλιστική απο την Αμερική. Μοιράζει μεγαλύτερο πλούτο στο κέντρο του κοινωνικού ιστού της. Η Αμερική πολυ λιγότερο (γι αυτό και έχει πρόβλημα).

Η εμμονή των αμερικανών με την ελεύθερη αγορά, είναι η ίδια με την φιλοσοφική εμμονή πολλών ελλήνων να οικοδομήσουν μια σοσιαλιστική κοινωνία παροχών, χωρίς να παράγουν τίποτα. Χωρίς την απαιτούμενη καπιταλιστική βάση που θα παράγει πλούτο. Είναι δύο φιλοσοφικά «κολλήματα», που έχουν κουράσει την ανθρωπότητα. Κατέληξαν σε πολέμους, σε επαναστάσεις, σε κινήματα. Εδωσαν, και τα δύο, μια ουτοπιστική εικόνα του κόσμου. Απο τη μιά, ο όποιος Milton Freedman με τις φιλελεύθερες κορώνες του. Απο την άλλη ο όποιος Κarl Marx με την εμμονή του να αλλάξει τη φύση του ανθρώπου.

Οι καλύτερες κοινωνίες του κόσμου, οι πιό ισορροπημένες, είναι οι δυτικοευρωπαικές. Δεν είναι τέλειες κοινωνίες, αλλά έχουν καταννοήσει την ισορροπία μεταξύ καπιταλιστικής παραγωγής και κοινωνικού συστήματος. Η Ελλάδα ακόμα. Και η Αμερική, ξυπνάει τώρα απο το λήθαργο της δικιάς της οπτασίας, για να διαπιστώσει το αυτονόητο. Πως όλα οφείλουν να είναι ελεγχόμενα. Πως η κυβέρνηση, είτε το θέλουμε είτε όχι, έχει θέση στη ζωή μας. Πως καμμία οικονομία δεν «αυτορυθμίζεται». Πώς ιδιωτικές εταιρείες δεν μπορούν εκ φύσεως να ασκούν κοινωνική πολιτική. Και πως η επιτυχία του Καπιταλισμού, έγκειται ακριβώς στην ισορροπία του με την ιδιωτική οικονομία. Ο Καπιταλισμός, δηλαδή, είναι (θεωρητικά), το πρώτο, και αναγκαίο βήμα ενός καλού Σοσιαλισμού.

36 comments:

ria said...

καλημέρα από τη βροχερή αθήνα με τον ήλιο να παιζει κρυφτό με τα σύννεφα!

το άρθρο δε θα το σχολιάσω γιατί φοβάμαι μην εκτεθώ.

θα αναφερθώ όμως στο βιβλίο που μας χάρισες και το ρούφηξα στην κυριολεξία. πολύ ωραίο, ιδιαιτερα περιγραφικό όχι μόνο της περιοχής αλλά και της ηθογραφίας του τόπου. για άλλη μια φορά σε ευχαριστώ φίλε μου!

Locus Publicus said...

Ria μου καλημέρα! Εδώ έχουμε κατακλυσμούς. Πούσε Ελλαδίτσα με το φώς σου..

Τι, να εκτεθείς; Aποκλείεται. Εδώ ρία μου κάνουμε το κέφι μας. Γράφουμε ό,τι θέλουμε, και αν μετανοιώσουμε, υπάρχει και delete. Εντάξει τόριξα λίγο στο σοβαρό τελευταία, αλλά περνάμε και δύσκολες στιγμές. Μας βομβαρδίζουν κάθε μέρα με τις κλάψες οτι καταρρέουμε, θα χάσουμε τα λεφτά μας. Εκείνος ο πρόεδρος, περίμενε λέει την οικονομία να "αυτορυθμιστεί", αλλά μετά του είπαν οι άλλοι, οι έξυπνοι, να κόψει τη κοκαίνη.

Χαίρομαι που σου αρέσει το βιβλίο. Είναι ενα αριστούργημα. Μπορείς σε κάποιο πόστ σου, για βιβλία, να το προτείνεις.

Πολλούς χαιρετισμούς στον Ιάσιο, και καλό σ/κ. Τα φιλιά μου.

Meropi said...

Καλημέρα και από μένα.
Όπως πάντα πολύ ενδιαφέρον το κείμενο σου. Το διάβασα μονορούφι.
Διαβάζοντας το μου ήρθε στο νου η δική μας αεροπορική εταιρεία η ΟΛΥΜΠΙΑΚΗ που θα ιδιωτικοποιηθεί εξ ολοκλήρου, γιατί η Ε.Ε. δεν επιτρέπει πια την κρατική χρηματοδότηση της. Ήδη έκλεισαν πολλές ευρωπαϊκές κρατικές αεροπορικές εταιρείες και η ALITALIA πνέει τα λοίσθια. Τη δική μας, λέει, θα την πάρει μια εταιρεία από το Κατάρ....
Πολύ με έχει προβληματίσει αυτό το θέμα. Δυστυχώς η Ολυμπιακή χρησιμοποιήθηκε από πολλές κυβερνήσεις για ρουσφέτια, δωρεάν ταξίδια κλπ, με αποτέλεσμα το σημερινό οικονομικό χάλι της. Όμως είναι γενικά παραδεδεγμένο ότι είχε ψηλό δείκτη ασφάλειας. Κάπου με φοβίζει η ασύδοτη ιδιωτικοποίηση εταιρειών, όπου η ασφάλεια των πολιτών παίζει μεγάλο ρόλο (π.χ. των εταιρειών μεταφοράς ανθρώπων). Έχω μια αίσθηση ότι όταν βασιλεύει, πάνω από όλα η επιδίωξη της κερδοφορίας, θα γίνουν εκπτώσεις στον τομέα της ασφάλειας. Έχω άδικο???

Odysseas said...

Πολύ ωραίο και ενδιαφέρον κείμενο για άλλη μια φορά!

Αυτό που μου κάνει εντύπωση είναι το ότι ενώ εδώ και καιρό υπάρχουν έντονα σημάδια πως "στραβά αρμενίζουμε", η αμερικανική κυβέρνηση δεν έκανε κάτι για να προλάβει τα χειρότερα. ΄Εχει αποδείξει βέβαια πως και στον τομέα της οικονομίας ήτανε μια κακή κυβέρνηση...

Και μια απάντηση για τη Μερόπη.
Νομίζω πως αν η Ολυμπιακή παραμείνει κρατική, θα συνεχίσει να χρησιμοποιείται για ρουσφέτια και εξυπηρέτηση κάθε είδους συμφερόντων. Αν την αναλάβει κάποιος ιδιώτης έχει συμφέρον να λειτουργήσει με γνώμονα το κέρδος. Όσο για την ασφάλεια, υπάρχει όντωςο μύθος πως η Ολυμπιακή είναι ασφαλής. Έχασε όμως 3 αεροπλάνα της σε ατυχήματα από το 1972 έως το 1989... Σε σχέση με τον αριθμό των πτήσεων είναι τρομακτικά μεγάλος αριθμός, δυστυχώς... Σε μία κατάταξη με βάση στοιχεία από τα τελευταία 20 χρόνια, κατατάσσεται στην 23η θέση στην Ευρώπη και 67η παγκοσμίως...
http://www.planecrashinfo.com/rates.htm

Δεν τα γράψω για να τρομάξω κανέναν, αλλά έχω κουραστεί να ακούω το μύθο περί ασφάλειας της Ολυμπιακής. Έχω μάλιστα προσωπική εμπειρία από κατάσταση που θα μπορούσε να οδηγήσει σε ατύχημα, με ευθύνη της εταιρείας...

Επίσης, πιστεύω πως μια σοβαρή ιδιωτική εταιρεία θα κάνει το παν για να αποφύγει ατυχήματα, και υπάρχουν αρκετές τέτοιες εταιρείες στην Ευρώπη. Άλλωστε εδώ μπαίνει και ο σωστός έλεγχος του κράτους, που αναφέρεται στο ποστ.

ΥΓ: Συγγνώμη που ξέφυγα από το θέμα!
ΥΓ2: Locus, στην Αθήνα εδώ και λίγες μέρες βρέχει σχεδόν καθημερινά! :)

Anonymous said...

Πολύ ενδιαφέρον Λοκ!
Οι αμερικανοί, όπως και κάθε άλλος λαός έχουν τους μύθους τους...για να καταρρευσουν πρέπει να περάσουν αιώνες...

Δεν μπορώ να πω με σιγουριά πως καταλαβαίνω τι πάιζεται στην οικονομία τελευταία, αλλά πάντως έχω βαρεθεί να ακούω την πρόταση " τα χειρότερα έρχονται..."
Καθημερινή τρομοκρατία!

Πες μας, αν έχεις χρόνο, πως σου φάνηκε το ντιμπέιτ!
Επίσης αν δεν είχες την τύχη να δεις το βίντεο με την ευλογία της Σαρας, ρίξε μια ματιά στο μπλόγκ μου...

Unknown said...

Ο αμειγής καπιταλισμός ως σύστημα υπάρχει μόνον στα βιβλία.
Στην πραγματικότητα σε όλες οι ισχυρές οικονομικά χώρες εφαρμόζεται κάποιο σύστημα μερκαντιλισμού. Και οι ΗΠΑ δεν πάνε πίσω.. Θέλουν ελεύθερη είσοδο στις ξένες αγορές ενώ ταυτοχρόνως παρέχουν την ποικιλότροπη προστασία (που περιγράφετε) στη εσωτερική τους αγορά..

glam said...

Ενδιαφέρον, φυσικά!
Πιστεύω όμως ότι δουλειά της κυβέρνησης, (πρέπει να) είναι ο στρατηγικός σχεδιασμός και ο ορισμός και η τήρηση των όρων του "παιχνιδιού" ενώ η τακτική να αφήνεται στην αγορά.
(Η έρευνα είναι κατ' εξοχήν πεδίο στρατηγικής παρά τακτικής...)

Αν οι ρόλοι αλλάξουν τότε δημιουργείται πρόβλημα.

Στην περίπτωση της τωρινής κρίση των Η.Π.Α. από το λίγο που καταλαβαίνω!,αυτή δεν προκλήθηκε από εξωγενείς και αστάθμητους παράγοντες,που θα δικαιολογούσαν παρέμβαση, όπως στο παράδειγμα με τις αεροπορικές εταιρείες,
και πιθανόν να προκαλέσει, μακροχρόνια, περισσότερα προβλήματα από αυτά που θα λύσει, ίδωμεν!

vasikos metoxos said...

Ωραίο άρθρο Locus που δίνει την εικόνα της κρίσης. Είναι πλέον εμφανές ότι ο καπιταλισμός χρειάζεται την κρατική στήριξη. Μόνο που αυτή η στήριξη δίνεται στις corporations που από το 1964 και μετά κυβερνούν την Αμερική. Τα κρατικά ρήματα των αμερικανών φορολογουμένων θα διατεθούν για τη σωτηρία της Μέκκα του καπιταλισμού. Η κίνηση μου θυμίζει -γιατί η ιστορία πάντα επαναλαμβάνεται - τους βυζαντινούς αυτοκράτορες που δήμευαν τα εκκλησιαστικά χρυσά κειμήλια, τα έλιωναν για να κάνουν χρυσό να αντιμετωπίσουν τα έξοδα του κράτους. Στο τέλος βέβαια δεν είχαν να φορέσουν την πορφύρα κατά την στέψη του αυτοκράτορα...
Καμία βοήθεια δεν θα δοθεί στους καταθέτες - φυσικά πρόσωπα που έχασαν τα λεφτά τους όπως και δεν θα δινόταν εάν έκλειναν οι ασφαλιστικές εταιρείες που αποτελούν τους οργανισμούς που δίνουν σύνταξη και φαρμακευτική κάλυψη στους αμερικανούς. Και για το λόγο αυτό τις σώζουν. Λουκέτο στις εταιρείες σημαίνει κατάρρευση του κράτους. Κοινωνικό κράτος και corporations είναι ένα.
Αυτό όμως αγαπητέ δεν είναι σοσιαλιστική εφαρμογή. Είναι κλοπή των φορολογουμένων για να σωθεί το σύστημα.
Οι "φιλοσοφικές αγκυλώσεις" θα ξεπεραστούν πολύ σύντομα όταν γίνει κατανοητό το μέγεθος των ρωσικών κεφαλαίων που διαχειρίζονται στην Αμερική οι άλλοι ληστές, οι νεοκαπιταλιστές της Μόσχας, γέννες της τάχα σοσιαλιστικής μήτρας της Σοβιετίας, όπως και οι σουπερ καπιταλιστές φεουδάρχες μέλη του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας.
Η ρευστότητα της εποχής θα οδηγήσει σε μεγάλες ανατροπές. Είναι πλέον βέβαιο ότι βιώνουμε το τέλος των "θεωριών" του 18υ αιώνα. Το τέλος της Σοβιετικής ένωσης δεν εξάλειψε τον ανταγωνισμό ανατολής - δύσης ακριβώς γιατί ο ανταγωνισμός αυτός είναι πάνω από τις φιλοσοφίες και τα πολιτικά συστήματα.
Προβλέπω να κάνουν τρελές δουλειές οι ψυαναλυτές την Αμερική με τους πρώην φλογερούς πολέμιους του κρατισμού και νυν εκλιπαρούντες για την κρατική παρέμβαση μπας και σωθεί κανένα mortage.

ΥΓ1 Πως το είπες τις προάλλες "εκπασοκισμό" της Αμερικής? Η Ελλάδα της τετραετίας 81-85 θύμιζε λαική δημοκρατία. Λες να ζήσει το Στέιτ τέτοια μεγαλεία? Μάλλον δύσκολο.

ΥΓ2 Παρακολούθησα τον Μακέιν με προσοχή στο Ντιμπέιτ. Λες και έχει βγεi παγανιά το φάντασμα του Μακάρθυ ένιωσα.

Anonymous said...

Καλημέρα απο μια μουντή Αθήνα.
Ναι καλα άκουσες. Μετα απο τριάμιση
χρόνια και πάλι στο σπίτι μου. Θα είμαι εδω μεχρι 16 Οκτωβρίου.
Οραίο το ποστ,και πολύ ενημερωτικό.
Αν δεν προλάβω να γυρίσω με Ολυμπιακή, μου υποσχέθηκαν απο την
μονή πως θα διαθέσουν το ελικόπτερο του Εφραίμ ( Πέμπτη απόγευμα προσέυχετε ) μιας και τα μακαρόνια που έφταξε χθές η μητέρα
μου ήταν ΜΙSΚΟ!

Να είσαι πάντα καλά

γ.κ. said...

Η ψεύτικη μεταμέλεια-αγωνία στο πρόσωπο του Μπερνάνκε
(όταν σαν μαθητής γυμνασίου απολογούμενος στον διευθυντή του) εξηγεί γιατί χρειάζεται επειγόντως 700 δις το σύστημα (ώστε το "διδακτικό προσωπικό" να διατηρήσει τις θέσεις του!)
είναι το σημείο που μου ακυρώνει κάθε προσπάθεια μου για ένα σοβαρό σχόλιο.

Δηλώνω συμμετοχή!!

και όπως θα έκλεινε η εξαφανισμένη φίλη μας vassia ....:))

xasodikis said...

Καλά, παίρνουμε σαν δεδομένο ότι σε κάθε τέτοια κατάσταση κρίσης θα ακούσουμε ή θα διαβάσουμε απροσμέτρητες παπαριές (με το συμπάθειο) από ανθρώπους που ενδεχομένως έχουν εικόνα ενός μικρού μέρους του όλου προβλήματος -και αν...

Υπάρχει όμως ένας προβληματισμός που σε μένα τον αδαή φαίνεται βάσιμος: μήπως η επίλυση της παρούσας κρίσης με λεφτά από τον δημόσιο κορβανά δημιουργεί τις προϋποθέσεις για την επανάληψή της στο μέλλον;
Αν η Αμερική ξυπνήσει από το λήθαργό της, όπως λες, θα πρέπει να μεριμνήσει όχι μόνο για τη διάσωση των κολοσσών που κινδυνεύουν σήμερα, αλλά και για τη διάγνωση των αιτίων που οδήγησαν στην κρίση και για την πρόβλεψη ασφαλιστικών δικλείδων που θα αποτρέψουν τον κίνδυνο να ξανασυμβούν τα ίδια στο μέλλον. Θα γίνει αυτό, όμως, ή θα μείνουν μόνο στην επιφάνεια;

Locus Publicus said...

Μα ειναι φανερό πλέον Mερώπη πως η κυβέρνηση δεν μπορει να διοικήσει την Ολυμπιακή. Το μήνυμα είναι καθαρό - το έλληνικό κράτος δεν μπορει να δοικήσει τις δημόσιες υπηρεσίες του. Ετσι, προσπαθούν να ξεφορτωθούν την "καυτή πατάτα". Οχι βέβαια πως οι πιο πολύ Ελληνες ενοχλούνται. Εχουμε ζαλιστεί απο τη διαφθορά, και δεν μπορούμε πλέον να εκπονήσουμε σοβαρές στρατηγικές.

Ξαφνικά γίναν όλοι αναμορφωτές Οδυσσέα μου, με πρώτο τον Μακ Κέιν. Απο την εποχή του Ρήγκαν "σπρώχνουν" το σύστημα, και τη λογική πως όλες οι λύσεις βρίσκονται στην αγορά. Προσωπικά διαφωνώ. Και τώρα η κατάρρευση.
Για την ΟΑ συμφωνώ. Δεν είναι πλέον διασώσιμη. Ας την πετάξουν.

Locus Publicus said...

Φίλη Ραλλού εμείς θα τα πληρώσουμε. Σε είδος. Λιγότερο απο όλα στην παιδεία, στην υγεία.

Περιμένω το debate Σάρας - Μπαιντεν την Πέμπτη. Θα έχει πολύ πλάκα. Η Σάρα είναι εντελώς άσχετη, αλλά άσχετοι είναι και πολλοί ψηφοφόροι. Θα δούμε

Locus Publicus said...

Ζώ ανάμεσα σε δύο πατρίδες αγαπητέ Xρίστο Βαρδάκα. Η πρώτη (η γενέτειρα), έχει πάθει σοσιαλίτιδα, έχει καταστρέψει την καπιταλιστική της βάση, και τώρα τρέφεται με σοσιαλιστικές οπτασίες. Η άλλη, έχει καβαλησει το καλάμι με την ελεύθερη αγορά και τα αυτοκρατορικά της σχέδια, και οδεύει στην καταστροφή. Μα δεν καταλαβαίνουν επιτέλους πως η λύση βρίσκεται στη μέση? Εχω ειλικρινά κουραστεί.

Ποτέ τα άκρα δεν μας πήγαν πουθενά φίλε glam. Πριν απο είκοσι χρόνια, ένα άλλο σύστημα κατέρρευσε, ο Κομμουνισμός. Γιατί? Απο τη διαφθορά, το γεγονός πως όλος ο πλούτος του συστήματος πήγαινε σε δέκα ανθρώπους. Η βάση δεν μοιραζόνταν τίποτα. Στην ανάλογη περίπτωση της Αμερικής, τίποτα επίσης δεν κατάληξε στον κόσμο.

Ο καπιταλισμός είναι αναγκαίος. Αλλά αναγκαίες είναι και οι νόμοι. Αν το πακέτο σωτηρίας θα μας σώσει, δεν ξέρω. Ετσι λένε οι σοφοί. Οψόμεθα.

Locus Publicus said...

Για μένα φίλε Βασικέ, αν δεν έχεις έναν καλό πυρήνα επιχειρήσεων που να παράγουν πλούτο, δεν μπορείς να έχεις κοινωνικό κράτος. Ο Καπιταλισμός δηλαδή είναι απαραίτητος. Αλλά οι ουτοπίες περισσεύουν. Η Ελλάδα έχει αποβιομηχανοποιήσει την οικονομία της, και δεν παράγει πλούτο, συνεπώς σοσιαλισμός γιόκ. Η Αμερική άφησε τον καπιταλισμό της να χρηματοδοτεί την κορυφή, συνεπώς κοινωνικό κράτος γιόκ. Η λύση είναι ανάμεσα. Ας ξυπνήσουν τώρα.

Ζούμε σε μια παγκοσμιοποιημένη οικονομία, και όπως λές τα κεφάλαια (κλεμμένα ή όχι), είναι τον ίδιο κουβά. Κανείς δεν καταλαβαίνει γιατί η κρίση στην Αμερική κλείνει μια τράπεζα στην Αγγλία. Αυτή πάντως η κρίση, θα φέρει μεγάλες αλλαγές. Ο κόσμος έχει φοβηθεί πολύ. Πάρα πολύ. Εχουν ξαφνικά ξαμοληθεί οι πολιτικοί στις τηλεοράσεις και μιλάνε για πλεονεξία και διαφθορά της Wall Street. Νοιάζονται τώρα για την μεσαία τάξη. Με εκνευρίζει αφάνταστα το οτι ο Μακ Κέιν εμφανίζεται σαν αναμορφωτης!

Οι ψυχαναλυτές κάνουν όντως χρυσές δουλειές. Είμαι σίγουρος πως θα "ανακαλυψουν" και καινούργιες ασθένειες. Και τα χαπάκια ακολουθούν.

Τέλος εποχής λοιπόν. Να δούμε τι θα έχει το νέο σχήμα.

doctor said...

Πολύ καλή ανάλυση Locus. Νομίζω ότι αυτή την στιγμή ο κρατικός παρεμβατισμός είναι η ενδεδειγμένη και μόνη λύση πριν επέλθει η μεγάλη καταστροφή.
Άλλωστε το Κεϋνσιανό μοντέλο μεριμνά σε τέτοιες περιπτώσεις αποτρέποντας το κραχ.

Doc

Locus Publicus said...

Φίλε boston sailor καλά να τα περάσεις. Μέχρι να επιστρέψεις, θα έχουμε καινουργιο σύστημα, πιό δίκαιο, πιο μελετημένο. Σήμερα, αύριο, μας σώνουνε. Για μάθε εκεί τι γινεται, ακούω πως ο Εφραίμ πάει για την Ολυμπιακή.

manblogg ευχαριστώ για την αναφορά στο βιβλίο. Δεν το έχω διαβάσει. Αυτοί που προβλέπουν το τέλος του Καπιταλισμού (όπως ο δικός μας ο Γιωργάκης), πέφτουν έξω. Ο καπιταλισμός θα ξαναγεννηθεί. Αλλωστε υπάρχουν τόσα είδη. Και όσο και αν δεν αρέσει το "πακέτο", μάλλον είναι αναγκαίο.

Μονάχα που θα κάνει τη ζωή του νέου προέδρου δύσκολη. Αν δούμε όλα τα δρώμενα (εξ. πολιτική, εσωτερικά, κλπ), είμαστε σε μια οριακή κατάσταση. Τα μεγάλα designs μάλλον θα πρέπει να εγκαταλειφθούν. Γι αυτό με ανησυχεί τυχόν εκλογή Μακ Κέιν. Καταμεσής της κρίσης, δήλωσε πως στο Ιράκ "νικάμε". Είναι πολλα τα λεφτά manblogg.

Προσωπικά, δεν ακολουθώ μιά συγκεκριμένη ιδεολογία απλά γιατί μου αρέσει. Νομίζω πως η Ελλάδα βρίσκεται πολύ αριστερά, και πρέπει να πάει δεξιά. Η αμερική αντίθετα. Ευχαριστώ.

Αμήχανος ο κ. Μπερνάνκι Ψούξ. Κάλεσαν τώρα τον σοφό της συντηρητική επένδυσης Warren Buffet. Έκείνος τους είπε να συνεχίσουν τις κρατικοποιήσεις χρεών.

Φοβάμαι φίλε Χασοδίκη μη τυχόν, ψάχνοντας τα αίτια, πάμε στο άλλο άκρο, της οικονομικής αδράνειας. Περιμένω πάντως καταιγίδα ρυθμίσεων, τόσο σε επίπεδο παραχωρήσεως πιστώσεων, όσο και σε επίπεδο χρηματιστηρίου. Κάποιοι ίσως να πάνε και φυλακή. Ηδη, η έκδοση δανείων έχει παγώσει αισθητά, σε αυτοκίνητα, και φοιτητικά δάνεια.

Αν δούμε και λίγο μακρύτερα, άν περιοριστεί η ρευστότητα, τα πράγματα θα επηρεάσουν τα πάντα (δάνεια, κατανάλωση, δημιουργία νέων εταιρειών, ανεργία). Ο επισημος πάντως τόνος απο κυβέρνηση, επενδυτές και αναλυτές, είναι πως η κρίση είναι πολύ σοβαρή.

Φυσικά και μπορεί να ξαναδημιουργηθεί κρίση στο μέλλον. Πριν χρόνια, έσκασε η φούσκα της Πληροφορικής, με 4000 εταιρείες θύματα. Ημουνα τότε στο Silicon Valley και έφυγα.

@doctor ,
Και μόνον η αναφορά στο Κεϋνσιανό μοντέλο, θεωρούνταν κωμική μέχρι σήμερα φιλε. Εσένα που σου αρέσει η ιστορία, βλέπεις πως μια ψύχραιμη ματιά στο παρελθόν, βοηθάει. Το να εθελοτυφλεί κανείς, είναι καταστροφικό. Νάσαι καλά. Θα περάσω να τα πούμε.

squarelogic said...

Πολύ ενδιαφέρουσα η ανάλυση σου ως συνήθως.Ηθελα να τοποθετηθώ απο χθες αλλά το θεμα σήκωνε καποια σκέψη.

Η απορία μου είναι η εξής: γιατί δεν παίρνουν πίσω τουλάχιστον τα γιγαντιαία μπόνους των μεγαλοστελεχών που προήδρευαν της καταβαράθρωσης κραταιών εταιρειών?
Απο που προκύπτει οτι αυτοί δικαιούνται να κρατήσουν κολοσσιαία ποσά που οι ίδιοι κατά βάση θέσπισαν,ενώ ο μεσος φορολογούμενος ή επενδυτής καλείται να πληρώσει το κόστος των επιλογών τους?
Και ναι,εδώ που έφτασαν τα πραγματα μόνο η κοινωνικοποίηση των ζημιών ενδεχομένως ν'αποτρέψει την πλήρη κατάρρευση του συστήματος.
Αλά είναι εξωφρενικό οτι με αυτό το πακέτο των 700 δις θα στηθεί παλι φαγοπότι απ τα αρπακτικά της Γουώλ Στρήτ,και οτι σε 10 χρόνια και αυτό το μάθημα θα έχει λησμονηθεί.
Στα καθ'ημάς,που πράγματι δεν παράγουμε σχεδόν τίποτε,περιμένουμε απ την καθε κυβέρνηση μαγικές ικανότητες,να μας κάνει όλους να ζούμε βασιλικά δίχως να δουλεύουμε και δίχως-κατα το δυνατόν-να πληρώνουμε φόρους.Γι'αυτό και αναπόφευκτα κάποια στιγμή θα βαρέσουμε κανόνι.
Φοβούμαι οτι η μετάλλαξη που επέφερε η πράσινη λαίλαπα στη νοοτροπία και τις προσδοκίες του μεσου Ελληνα δεν μπορεί ν'ανατραπεί παρά μόνο μέσα απο μια μεγάλη καταστροφή που θα μας προσγειώσει στο πραγματικό μας (χαμηλότατο)επίπεδο.

Locus Publicus said...

Φίλε squarelogic, τα κολοσσιαία bonuses που έχουν δικαίως τραβήξει την προσοχή του κόσμου, είναι νομικά καλυμμένα με κάποια φόρμουλα, στα νούμερα της εταιρείας. Αδύνατον να τα πάρουν πίσω, εκτός και αν αρχίσουν νομικούς αγώνες. Θα ήταν ισως μια "λαική" νίκη, αλλά τα ποσά είναι πολυ μικρά μπροστά στο μέγεθος της καταστροφής πού έχει περιγράψει ο κ. Μπερνάνκι, και άλλοι αναλυτές.

Αυτό το πακέτο, δεν αρέσει σε κανέναν, και τη στιγμή αυτή που γράφω αυτό το σχόλιο, η Βουλή των Αντιπροσώπων, το καταψήφισε. Ως γνωστον, για να περάσει ένα νομοσχέδιο, θα πρέπει να περάσει απο δύο Βουλές. Τη Βουλη των Αντιπροσώπων (House of Representatives),και μετά την Γερουσία (Senate). Στο τέλος ο πρόεδρος υπογράφει τον νόμο (ή τον κάνει βέτο).

Προσωπικά, θεωρώ οτι είναι αδιανόητο να μην ρίξουν χρήματα στο σύστημα αυτή τη στιγμή. Να αγοράσουν μερικά χρέη, και να ασφαλίσουν την ρευστότητα των οικονομικών οργανισμών. Κατα τη γνώμη μου, το νομοσχέδιο πρέπει να περάσει.

Και κατόπιν να αρχίσουν να ψάχνουν τί είδους ελέγχους και δυκλίδες ασφαλείας χρεάζονται. Πολλά πράγματα στα οικονομικά, και ειδικά στις χρηματιστηριακές αγορές, στηρίζονται στην ανθρώπινη ψυχολογία. Οι αγορές αυτή τη στιγμή αισθάνονται μια φοβερή αστάθεια. Η κυβέρνηση πρέπει να βοηθήσει. Ναί, είναι χρέος για του πολίτες, και για μένα, αλλά είναι αναγκαίο. Απολύτως αναγκαίο.

Και ίσως μετά, οταν τα πράγματα σταθεροποιηθούν, να ξανακοιτάξουμε τί πήγε στραβά, και τί ηθική χρειάζεται το σύστημα. Το οποίο όλοι παραδέχονται πως είναι πολύ διαβρωμένο.

Anonymous said...

Locus,
ο νυν προεδρος έχει μόνο ένα μήνα μέχρι να φύγει, και όμως είναι ικανός να διαλύσει ότι απέμεινε όρθιο...βλέπω το χρηματιστήριο να πέφτει και αναρωτιέμαι τι άλλο είναι ικανή αυτή η κυβέρνηση να κάνει;;;
Και κατηγορούν τους δημοκρατικους από πάνω!!!
Εχουν αποτύχει εντελώς!!!

Αλλά τι σου τα λέω δεν τα ξέρεις...

Τώρα είναι που μας χρειάζεται μία Σάρα!!!

Και εγώ περιμένω την Πέμπτη με αγωνία...
Τι άλλο θα δουν τα μάτια μας!

dinx said...

@Squarelogic
Φίλε μου το συγκεκριμένο θέμα πραγματεύεται ο Paul Krugman στο τελευταίο του βιβλίο , Conscience of a Liberal.
Είναι αυτό που έγραψε ο Locus ως απάντηση περίπου.
Δεν συνδέεται ο μισθός του μισθωτου με τις αποδοχές της διοίκησης. Οι ανισότητες είναι τεράστιες, όχι όπως στο παρελθόν.

Ο άλλος said...

Νομίζω πως ο κρατικός παρεμβατισμός στο σχεδιασμό και τη λειτουργία της καπιταλιστικής κοινωνίας, δεν είναι μια παρέκλιση από την ουσία του καπιταλισμού. Αντιθέτως. Ο Καρλ Μαρξ περιέγραφε τον κρατικομονοπωλιακό καπιταλισμό ως ανώτερο στάδιο του καπιταλισμού. Σε αυτό το στάδιο, ολόκληρο το κράτος παρεμβαίνει υπέρ των μονοπωλίων. Τα συμφέροντα των καρτέλς ικανοποιούνται από τις κρατικές ρυθμίσεις. Δεν νομίζω πως βλέπουμε σήμερα κάτι διαφορετικό. Άρα το θέμα δεν είναι πως οι παρεμβασεις δεν αφήνουν να λειτουργήσει "καλά" ο καπιταλισμός. Αυτή ακριβώς είναι η σύγχρονη λειτουργία του.
Εμπειρικά αντιλαμβάνομαι την κρίση ως το ξέσπασμα μιας μεγάλης αντίφασης. Ο καπιταλισμός μας κάνει καταναλωτικούς. Όχι προσφέροντας προιόντα για παράδειγμα, αλλά δημιουργώντας τεχνητές ανάγκες για να μπορεί να τα διαθέτει. Την ίδια ώρα όμως η αγοραστική δύναμη του πολίτη-καταναλωτή μειώνεται. Δεν μπορεί να ανταπεξέλθει, να καταναλώσει όσα του προτείνουν. Η ψυχολογική έκβαση όλου αυτού του πράγματος είναι ίσως ο ανικανοποίητος άνθρωπος. Η οικονομική όμως είναι η κρίση. Οι τράπεζες έρχονται να δημιουργήσουν με τη σειρά τους μια εικονική δυνατότητα, δίνοντας δάνεια για να συνεχιστεί η κατανάλωση. Η αποπληρωμή τους όμως είναι αδύνατη. Η ρευστότητα δεν υπάρχει, ο κύκλος στενεύει και εκεί το κράτος έρχεται να ρυθμίσει την λειτουργία της οικονομίας προς όφελος πάλι του "συνεταίρου", για να μην καταρεύσουν τα πάντα

glenn said...

Να δω Locus τον αμερικάνο με τα σφυροδρέπανα και τι στο κόσμο! Πλάκα κάνω βέβαια.

Πολύ ωραίο το ποστ σου και συμφωνώ σε όλα. Μια ηρακλείτεια διαμάχη ανάμεσα σε κρατισμό και άκρατο καπιταλισμό είναι το πιο ισορροπημένο.

Seagull said...

Σ' ευχαριστώ, locus, και γι' αυτό σου το κείμενο, που με κάνει λίγο πιο "σοφό".

Ιδιαίτερα καίριο και εύστοχο κρίνω αυτό που γράφεις:
"Η εμμονή των αμερικανών με την ελεύθερη αγορά, είναι η ίδια με την φιλοσοφική εμμονή πολλών ελλήνων να οικοδομήσουν μια σοσιαλιστική κοινωνία παροχών, χωρίς να παράγουν τίποτα. Χωρίς την απαιτούμενη καπιταλιστική βάση που θα παράγει πλούτο. Είναι δύο φιλοσοφικά «κολλήματα», που έχουν κουράσει την ανθρωπότητα"
Διότι πράγματι αυτό νομίζω πως συμβαίνει στην Ελλάδα.
Και πάλι σε ευχαριστώ

mickey said...

Καλημέρα, Locus!

Για το... θέμα παραπέμπω σε όσα είχα γράψει δυο posts πιο πριν. Όπως φαίνεται από αυτά, συμφωνώ με αρκετά σημεία αυτού του post.

Διατηρώ όμως κάποιες επιφυλάξεις σχετικά με τον ενδεχόμενο ρόλο που μπορεί να παίξει σήμερα ο "Σοσιαλισμός" - εκτός κι αν γενικεύσουμε επαρκώς την έννοια, απογυμνώνοντας την από πολλά βασικά "ιδεοληπτικά" της επιθέματα. Θεωρώ επίσης πως και η έκφραση "φιλελεύθερες κορώνες" αδικεί το πολύ αξιόλογο έργο του Milton Friedman, το οποίο παρεμπιπτόντως είναι πολύ πιο... επιστημονικό, εφαρμόσιμο, αλλά και (κατά τη γνώμη μου πάντα) πιο "ανθρώπινο" από εκείνο του Karl Marx (παρότι ο τελευταίος θεωρείται από πολλούς εμβληματική φιγούρα του "προλεταριάτου" και των αδικημένων-καταπιεσμένων εν γένει).



Γενικότερα τώρα, θαρρώ πως οι όροι "Καπιταλισμός", "Φιλελευθερισμός", "Σοσιαλισμός" κλπ. αδυνατούν να αντιμετωπίσουν σφαιρικά τα ζητήματα των σύγχρονων κοινωνιών, έτσι όπως φαίνεται να μετασχηματίζονται (κυρίως χάρη στις τελευταίες τεχνολογικές εξελίξεις από τις οποίες δεν έχουμε δει ακόμα τα καλύτερα - ή τα... χειρότερα, όπως το πάρει κανείς), γεγονός που θα καθίσταται ολοένα και πιο αντιληπτό όσο προχωράμε προς τα μέσα του νέου αιώνα.

Αρκετοί άλλωστε (και ο ίδιος) έχουν προβλέψει εδώ και δεκαετίες το τέλος όχι συγκεκριμένα του Καπιταλισμού ή του Σοσιαλισμού (ή κάποιων από τις "αναθεωρήσεις" τους - εκτός από Νέο-φιλελεύθεροι έχουμε και Νέο-μαρξιστές), αλλά του ίδιου του συστήματος που διεθνώς αποδίδεται με τον όρο Industrialism (μαζί με τα "συστατικά" του, όπως το Κράτος-Έθνος, τα σημερινά "ιεραρχικά" corporations, τα "κεντρικά" συστήματα υγείας, εκπαίδευσης κλπ), καθώς η ολοένα και ευρύτερη αντικατάσταση της ύλης από πληροφορία, αλλά και "εξωτικές" (απραγματοποίητες προς το παρόν, αλλά θεωρητικά απόλυτα πραγματοποιήσιμες στο μέλλον) μέθοδοι παραγωγής και διανομής υλικών αγαθών κατά... βούληση (π.χ. με χρήση nano-assemblers) θα αλλάξουν άρδην τους όρους και τη φύση της παγκόσμιας οικονομίας, αλλά και της ίδιας της κοινωνίας και του ανθρώπου.

Κάποιοι άλλοι μάλιστα, όπως ο Ray Kurzweil π.χ. θεωρούν πως μέσα στο δεύτερο μισό του αιώνα ή και νωρίτερα, θα φτάσουμε αναπόφευκτα στο σημείο που αποκαλείται διεθνώς Technological Singularity, όπου η Τεχνητή Νοημοσύνη θα συναγωνίζεται σε όλους τους κλάδους την ανθρώπινη, με αποτέλεσμα να μη μπορούμε καν να προβλέψουμε τι θα επακολουθήσει.

(άσχετα αν πάρει λίγο παραπάνω χρόνο, πιστεύω πως οι προβλέψεις αυτές θα επαληθευτούν τελικά - φυσικά, κανείς δε μπορεί να... ξέρει)

Αλλά ακόμα και σήμερα υπάρχουν ήδη κράτη (όπως η Κίνα) που "πειραματίζονται" με άλλα συστήματα διακυβέρνησης και οργάνωσης τα οποία επιχειρούν είτε να συνδυάσουν (ακόμα και... μη αρμονικά) τους δύο μεγάλους οικονομικοκοινωνικών "πόλους" είτε να ξεπεράσουν τους δογματισμούς και τις ιδεολογικές αγκυλώσεις τους (αυτό που εύστοχα ονομάζεις στο post "φιλοσοφικά κολλήματα"), άσχετα αν για την ώρα φαίνεται να υιοθετούν τα... χειρότερα και των δύο.



Δεν πιστεύω λοιπόν πως το μέλλον έχει να κάνει με έναν "καλό Σοσιαλισμό" ή πως το μοντέλο κοινωνικής οργάνωσης των Σκανδιναβικών Χωρών (ή όποιο άλλο θεωρούμε σήμερα ως... ισορροπημένο) μπορεί να συνεχίσει να εφαρμόζεται για πολύ καιρό ακόμα. Όλα αυτά βασίζονται σε ξεπερασμένες δομές και διατηρούνται απλώς επειδή ακόμα... δουλεύουν. Στην εποχή μας όμως διαμορφώνονται πρωτόγνωρες εξελίξεις και δυναμικές που ξεπερνούν κατά πολύ τις ερμηνευτικές δυνατότητες όσων (ακόμα και "ειδικών αναλυτών") επιμένουν να βλέπουν τα πράγματα με τον... παλιό τρόπο.

Σκεφτείτε απλά τις κοινωνικές επιπτώσεις (σε διαχείριση πόρων, εργασία, κοινωνική ασφάλιση κλπ) που θα έχει η μαζική αυτοματοποίηση με παράλληλη εφαρμογή γονιδιακών θεραπειών που θα περιορίζουν δραματικά το φαινόμενο της γήρανσης (το θεωρητικό υπόβαθρο είναι ήδη γνωστό), πολλαπλασιάζοντας το προσδόκιμο ζωής. Ή η παραγωγή τεράστιων ποσοτήτων ενέργειας (π.χ. μέσω σύντηξης ή αξιοποίησης των τεράστιων ποσοτήτων που καθημερινά μας χαρίζει απλόχερα ο ήλιος), με παράλληλη δημιουργία αποικιών γενετικά τροποποιημένων βακτηριδίων που θα απορροφούν δραστικά το διοξείδιο του άνθρακα (ήδη... ετοιμάζονται), εξαλείφοντας το φαινόμενο του θερμοκηπίου και αλλάζοντας εκ βάθρων τις καταναλωτικές και άλλες μας συνήθειες. Ή ακόμα το ενδεχόμενο ανεξέλεγκτης εξάπλωσης "τεχνητών" άμεσα θανατηφόρων ιών, ιδιοκατασκευασμένων με φτηνά διαθέσιμα υλικά στα σπίτια ιδιοφυών αλλά μισάνθρωπων βιο-τρομοκρατών (με βάση στοιχεία που είναι ήδη δημόσια προσβάσιμα σε online βάσεις γενετικών δεδομένων), που θα μπορούσαν να πλήξουν εκατοντάδες εκατομμύρια θύματα μέχρι να κατασκευαστεί κάποιο αντίδοτο (για να μη βλέπουμε μόνο την... αισιόδοξη πλευρά).

Είναι φυσικό κι επόμενο να δημιουργούνται μεγάλες αναταράξεις στην εποχή μας (άλλωστε είχαν προβλεφθεί - ορισμένες μάλιστα με εντυπωσιακή ακρίβεια) και είμαι βέβαιος πως θα υπάρξουν πολύ μεγαλύτερες στο άμεσο μέλλον, καθώς ο "παλιός" κόσμος θα συνυπάρχει με τον "νέο" για κάποιο διάστημα (είτε υιοθετήσουμε τη θεώρηση του Toffler περί "κυμάτων" είτε κάποια άλλη - άλλωστε η ουσία δεν είναι τα πρόσωπα και οι θεωρίες, αλλά η... πραγματικότητα), δεδομένου του πολύ αργού ρυθμού προσαρμοστικότητας των παραδοσιακών πολιτικών και άλλων θεσμών (αλλά και των ίδιων των κοινωνιών).

H κρίση που παρακολουθούμε αυτές τις μέρες μπορεί π.χ. να είναι το πρώτο "εμφανές" στάδιο (προηγήθηκαν άλλα, λιγότερο... προφανή) μετατόπισης συγκεντρωμένου πλούτου (εκτός από... αέρα κοπανιστό, μετακινήθηκαν χρήματα καθώς και... tangible assets) από τους "παραδοσιακούς" διαχειριστές (κράτη, κεντρικές τράπεζες) σε corporations (αλλά και επιτήδειους individuals) που ενδέχεται να διαμορφώσουν μια νέα (και μάλλον λιγότερο διαφανή/ελέγξιμη) "ελίτ" την ερχόμενη δεκαετία, ώστε να προετοιμαστεί το έδαφος για την (κατά κάποιους αναπόφευκτη) κατάρρευση των σημερινών εθνών-κρατών και την αντικατάστασή τους με άλλα πολιτικά σχήματα, που θα διαχειρίζονται πιο αποτελεσματικά τις ανάγκες και τα προβλήματα των σύγχρονων "α-πολιτικών" και highly-interdependent κοινωνιών.


Όπως είχα γράψει και τότε, το ζήτημα δεν είναι να βλέπουμε το ποτήρι μισοάδειο ή μισογεμάτο. Αλλά να... αλλάξουμε ποτήρι.


Welcome to the new century!

(Είπες πως θα έχουμε ενδιαφέροντα χειμώνα. Θαρρώ πως θα έχουμε ενδιαφέροντα... αιώνα - και ίσως ζήσουμε αρκετά ώστε να τον παρακολουθήσουμε... ολόκληρο :-))


Υ.Γ. Μου βγήκε μάλλον... διπλοσέντονο (909 λέξεις), αλλά μια και είχα να σχολιάσω καμιά βδομάδα, είπα να τα ρίξω όλα μαζί ;-)

Locus Publicus said...

@rallou,
H εμφάνιση της Σάρας Πέιλιν στη πολιτική ζωή της χώρας συνάγει με την γενική πρακτική της ανα το κόσμο ανάδειξης άδειων ταλέντων για προσέλκυση φηφοφόρων. Στην Ελλάδα προτιμούνται τραγουδιστές, ηθοποιοί, αθλητές. Στην Αμερική, η θέση ανήκει σε θεούσες.

Locus Publicus said...

Φίλε dinx ευχαριστώ για την παρεμβολή. Πράγματι η διαφορά μισθώσεων ειναι τεράστια. Κάτι που θα αλλάξει υποθέτω. Νάσαι καλα.


Αυτό είναι αλλωστε το θέμα μου φίλε άλλε. Πως η κρατική επέμβαση είναι μέρος του καπιταλιστικού συστήματος. Εκτός αν κάποια ιδεολογία, ή συναισθηματισμός μας εμποδίζει να το δούμε έτσι. Εχουμε συνηθίσει να διαχωρίζουμε Καπιταλισμό και Σοσιαλισμό, αλλα η ουσία είναι πως το ένα σύστημα χρειάζεται το άλλο.

Και όπως υποννοείς, οι ανθρώπινες ανάγκες "σπρώχνουν" το σύστημα. Είναι εύκολο εκ των υστέρων να κατηγορούν οι πάντες την Wall Street, αλλα φταίνε και οι καταναλωτές για τα απανωτά κανόνια.

glam said...

Απορία: Όταν μιά τράπεζα "κλείνει" οι καταθέσεις των πελατών της δεν χάνονται;
(Νομίζω ότι μέχρι 20.000 χιλ. ευρώ υπάρχει κρατική εγγύηση, από κει και πάνω τα χάνεις..)
Αν συμβαίνει το ίδιο, αλλά αντίστροφα, και με τα δάνεια (δ.λ.δ. να "χάνονται" για την τράπεζα που κλείνει)
Μήπως οι πρωτοπόροι Αμερικανοί απλά βρήκαν τρόπο να "ξεχρεωθούν" και εμείς το φιλοσοφούμε;
Πάντως ποστ και σχόλια εξαιρετικά!
Τελικά : όλα αλλάζουνε και όλα τα ίδια μένουν ( λέξεις 7) ;)

Locus Publicus said...

Κάτι μου λέει μέσα μου φίλε glenn πως τα επόμενα χρόνια θα βιώσουμε πολλές καταπληκτικές αλλαγές. Ας μην ξεχνάμε και τα γεωπολιτικά, αγωγούς, ενέργεια, Κίνα που ανέρχεται, Λατινική Αμερική που επαναστατεί, Τρίτος Κόσμος που ξεχύθηκε στην προσφυγιά. Τελικά η γενιά μας είναι βουτηγμένη στην Ιστορία.

Φίλτατε seagull, νομίζω πως η προσκόληση σε μια ιδεολογία, καταντάει τυφλοσύρτης. Αναγκάζει τον άνθρωπο να προσπαθεί να βάλει τον Κόσμο στην ιδεολογία, αντί να εφαρμόσει την ιδεολογία στον Κόσμο. Υπο αυτήν την έννοια, η Ελλάδα, πρέπει να αυξήσει, νομίζω τις δυναμικές του ανταγωνισμού της, και να απελευθερώσει την αγορά εργασίας της. Τώρα βέβαια θα γίνει πολύ πιο δύσκολο να βρείς επενδυτές. Η Αμερική, κατα τη γνώμη μου πάντα, θα πρέπει να "ξεπακετάρει" μερικά προιόντα της αγοράς, όπως Υγεία, και Παιδεία, και να τα χρηματοδοτήσει σαν κοινωνικές υπηρεσίες. Εμείς δηλαδή, λίγο δεξιά, αυτοί λίγο αριστερά. Ολες οι λύσεις είναι σύνθετες, και case-based.

Locus Publicus said...

Πολλά και ενδιαφέροντα πράγματα στο σχόλιό σου Μιχάλη, δεν γνωρίζω όλους τους τομείς που ανακάτεψες για να σου απαντήσω. Θα κάνω όμως μια προσπάθεια.

Σίγουρα πολλές εκπλήξεις θα έρθουν απο τις νέες, κυρίως βιολογικές τεχνολογίες. Αν αυξηθεί η ζωή δε μπορώ να το κρίνω, σίγουρα όμως θα αυξηθεί η μακροζωία στον Τρίτο Κόσμο.

Συμφωνώ πως τα παλιά μοντέλα είναι ήδη ξεπερασμένα. Χωρίς να απαξιώνω τις σκέψεις των Φριντμαν και Μάρξ, σίγουρα δημιουργήθηκαν σε ένα συγκεκριμένο πλαίσιο συνθηκών. Ο κ. Φριντμαν ήταν νομίζω αρκετά πετυχημένος στην Χιλή, όπου "τα παιδιά του Σικάγου" ανάστησαν μια νεκρή κρατική οικονομία (διατηρώντας όμως και τον κρατικό παρεμβατισμό της δικτατορίας). Ο δε συμπαθέστατος κατα με, κ. Μάρξ, μάλλον δεν περίμενε τον καπιταλισμό της Αγγλίας να εισαγάγει νόμους σε εργασία και παιδεία. Η Αγγλία του Μάρξ επανήλθε μόνη της.

Μια σκέψη πάνω στο θέμα του κρατους-έθνους. Για τώρα υπάρχει, αλλά σίγουρα αλλάζει. Τουλάχιστον στην Ευρώπη, τα σενάρια παίζουν σε πολλές κατευθύνσεις. Ειλικρινά, δεν πιστεύω πως σε μερικές γενιές απο σήμερα ένας Ελληνας θα είναι μόνον "Ελληνας" (εννοώ συνειδητά). Το συνειδητό του σχήμα θα μεγαλώσει.

Υπάρχουν σήμερα κέντρα του κόσμου, που ήδη είναι μπροστά στις δυναμικές του νέου Κόσμου. Το Λονδίνο, παράδειγμα, είναι απο μόνο του ένα κράτος, παράγει μεγαλυτερο πλούτο απο την υπόλοιπη Βρεττανία. Το ίδιο και Νέα Υόρκη, , Καλιφόρνια, Τόκιο, Σαγκάη, Φρανκφούρτη. Αυτά τα μέρη έχουν δική τους συνείδηση, και σηματοδοτούν τη ζωή στον νέο αιώνα.

Θα συνεχίσουμε. Μιχάλη ευχαριστώ.

Locus Publicus said...

Μέχρι σήμερα φίλε glam όλες οι τραπεζικές καταθέσεις στην Αμερική προστατευόταν μέχρι 100 χιλιάδες ανα ατομικό λογαριασμό, ανα τράπεζα. Σήμερα με τον καινούργιο νόμο που μόλις πέρασε για τα 700 δις βοήθεια, η ασφάλεια ανέβηκε στις 250 χιλιάδες. Ειναι ο περίφημος νόμος του FDIC.

http://en.wikipedia.org/wiki/Federal_Deposit_Insurance_Corporation

Κανείς δεν ξεχρεώνεται. Τα χρεωκοπημένα δάνεια θα παραγραφούν λογιστικά, και η κυβέρνηση θα ρίξει χρήμα για να τονώσει την ρευστότητα. Οι πελάτες των χρεωκοπημένων δανείων είναι χαμένοι. Δεν έχω διαβάσει ακόμα το νέο νόμο που πέρασε σήμερα, θα τον δούμε εν καιρώ.

Χαμένοι είναι βέβαια και όλοι εκείνοι που είχαν μετοχές, στις τράπεζες - κανόνια, ή επενδυτικά σχέδια που είναι επενδυμένα σε αμοιβαία κεφάλαια (που τώρα πέφτουν).

Kostas Skiadas said...

Μία ακόμα άποψις πού σχετίζεται μέ τό θέμα. Είναι γεγονός ότι δέν υπάρχει ουσιαστικός διαχωρισμός μεταξύ τών διαφόρων ομάδων στίς ΗΠΑ. Κυβέρνησις, τράπεζες, πολυεθνικές, στρατός καί λαός λειτουργούν σάν ένα σώμα καί αλληλοσυμπληρώνονται. Μόνον έτσι εκατάφεραν στήν κυριολεξία νά αρμέγουν όλον τόν πλανήτη. Ή ευημερία τού λαού προήλθε έν πολλοίς από αυτήν ακριβώς τήν πρακτική. Συνεπώς δέν θά μπορούσαμε νά πούμε ότι ήταν εντελώς άδικη ή απόφασις νά χρηματοδοτηθούν τά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα πού κατέρρευσαν.

greendim said...

Ωραία η ανάλυση σου.

Locus Publicus said...

Θα δούμε φίλε cs. Μέχρι στιγμής, κανένας δεν ξέρει πολλά πράγματα για το σχέδιο σωτηρίας. Αλλά κάτι έπρεπε να κάνουν. Το μέλλον θα δείξει. Οι περισσότεροι πάντως αναλυτές κινδυνολογούν. Καλό Φθινόπωρο.

Φίλε greedim ευχαριστώ, και καλό σου Φθινόπωρο.

ΣΠΙΘΑΣ said...

Καλημέρα αγαπητέ...!
Πολύ καλό το ποστ και συμφωνώ με τις οικονομικές-πολιτικές απόψεις σας.

Anonymous said...

Νομίζω ότι το άρθρο σας βάζει τα πράγματα στη σωστή τους διάσταση, το βρίσκω πολύ καλό. Δυστυχώς εδώ στην Ελλάδα δυσκολευόμαστε να ισορροπήσουμε: Πολλοί, από τον χώρο της άκρας αριστεράς κυρίως, επιχαίρουν με την τωρινή κρίση πιστεύοντας ότι δικαιώνει απόλυτα τον Μαρξ. Μα ο Μαρξ μιλούσε, με σχεδόν θρησκευτικούς όρους, για το αναποφευκτο όχι μόνο της κατάρρευσης του καπιταλισμού όπως είχε αυτός αναπτυχθεί τον 19ο αιώνα, αλλά και της έλευσης μίας αταξικής κοινωνίας. Η τωρινή κρίση δεν δικαιώνει την ουτοπιστική-ντετερμινιστική θεώρηση του Μαρξ, διαψεύδει όμως παράλληλα τους δογματικούς της οικονομίας της αγοράς. Η δογματική ερμηνεία του μαρξισμού έχει ηττηθεί εδώ και δεκαετίες. Η δογματική ερμηνεία της ελεύθερης οικονομίας ηττήθηκε αυτόν τον καιρό (φαίνεται το 1929 ήταν μακριά και είχε ξεχαστεί).